4 желтоқсан 2008 жылы ҚР-да Денсаулық сақтау Минстрлігінің № 636 «Иммунизацияға қарсы көрсеткіштер, егуден кейінгі асқынуларды тексеру және есепке алу туралы» бұйрығы шыққан, оған кіреді:
Есекжем Есекжем кезінде науқастың жағдайы аса ауыр болмайды және аса шұғыл ем шараларды қажет етпейді. Есекжемнің ең бірінші элементі – күлдіреуіктер, ол емізікті қабаттың жедел ісігі нәтижесінде дамиды.
Этиологиясы:дәрілік препараттар, тағамдық және жәндіктік аллергендер.
Кейде дене қызуы 38-39°С дейін жоғарылауы мүмкін(есекжем қызбасы), интоксикация белгілері байқалады;
Дауыстың қарлығуы, демікпе;
Пайда болған күлдіреуіктер әр – түрлі сатыларды болады. Кейбір капиллярлар кең көлемді, кейбіреуі – қысылған болады, осыдан сыртқы полиморфизмды көруге болады. Күлдіреуіктер бір-біріне қосылған кезде терінің бір бөлігі қызарған, ал кейбір бөлігі ақшыл түсті болады;
Күтпеген жерден қышудың, ашып ауырудың, қалтыраудың немесе қызыну сезімінің, тұншығудың пайда болуы.