Шекті, орташа айнымалы және орташа жалпы

шығындар арасындағы қатынас

Өндірістің шекті шығындары мен орташа шығындарының қисықтарын график түрінде көрсетейік. Ол үшін 6.3-суретте көрсетілген VС және ТС қисықтарын, сонымен бірге АVС, АС және МС анықтамаларын қолданамыз.

МС, АVС және АС қисықтарының U тәрізді формасы жоғарыда айтылғандай шекті шығындар мен өнімділіктің, орташа шығындар мен орташа өнімділіктің арасындағы кері байланыспен түсіндіріледі.

Өнім шығару көлемін көбейткен кезде АС және АVС қисықтары бір-біріне ' жақындайды, өйткені АҒС бұл кезде азаяды

шығындардың қисықтары.

Фирманың пайдасын ең жоғары деңгейге жеткізетін ұтымды өнім көлемін тандаған кезде, өндірушілер әрдайым орташа жөне шекті шығындардың өзгерісін ескеріп отырады.

219

6-тарау. Өндірістік шығындар

6.4. Изокоста және ең кіші шығындар принципі

құны бірдей болатын, еңбек пен капиталдың барынша мүмкін болатын тіркесімін қамтитын сызық. Изокостаның тендеуін табу үшін, еңбектің бір сағатына деген төлемді

Сонда жалпы шығьш былай анықталады:

Мұнда, Р_L . L - еңбекке кететін шығындар;

Берілген тендеудің жазықтықтағы графигі изокоста болып табылады. Изокостаның теңдеуін былай жазуға болады:

Бұдан біз изокостаның бұрыштық көлбеуі — (Р _L/Р_к)-то.

Изокостаның бойында орналасқан кез келген А және В нүктелері үшін жалпы шығындар деңгейі бірдей. А нүктесінен В нүктесіне жылжығанда қолданылған капиталдың саны АК -ға азаяды, ал еңбек саны L-ге көбейеді.

220

6.4. Изокоста және ең кіші шығындар...

Сондықтан, еңбектің қосымша сағатттарын төлеуге кеткен шығындардың орнын капитал шығындарының азаюымен толтыру керек, яғни: Р_L. L = -Р_к . АК.

Бұдан тең екендігін көреміз. Яғни, изокостаның бұрыштық коэффициенті, шығындар тұрақты деп үйғарғанда, капиталды еңбекпен ауыстыру шамасын көрсетеді.

Фирма берілген өнім көлемін (мысалы, Q = 200) ең аз шығындармен өндіру үшін қолданылатын еңбек пен капиталдың санын анықтауы керек деген есепті қарастырайық.

шығындарын төмендету

өндірістік ресурстардың деңгейі аз. 2-изокостаны қарастырсақ, онда А нүктесі ТС₂ изокоста мен изоктантаға ортақ және осы нүктеде 200 бірлік өнім өндіргендегі шығындар ең төменгі деңгейде болады.

Бұл нүкте тепе-теңдік жағдайын көрсетеді, сонымен қатар төмендегідей шарт орындалады:

222 6-тарау. Өндірістік шығындар

В нүктесінде Q = 200 өнім бірлігін өндіргендегі шығындар А нүктесіндегіден көп болады немесе

ТС₃ > ТС₂. Сондықтан 3-изокоста берілген өнім көлемін өндіргендегі неғұрлым жоғары шығындарды көрсетеді.

6.5. Өсу траекториясы

траекториясы.