Ұлы Тұранның Ү лдары IБӨЛІМ Е Р Т Е Д Е П О Р Т А Ғ А С Ы Р Л Ы Қ Д Ә У IP У І-ІХ ғ.г.
10 А санбай А С Ң А Р О В Даланың da өз тарихы болды жәпе оның, айталық, Еуропа немесе Таяу Шыгыс тарихынан бір де бір өрімі кем болган жоқ. Көшпенділер өздерінің даму жолында ешбір елдікіне үқсамайтын, тоқыраудаи тыс, қ ара- байырлықт ан а ул а қ қогам қүрдьі ж әне төл мәдениетіп өркендетті. Әрбір көитенді халықтың өзіне гана тәп келбеті, ерекшеліктері болды ” Л.Н. Гумилевтің “Қиял патшалыгын ізд е у ” атты кітабынан. Тамаша тарихшы, талмайтын зерттеуші, қажырлы ғалымның бұл анық- тамасы— кезін де көш пенділер деп аталған халықтардың тарихи даму жолдарының ақиқатына көз жеткізер тұжырымды лебіз. Қанатын кеңге жайып, көсіліп жатқан ұлы дала адамзат баласы жаралғалы бері ұлан-асыр тарихты бастан кешіп, талай-талай тарихи бұрқасындардың үнсіз куәсі бо- лып тұр. Оған айғақ болар жазбаш а ж әдігерліктерм ен бірге көне қалалардың орнынан табылған заттай белгілер де жетіп артылады. Олардың ең орталығы Тұран— сан алуан тайпалар мен халықтардың қасиетті отаны. “Тұран термині (атауы) ертедегі иран тілді малшы қауымы “турлардың” есімінен құралған. Яғни “турлар елі” деген мағынаны білдіреді. Сол сияқты Иран сөзі де арилерден шыққан. “Арилер елі” деген ұғымға саяды. Турлар Қазақстанды (біздің дәуірімізге дейінгі I мыңжылдықтың басы мен II мың- жылдықтың аяғы) ең алғаш мекен етушілер болып саналады. Ол туралы жазба мәлімет — зороастризм ілімінің қасиетті жәдігерлігі “Авесте” айдан
