Түрік қағанаты Анықтамасы: Қазақстан жеріндегі орта ғасырлардағы мемлекет. Хронологиясы
§11.Наймандар, Керейіттер, Жалайырлар
жүктеу/скачать 0,65 Mb.
|
ТИРЕК-СЫЗБАЛАР. 7 СЫНЫП (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Наймандар
- Жалайырлар
- Керейіттер
- 5.Тайпалары: Керейіттер
- 1 1.Шаруашылығы
- 1 3.Мемлекетік құрылымы
| §11.Наймандар, Керейіттер, Жалайырлар.
1.Анықтамасы: Қазақстан жеріндегі дамыған орта ғасырдағы мемлекеттер. 2 .Территориясы: Наймандар: Орхон өзені мен Алтай тауының аралыңында өмір сүрген. Керейіттер: Орхон, Керулен, Селенгі, Аргун өзендерінің бойында өмір сүрген Жалайырлар: Селенгі, Хилок өзендерінің бойында, Қарақорым таулы қы- раттарында өмір сүрген 3.Билеушісі: хан 4. Тарихи тұлғалары: Наймандар: Найман ханы Наркеш Дайын(1160-1203ж.) кезінде дами бастайды.Ханның інісі Инанч-білге халықты топтастыпа білген ол, қабылеттілігі мен көзге түседі.халық оғн Білге хан деген атақ береді.Білге ханның екі баласы Бұйрық хан мен Даян хандар билік бсына келеді. Керейіттер:Мемлекеттің шарықтау шегі X-XIIғ.Маркус пен оның баласы Құршақұз хандар кезі еді. Құршақұз ханның күйеу баласы Сарық хандықты қолына алады. Жалайырлар: 1202жылы Аргун өзенінің бойында Жұмақа өзін «гурхан» деп жариялайды. 5.Тайпалары: Керейіттер: керей, жиркиы, қоңқай, сақай, тутау, албат, тунхай, қыркун. 6 .Тілі: түрік тілдес 7 .Діні: ислам 8 .Астанасы: Наймандар: Орхан өзені бойындағы, Балықты қаласы. Керейіттер: Улан Батор қласы жанындағы Тантәңірі тауының жанындағы Битөбе де.Кейін Орхан өзені бойындағы Қарақорым деген жерге ауысады. 9 .Саясаты: 11.1.Ішкі- Бұл үш тайпа өзара бейбіт қатынаста тұра алмады. 11.2.Сыртқы-Көрші мемлекеттермен бірде тату, бірде соғысып басып алып отырды. 1 0.Соғыстары: 10.1.1201жылы Бұйрық хан бастаған әскер 10.2.Соғақ суаты деген жерде Шыңғыс хан мен Ван әскеріне қарсы шайқасты. 10.3.1204жылы Монғол ханы Даян ханға қарсы шығып оны біржола жеңеді. 10.4.1202жылы Шыңғысхан керейіттерді басып алады. 1 1.Шаруашылығы: Наймандар, Керейіттер, Жалайырлар негізінен мал шаруашылығы мен айналысқан.Әсіресе керейіттерде жылқы өсіру басым болған. 1 2.Деректер: 12.1«Монғолдардың құпия шежіресі» кітабында XI-XIIғ. Керейіттер мен монғолдар хандығы арасында жақсы қарым-қатынас болған. 12.2.Рашид ад-Дин керейіттерді қазақтың атақты тайпаларының бірі екендігі туралы: «Монғол жеріндегі IX-XIIIғ. өмір сүрген керейлер - күшті дамыған ел...Олар тек Шыңғысхан... әскерінен әлсіреді.Олардың мәдениеті өте жоғары болып, көне түрік жазуларын пайдаланған» деп жазады. 1 3.Мемлекетік құрылымы: Хан; Ұлыстар; Әскер басшылары мен нөкерлер; Мыңбасылары мен түменбасылры; Әскери ондық, жүздік, мыңдық, түменге бөлінген. жүктеу/скачать 0,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|