біреулердің басқаларға әмір жүргізуге, бұйрық беруіне, басқаруға деген құқығы мен еркі, біреулердің басқалар жөнінде дегенін іске асыру және олардың тәртібі мен қызметіне белгілі бір ықпал ету қабілеті мен мүмкіндігі.
БИЛІКТІҢ ТҮРЛЕРІ
САЯСИ БИЛІК
МЕМЛЕКЕТТІК БИЛІК
Саяси билік таптық, топтық және жеке адамның саясатта тұжырымдалған өз еркін жүргізу мүмкіндігін білдіреді.
Ол партия, қоғамдық ұйымдар мен қозғалыстар арқылы да жүзеге асады.
Мемлекеттік билікке барлық адамдарға міндетті заңдарды шығаруға жеке құқығы бар заңдар мен ұйымдарды сақтау үшін ерекше күштеу аппаратына сүйенетін саяси биліктің түрі жатады.
Мәжбүрлеу – нақты шараларды қолдану (жол бермеу, алдын алу, жауапкершіліке тарту) арқылы қажетті іс-әрекеттерді жасату.
50
Биліктің легитимділігі (заңды үстемдік )
Легитимдік (латын тілінде заңдылық, шындық деген мағынаны білдіреді) дегеніміз- халықтың үстемдік етіп отырған саяси билікті мойындауы, оның заңдылығы мен шешімдерін растауы .
Легитимділік ұғымын М.Вебер енгізген
Демократиялық жағдайда мемлекеттік билік легитимді болуының екі шарты
Халықтың қалауы бойынша қалыптасуы және көпшіліктің еркіне қарай орындалуы
Мемлекеттік биліктің конституциялық қағидаларға сәйкес жүзеге асырылуы
М.Вебер бойынша легитимділіктің үш үлгісі
Әдет-ғұрыптық (дәстүрлі)
легитимдік
халықтың санасына сіңген,
әбден бойлары үйреніп, дұрыс деп тапқан салт-дәстүрлерге сүйенеді (хан, патша билігі)
Харизматикалық
легитимдік
ерекше батырлығымен, адалдығымен немесе басқа үлгі – қабілет-қасиеттерімен көзге түскен
адамды басшы етіп жариялап, соның соңынан еру (пайғамбарлар)
Ақыл-парасаттың, құқықтың легитимдігі
қазіргі саяси құрылым орнатқан құқықтың ережелерге,