Байланысты: 10 Дәріс гликогеннің қорытылуы және сіңуі сессия физио
1. Гликогеннің ыдырау реакциясы фосфоролизден басталады, бұл кезде гликогеннің шеткі глюкозасы фосфоролиздік жолмен (гидролиздік емес) ажырайды да, оған бейорганикалық фосфат қосылады. Бұл процесті гликоген-фосфорилаза ферменті катализдейді және глюкозо-1-фосфат түзіледі.
Фосфорилаза ферменті (М 370 000) әр тізбектің шетінен гликоген молекуласына шабуыл жасайды да глюкоза қалдығын глюкозо-1-фосфат түрінде біртіндеп бөліп шығарады. Фосфорилаза α(1→6)-байланысын үзе алмайды, сондықтан оның әсері глюкозаның төрт қалдығы тармағына жетпей тоқталады. α(1→6)-байланысты гидролиздік жолмен үзілуін (бұл кезде суды қосып алады) α-1,6-гликозидаза ферменті (М 114 000) катализдейді. Осы фермент әсерінен кейін гликогеннің қалдығы фосфорилаза ферменті әсерімен фосфоролизденеді. Осылай фосфорилаза және α-1,6-гликозидаза ферменттерінің кезектесе әсер етуі нәтижесінде гликоген ыдырап, глюкозо-1-фосфатқа және бос глюкозаға (оның бөліну мөлшері 8% шамасындай) дейін бөлінеді.
2. Гликогеннің фосфоролиздік жолмен ыдырап айырылуы нәтижесінде түзілетін глюкозо-1-фосфат, фосфоглюкомутаза ферментінің әсерімен қайтымды изомерленеді де, глюкозо-6-фосфатқа айналады.
Гликоген (глюкозаның n қалдықтары)
Глюкозо-1-фосфат Соңында бос 4-ОН тобы бар,
глюкозаның бір қалдығына
қысқартылған гликоген
Глюкозо-1-фосфат глюкозо-6-фосфат
