К. Я. Парменов эксперименттің техникасына қана назар аудармай, сонымен қатар, оқыту процесіндегі методикасына да басты назар аударды. Ол былай деген Демонстрациялық тәжірибені жүргізу барысында оқушылардың тәжіри


Газдарды  олардың  қасиетіне  байланысты  жинау   тәсілдері



жүктеу/скачать 220,15 Kb.
бет14/24
Дата30.01.2022
өлшемі220,15 Kb.
#130167
түріЛекция
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   24
Байланысты:
Лекция Химиялык эксперимент
өөә, 3ada9d697b5996b9d17251a97de8af8c39063d0a
Газдарды  олардың  қасиетіне  байланысты  жинау   тәсілдері.

 

 


Газ  қасиеті

Жинау ерекшелігі

Жинау  тәсілі

Схемасы

 

М (газ) <М(ауа)

Газ  аудан  жеңіл

 


 

Ауаны  ығыстыру  арқылы

 (қабылдауыштың  түбі  жоғарыда)




 

М (газ) >М(ауа)

Газ  аудан  ауыр

 


 

Ауаны  ығыстыру  арқылы

 (қабылдауыштың  түбі  төменде)




Газ  суда  ерімейді  және онымен  әрекеттеспейді

 


Су  астында  жинау

(суды  ығыстыру  арқылы)

 




 

Газ улы


 

Ауаны ығыстыру  арқылы

(артық  мөлшерін  сіңіру)


 

 

 



Газдарды  тазарту  және  құрғату  үшін  қолданылатын  заттар .

 


Газдар

Тазарту  (шаю)

Құрғату

H2

KMnO4 (H2SO4) ертіндісімен

Конц. H2SO4

O2

Су

Конц. H2SO4

Cl2

Су

Конц. H2SO4

HCl

Конц. H2SO4

Конц. H2SO4

H2S

Су 

CaCl2 (сусыз.) немесе P2O5 (H2SO4 емес!)

SO2

Конц.H2SO4

Конц.H2SO4

N2

Конц.H2SO4 және KOH

Конц.H2SO4

NH3

----

Натронды  ізбес (NaOH + CaO 1:2),

NaOH


CO

Сілті  ертіндісімен

Конц.H2SO4,                  

CO2

Су  

Конц.H2SO4              CuSO4(сусыз.),CaCl2(сусыз.)

NO

Сілті ертіндісімен

Конц.H2SO4

NO2

Конц.H2SO4

Конц.H2SO4

CH4, C2H4

Су

Конц.H2SO4

 

 

Газдарды сіңіру.

 

Газы

Сіңіргіш -зат

Су

NaOH  немесе  KOHертіндісі

Басқадай заттар

Н2

-

-

-

О2

-

-

Пирогаллолдың  сілтімен  ертіндісі

 

Cl2


Аздап  ериді

Сl2 + H2O = HOCl + HCl
 

Cl2 + 2NaOH = NaOCl + NaCl + H2O
 

Белсендірілген  көмір

HCl

Жақсы  ериді

HCl + NaOH = NaCl + H2O

AgNO3 + HCl = AgCl↓ + HNO3

H2S

-

H2S +2 NaOH = Na2S + 2H2O

Белсендірілген  көмір

SO2

-

2NaOH + SO2 = Na2SO3 + H2O

Белсендірілген  көмір

N2

-

-

-

NH3

NH3 + H2O = NH4+OH-

-

NH3 + қышқыл→тұз

CO

-

-

Мыс хлоридінің аммиактағы  ертіндісі (I)

CO2

-

2NaOH + CO2 = Na2CO3 + H2O

Ca(OH)2 + CO2 = CaCO3↓ + H2O

NO

-

NO+O2+NaOH = NaNO2+NaNO3+H2O

2NO + O2 = 2NO2

Белсендірілген көмір

NO2

-

2NaOH+NO2=NaNO2+NaNO3+H2O

Белсендірілген  көмір

CH4

-

-

Жағу  = СО2 + Н2О

C2H4

-

-

KMnO4 ер-ді, жағу

C2H2

-

-

KMnO4 ер-ді, жағу

 

 

Газды  сақтау .



 

Газ

Газдың  ерекше  қасиеті

Сақтау  тәсілі

Газ

Газдардың  ерекше  қасиеті

Сақтау  тәсілі

H2

Жанғыш , ауамен  қоспасының қопарылғыш  қауіпі бар

Берік  жабылған  ыдыста

NO2

Улы , жануды  қолдайды, суда  ериді  және  сумен  әрекеттеседі

Берік  жабылған  ыдыста

O2

Жануды  қолдайды, суда  ерімейді,

газометр

N2

Жануды  қолдамайды, суда  ерімейді,

газометр

Cl2

Улы , жануды  қолдайды, аздап суда  ериді  және  сумен  әрекеттеседі

Берік  жабылған  ыдыста

NH3

Улы , суда  жақсы  ериді

Берік  жабылған  ыдыста

HCl

 Улы , суда  жақсы  ериді

Берік  жабылған  ыдыста

CO

Улы , жанғыш, суда  ерімейді.

Берік  жабылған  ыдыста СО+О2=СО2

H2S

Улы , жанғыш, суда  нашар  ериді.

Берік  жабылған  ыдыста

CO2

Суда  нашар  ериді, және  онымен  әрекеттеседі

Берік  жабылған  ыдыста

NO

Жанбайды , суда  нашар  ериді

газометр

CH4

Жанғыш , ауамен  қоспасының қопарылғыш  қауіпі бар

Берік  жабылған  ыдыста

SO2

Улы , суда  ериді  және  сумен  әрекеттеседі

Берік  жабылған  ыдыста

C2H4, C2H2

Жанғыш , ауамен  қоспасының қопарылғыш  қауіпі бар

Берік  жабылған  ыдыста

 

 

 



 

 

Дәріс №17-18



Мектеп химия бағдарламасындағы сарамандық жұмыстардың оқу -танымдылық мазмұны

 

Жоспары:



  1. 7 – сыныптардағы сарамандық жұмыстардың оқу -танымдылық мазмұны

  2. 8 – сыныптардағы сарамандық жұмыстардың оқу -танымдылық мазмұны

 



    1. 7 – сыныптардағы сарамандық жұмыстардың оқу -танымдылық мазмұны

7-сыныпта «Химия пәніне кіріспе. Таза заттар және қоспалар» тарауында 2 зертханалық жұмыс орындалуы керек. «Заттар жэне олардың қосылыстарын салыстыру» тақырыбында оқушыларға өздеріне белгілі заттардың үлгілері таратылады (темір, күкірт, қоспалар т.б) осы заттардың қасиеттерімен таныса отырып, оқушылар кесте толтырып, қорытынды шығарады. «Таза заттар және қоспалар» тақырыбында оқушылар зат, заттың қасиеттері туралы білімдеріне сүйеніп, қоспаларды бөлудің әдістерімен танысады. Бүл жұмысты орындау үшін әр оқу үстеліне сынауыққа салынған темір мен күкірттің қоспасы, стақанда су, магнит, бір парақ қағаз үлестіріледі. Темір мен күкірт қоспасын дайындау үшін темір ұнтағын немесе жоңқаларын алуға болады. Мектеп шеберханасында темірден жасалған бұйымдармен жүмыс кезінде қалған теміржоңқаларын қолданамыз.           

Атомдар. Молекулалар. Заттар тарауы.

Жай және күрделі заттармен таныстырғанда зертханалық жүмысты орындау үшін жай және күрделі заттардың үлгілері беріледі. Оқушылар оларды ажыратып, қорытынды шығарады. Демонстрациялық түрде темір мен күкірт қоспасын қаыздырып, қыздыруды тоқтаткан соң түзілген заттың қасиеттері          бастапқы         қоспадағы          заттардың         қасиеттерін қайталамайтындығын бақылап, осының нәтижесінде жұмыс қорытындыланады.

 




    1. 8– сыныптардағы сарамандық жұмыстардың оқу -танымдылық мазмұны

 

 «Сутек. Отек. Озон» тарауында зертханалық жұмыстар орындалады, соның ішінде сутектің алынуын көрсету үшін сынауыққа салынған мырыш түйірлері немесе демонстрация, тұз және күкірт қышқылдары, сіріңке беріледі. Сутектің мыс оксидімен әрекеттесуін демонстрациялық түрде көрсетеміз, өйткені құралды жинауға, оның герметикалығын тексеруге, газдың тазалығын тексеріп, екінші реакцияны жүргізуге көп уақыт жұмсалады, әрі ұзақ қыздыру қажет, оның жетіспеушілігі, құрал - жабдықтардың тапшылығы реакцияны жүргізуге мүмкіндік бермейді. Қышқылдардың индикаторларға әсерін зерттеу үшін аз мөлшердегі реактивтер қолданылып, зарханалық жүмыс жүргізіледі. Бүл тэжірибеде индикатор қағаздарын қолданған өте ыңғайлы, әрі үнемді.

Қышқылдардың метелдарға қатысын зерттеу үшін сұйылтылған қышқыл ерітінділерін ғана қолданамыз, ал концентрлі ерітінділермен жасалатын тәжірибелерді демонстрациялық түрде өткіземіз. Қышқылдардың металл оксидтерімен әрекеттесуін қарастыру үшін оқулықта ұсынылған мыс оксидінің орнына кальций оксидін қолданамыз, өйткені калций оксиді қышқылдармен қыздырусыз әрекеттеседі.

«Ерітінділер. Су. Негіздер» тарауында судың электр тогымен айырылуын көрсетуге арналған күрал бар, бірақ бұл жұмыстар жоғары кернеулі ток көзін қажет ететіндіктен жүргізбейді. Негіздердің индикаторларға эсерін қышқылдармен эрекеттесуі тэжірибелерін жүргізу үшін аз мөлшердегі реактивтермен жүмыс істеуге арналған ыдыстарды пайдаланып жұмысты жүргізеді.

Жалпы 7 - сыныпта алғашқы зертханалық және сарамандық жұмыстарды жүргізуге үйрету керек. Оқушыларға қарапайым құралды жинастыруды, құрал — жабдықтармен жұмыс істеуді, құралдың герметикалығын тексеруді және байқаған құбылыстары туралы қорытынды шығаруды үйрету керек. Тақырыпты бекіту үшін білім тексеру кезінде оқушыларға эксперименттік тапсырмаларды ұсыну қажет. Мысалы, бір оқушы құралды жинайды, екіншісі оның герметикалығын тексереді, үшіншісі тәжірибе жүргізеді. Бұл оқушының эксперименттік дағдыларының дамуына әсер етіп, әрі сарамандық жұмысты орындағанда қиындық туғызбайды.

7 - сыныптан қалыптасқан негізгі сарамандық дағды-біліктер жоғары сыныптарда дамып жетіле түседі.

 

Дәріс 10


Дәріс № 19-20

Мектеп химия бағдарламасындағы сарамандық жұмыстардың оқу -танымдылық мазмұны

  Жоспары:


  1. 9 –сыныптардағы сарамандық жұмыстардың оқу -танымдылық мазмұны

 


  1. жүктеу/скачать 220,15 Kb.

    Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   24



©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет