Тем Омыртқалылар дене құрылысының жоспары
жүктеу/скачать 248,5 Kb.
|
174047 (2)
387899, «Білімге мтылу, е бекс йгіштік ж не отаншылды » 5 сынып ткізге, дшАсланбек
- Бұл бет үшін навигация:
- 6. Жамбас белдеуі
- Мықын сүйек
| Жалпы терминология Сүтқоректілер анатомиясы
Radiale Scaphoideum Intermedium Lunare (s.semilunare) Ulnare Cuneiforms (клиновидная) Pisiforme Pisiforme Centrale Centrale Carpale distale 1 Trapezium Carpale distale 2 Trapezoideum Carpale distale 3 Magnum (большая) Carpale distale 4 Unciforme Саусақтар — digiti. Проксимальды элементтер — metacarpalia. Дистальды элементтер — фалангтар — phalanges digitorum. Тырнақтық фалангтер — phalanges unguales. Үлкен саусақ — pollex. Құстарда үш ішкі саусақтар болады. Барлық жануаоларда редукция сыртқы саусақтарынан басталады. Саусақтар рим цифраларымен , а білезік және тобық дистальды элементтер запястья и предплюсны — араб цифрларымен С (cl — с4) — орталық (centrale); R — кәрі жілік (radius); U — шынтақ (ulna); г — кәрі жілікті (radiale); i — аралық (intermedium); u — шынтақты (ulnare); 6, pis — бұршақ тәрізді сүйек (pisiforme); sc — scaphoideum; lu — lunare; су (на В) — cuneiforme білезікте ; tz — трапеция (trapezium); td — трапеция тәрізді (trazoideum); mg — үлкен (magnum); un — unciforme; T — асық жілік (tibia); F — шыбық сүйек (fibula); f — fibulare; a — блок тәрізді сүйек (astragalus); ca — өкше сүйек (calcaneum); enc — entocuneneiforme; nav — naviculare; mc — mesocuneiforme; ec — ectocuneiforme; cu (на E) — квадратты (cuboideum) (Ромер, Парсонс, 1992) Фаланг формуласы әр саусақтағы ішкі саусақтан бастап шет саусақтарға дейін, фалангалар санын көрсетеді. Амфибия саусақтары екі немесе үш фалангтардан құралған. Ал кеш девондағы телерпетонда алты саусақты қол-аяқтары болған. Примитивті рептилийдердің фаланг формуласы – 2.3.4.5.3., жоғарғы сатыдағы формаларда – 2.3.3.3.3. Бұл примитивті сүтқоректілерге де тән. Кит тәрізділерде фаланг саны 13 немесе 14 –ке дейін көбейіп, су рептилийдерде (ихтиозаврлар, плезиозаврлар) – 20 дейін жетеді. 6. Жамбас белдеуі Ж амбас сүйегі үш жұп жеке сүйектерден түрады — мықын, шат және шонданай сүйектерден (18-сурет). Осы аталған сүйектер ұршық шұқырының аймағында бірігіп-бітісіп екі жамбас сүйегін құрайды. Белдеудің алты бөліктері өзара және сегізкөз омырткаларымен берік қосылған. Белдеудің екі жартысының сүйектері алдыңғы жағынан шат симфизі деп аталатын аз кимылды байланыс кұрайды. Осы аймақтағы майысқақ шеміршек босану кезінде жамбас тесігінің кеңеюін кам-тамасыз етеді. Қайсыбір сүткоректілерде туар уақыты жакындаған кезде гормондардың әсерінен жамбас белдеуінің симфизі жұмсап, созылғыш болады. Мықын сүйек (os ilium, подвздошная кость) денесінен және мыкын қырқасымен аякталатын қанаттан түрады. Қырқаға кұрсақтьщ жалпақ бүлшық еттері бекиді. Мықын сүйектің бөксе бетінде бексе бұлшық еттері бекитін үш бөксе бүдыр сызықтары бар. жүктеу/скачать 248,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|