9 сынып. Информатика

9 сынып. Информатика.

• Параметрлі цикл oператоры.

• білімділік: Оқушыларға параметрі бар қайталану коман-
• дасының арналу міндетін және программалау
• тілінде жазылу пішінін кең ауқымды түрде
• жазудың құралы ретінде көрсету. Есептерге
• параметрі бар қайталану командасын қолдана
• білу дағдысын қалыптастыру.
• дамытушылық: бағдарлама құру дағдысын, өзін – өзі бақы-
• лау, танымдық қызығушылығын дамыту.
• тәрбиелік: өз еңбегінің нәтижесіне ұқыптылыққа,
• жауапкершілікке тәрбиелеу;

• Сабақтың мақсаты:

• Құралдар: Дербес компьютерлер, мультимедиялық
• проектор, экран, тақта.
• Әдістемелік және бағдарламалық қамсыздандыру: Turbo Pascal 7.0, презентация, бағалау парағы, тест сұрақтары.
• Әдістері: талдау, сұрақ- жауап, проблема қою, зерттеу;
• Сабақ типі: жаңа сабақ;
• Пәнаралық байланыс: математика, ағылшын тілі.

• 1. Ұйымдастыру сәті.
• 2. Үй тапсырмасын тест арқылы тексеру.
• 3. Білімнің маңыздылығы. Проблемалық жағдаят туғызу.
• 4. Жаңа тақырып түсіндіру
• 5. Компьютерде тапсырманы өз бетімен орындау.
• 6. Сабақты бекіту.
• 7. Қорытындылау, үйге тапсырма.

• Сабақ жоспары.

• Циклдер

• Цикл – белгілі бір әрекеттер тізбегінің бірнеше рет
• қайталанып орындалуы.
• қадамдар саны белгілі цикл
• қадамдар саны белгісіз цикл (шартты цикл)
• Есеп. 1-ден 8-ге дейінгі бүтін сандардың квадраттары мен кубтарын есептеп шығару (a-дан b-ға дейін).
• Ерекшелігі: бірдей амалдар 8 рет орындалады.

• Белгілі әдістермен шешуге бола ма?

• ?

• File Edit Search Run Compile Debug Tools Options Window Help
• ────────────────────────────1─────┐
• program ee;
• │var i,i2,i3:INTEGER;
• │begin
• │ i:=1;
• │ while i<=8 do
• │ begin
• │ i2:=i*i;
• │ i3:=i2*i;
• │ writeln('i=',i,' ','i2=',i2,' ','i3=',i3);
• │ i:=i+1;
• │ end;
• │end.
• ═════════════════════════════2═[↑]═╗
• ║i=1 i2=1 i3=1
• ║i=2 i2=4 i3=8
• ║i=3 i2=9 i3=27
• ║i=4 i2=16 i3=64
• ║i=5 i2=25 i3=125
• ║i=6 i2=36 i3=216
• ║i=7 i2=49 i3=343
• ║i=8 i2=64 i3=512
• ╚═◄■▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒►─┘

• Алгоритм

• басы

• i, i2, i3

• соңы

• жоқ

• иә

• i <= 8?

• i := 1;

• i := i + 1;

• i2 := i * i;
• i3 := i2 * i;

• цикл айнымалысының бастапқы мәнін көрсету

• барлығы да атқарылды ма? соны тексеру

• квадрат пен куб-ты есептейміз

• нәтижесін шығару

• келесі i-ге өту

• Алгоритм ("цикл" блогімен)

• басы

• i, i2, i3

• соңы

• i2 := i * i;
• i3 := i2 * i;

• i := 1,8

• «цикл»блогі

• цикл денесі

• Айнымалысы бар цикл

• for <айнымалы> := <алғашқы мән> to
• <ең соңғы мән> do begin
• {цикл денесі}
• end;

• Айнымалының 1-ге артуы:

• for <айнымалы> := <алғашқы мән> downto
• <ең соңғы мән> do begin
• {цикл денесі}
• end;

• Айнымалының 1-ге кемуі:

• Программа

• program qq;
• var i, i2, i3: integer;
• begin
• for i:=1 to 8 do begin
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• end;
• end.

• цикл айнымалысы

• бастапқы мән

• ең соңғы мән

• Айнымалысы кеміп отыратын цикл

• Есеп. 8-ден 1-ге дейінгі бүтін сандардың квадраттары мен кубтарын есептеп шығару (кері қарай есептеу).
• Ерекшелігі: цикл айнымалысы кеміп отыруы керек.
• Шығарылуы:

• for i:=8 1 do begin
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• end;

• downto

• Айнымалысы бар цикл

• Ерекшеліктері:
• цикл айнымалысының мәні бүтін немесе символдық типті болуы керек (integer,char немесе longint)
• цикл айнымалысының өзгеру қадамы қашанда 1-ге (to) немесе -1-ге (downto) тең
• егер цикл денесінде бір ғана оператор болса, begin мен end сөздерін жазбай кетуге болады:
• егер соңғы мән алғашқы мәннен кіші болса, (to) циклы бірде бір рет орындалмайды (шартты циклдың басында тексеру, шартты алдын ала тексеретін цикл)

• for i:=1 to 8 do
• writeln(‘Салем');

• Цикл неше рет орындалған?

• a := 1;
• for i:=1 to 3 do a := a+1;

• a = 4

• a := 1;
• for i:=3 to 1 do a := a+1;

• a = 1

• a := 1;
• for i:=1 downto 3 do a := a+1;

• a = 1

• a := 1;
• for i:=3 downto 1 do a := a+1;

• a = 4

• for i:=1 to 9 do begin
• if ??? then begin
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• end;
• end;

• Қадамдарды қалай өзгертуге болады?

• Есеп. Экранға 1-ден 9-ға дейінгі тақ сандардың квадраттары мен кубтарын есептеп шығару.
• Ерекшелігі: цикл айнымалысы 2-ге артып отыру керек.
• Мәселе: Паскальда қадамдар саны 1 немесе -1 болуы мүмкін.
• Шығарылуы:

• i mod 2 = 1

• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);

• Тек қана тақ i-лермен орындалады

• Қадамдарды қалай өзгертуге болады?

• Тек 5 санды ғана шығару керек, k айнымалысы 1-ден 5-ке дейін өзгереді. i-дің бастапқы мәні 1-ге тең, циклдың әр қадамы сайын i 2-ге артып отырады.
• Шығарылуы:

• ???
• for k:=1 to 5 do begin
• i2 := i*i;
• i3 := i2*i;
• writeln(i:4, i2:4, i3:4);
• ???
• end;

• i := i + 2;

• i := 1;

• begin
• s:=0;
• for x:=-4 to 1 do
• s := s+х;
• writeln(‘s=’, s);
• end.

• Программа үзіндісінің орындалу нәтижесін (компьютерсіз) анықтау керек

• 6рет.-9

Практикалық тапсырма. 1, 2, 3, ..., 15 сандары квадраттары кестесін құру керек. (Параметрдің бастапқы мәні Х=1, соңғы мәні Х=15, қадамның мәні Х=1)

• Алг квадраттар кестесі (нәт бүт У) басы бүт Х
• цб У:=Х* Х шығару Х, У цс соңы

• үшін Х бастап 1 дейін 15

• Program keste; var x,y: integer; begin begin y:=sgr(x); writeln(x,y); end; end.

• for x:=1 to 15 do

• Практикалық тапсырма. n-ші мүшесінің формуласымен берілген Хп=n2+5 тізбегінің алғашқы он мүшесін есептеу программасын құрыңдар.

Үйге тапсырма

• Параметрлі цикл oператоры.
• n! санының факториалын есептеу.