Жобалау және обьектіге бағытталған әдістер кластар диаграммасы орталық буыны болып табылады.
Кластар диаграммасы кластардың қатынасын көрсете отырып, проектінің логикалық аспектісін көруге болады. Анықталған кластар диаграммасы кластар құрылымының ракурсын анықтайды. Талдау кезінде жүйеге қажетті іс әрекетті кластар диаграммасы жалпы рольде және түйіннің міндетін анықтауда қолданылады. Жобалау сатысы кезінде кластар диаграммасы жүйенің архитектурасын тұрғызу, кластар құрылымын анықтау кезінде қолданылады.
Әр кластың аты болуы қажет; аты егер үлкен болса, диаграммада оны қысқарту керек немесе белгіні ұзарту қажет болады. Класс аты проектінің маңыздылығын анықтап тұруы мүмкін.
Кластар диаграммасы жүйенің обьектісінің типін, статикалық байланысын және олардың өзара байланысын анықтайды. Статикалық байланыстың екі түрі бар:
Ассоциация (мысалы, менеджерде бірнеше проект болуы мүмкін),
Ішкітип (жұмысшы әрқырлы болуы мүмкін).
Кластар диаграммасында кластар атрибуттары, операциялар, шектеулер, обьектілер арасындағы байланыстар көрсетіледі.
1 суретте кластар диаграммасының қарапайым түрі келтірілген. Ары қарай диаграмманың әр түрлі фрагменттері келтіріледі.
Ассоциация
Кластар арасындағы байланысты ассоциация көрсетеді (тұлға компанияда қызмет атқарады, компанияның бірнеше офистері болуы мүмкін).
1 сурет.
Кез келген ассоциация біреше рольдерде болуы мүмкін; әр роль ассоциацияның бағытын көрсетуі мүмкін. Ассациация «Орындаушы» және
«Есеп беру» арасында екі рольге ие: біреуі «Орындаушыдан» «Есеп беруге»; келесі«Есеп беруден» «Орындаушыға». Рольдер белгі бойынша анықталып тұруы қажет. Егер белгі болмаса онда ролге класс-мақсатына ат беріледі, ассоциация «Орындаушыдан» «Есеп беруге» «Есеп беру» болып аталуы мүмкін.
Роль әртүрлі байланыстарға ие болып, қанша обьект бар екенін көрсетеді,
1 суретте «..*» символы «Менеджер» және «Контракт» ассоциациясы арасында «Менеджердің» бірнеше «Контрактысы» болуы мүмкін екенін білдіреді; ал «1» символы «Контрактты» бірғана «Менеджер» басқаратынын көрсетеді.
Жалпы жағдайда көптілік байланысқа қатысатын обьекті санының жоғары және төменгі шегін көрсетеді. Бұл үшін бірғана сан қажет болады, диапазон немесе сандардың дискретті комбинациясы және диапазон.
Ассоциация үшін навигацияның бағыты көрсетіледі. Егер навигация бір бағытта көрсетіле, онда бұл ассоциация бірбағытты деп аталады («Менеджер» және «Контракт» ассоциациясы). Екі бағытты ассоциация екі бағытта көрсетіледі. UML тілінде ассоциация бағыттың болмауы: навигация бағыты белгілі болғанда немесе ассоциация екі бағытта болуынан.
