Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы

21 

Қолданылған әдебиеттер тізімі 

 

1.  ҚР «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі III Заңы  

2.  «Анализ положения детей с инвалидностью: развитие инклюзивного 

общества в Республике Казахстан». Отчет подготовлен Представительством 

ЮНИСЕФ в Казахстане при поддержке Фонда UniCredit - Астана, 2014, - 

108 стр.  

3.  Положение о ресурсном центре инклюзивного образования. Астана, НАО 

им. И. Алтынсарина – 2016 г. 

4.  Ерсарина, А. М. Развитие инклюзивного образования в Республике 

Казахстан [Текст] // Открытая школа (Рус). - 2012. - №1 (112). - С. 10-13. –  

http://www.open-school.kz

  

5.  Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 

қаулысымен бекітілген Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік 

жалпыға міндетті білім беру стандарттары 

6.  Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігінің 2012 жылғы 8 

қарашадағы №500 бұйрығымен бекітілген бастауыш, негізгі орта, жалпы 

орта білім берудің үлгілік оқу жоспарлары. 

7.  Амиридзе С. П. Обзор зарубежного опыта в области инклюзивного 

образования. // Научная электронная библиотека –

http://cyberleninka.ru/  

 

8.  Скрыпник Т. доктор психологических наук, заведующая лабораторией по 

вопросам аутизма Института специальной педагогики НАПН Украины. 

Инклюзия в Украине: перспективы детей с аутизмом. //ru.osvita.ua

.   

 

9.  Мировая практика инклюзивного образования//

http://inclusion.kz/

 

10.  Инклюзивное 

образование. 

Национальный 

отчет 

«Среднесрочная 

десятилетнего  периода  достижения  Целей  ОДВ:  донести  образование  до 

всех и каждого. – Алматы, 2008  

11.  Семаго  Н.Я.  Опыт  системного  развития  инклюзивного  образования  в 

Центральном  округе  Инклюзивное  образование.  Выпуск  1.  Москва,  Центр 

«Школьная книга», 2010.  

12.  Ямбург  Е.А.,  Забрамная  С.Д.  Управление  службой  сопровождения  детей  в 

условиях 

образовательной 

организации. 

Практико-ориентированная 

монография. Москва.: Бослен – 2013.  

13.  Амрина 

Б.Б.,  Елисеева  И.Г.,  Жангазиева  Т.А.,  Чумакова  О.Ф. 

Организационные 

основы 

и 

формы 

включения 

школьников 

с 

ограниченными 

возможностями 

в 

общеобразовательный 

процесс. 

Методические рекомендации.-Алматы: ННПЦ КП, 2014 г.  

14.  Психолого-методическое сопровождение и оказание поддержки учащимся с 

особыми  образовательными  потребностями  в  школах.  Методические 

рекомендации НАО им.Алтынсарина. 2015 г.  

15.  Мектептік  консилиумдар  құру  және  ерекше  қажеттіліктері  бар  балаларға 

интенсивті,  кең  және  арнайы  қолдау  көрсету.  Әдістемелік  ұсынымдар.  – 

Астана: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2015. 

 

 

22 

ЖОБА 

 

Білім беру ұйымындағы психологиялық-педагогикалық консилиум 

туралы Ереже  

 

1. Жалпы ережелер 

 

1.1.  Психологиялық-педагогикалық  консилиум  (бұдан  әрі  -  Консилиум) 

білім беру ұйымындағы ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды дамыту 

мен  оқытудағы  мәселелерді  шешу  және  ерекшеліктерін  зерттеуге  кешенді 

ықпалды  қамтамасыз  ету  үшін  психологиялық-педагогикалық  қолдау 

қызметінің  мамандары  мен  білім  беру  процесінің  қатысушыларының  өзара 

әрекеттесуінің тұрақты қызмет ететін формасы болып табылады.  

1.2.  Консилиум  өз  әрекетін  білім  беру  ұйымының  ішінде  ғана  жүзеге 

асырады.  

1.3.  Консилиум  білім  беру  ұйымы  жетекшісінің  бұйрығымен  құрылады 

және Консилиумның төрағасымен үйлестіріледі.  

1.4.  Консилиум  өз  әрекетінде  БҰҰ  бала  құқықтары  туралы  Конвенция, 

Қазақстан  Республикасының  әрекеттегі  «Білім  туралы»,  «Кемтар  балаларды 

әлеуметтiк,  медициналық-педагогикалық  түзеу  арқылы  қолдау  туралы», 

«Арнаулы  әлеуметтік  қызметтер  туралы»  Заңдарды  және  осы  Ережені 

басшылыққа алады. 

 

2. Консилиум мақсаты мен міндеттері  

 

2.1.  Консилиум  әрекетінің  мақсаты  ерекше  білім  беруге  қажеттілігі  бар 

балалар,  әлеуметтік  және  педагогикалық  қауіп  тобындағы  балалар  мен 

жасөспірімдер,  оқыту  мен  мінез-құлығында  қиындықтары  бар  балаларға 

олардың  жас  және  жеке  мүмкіндіктеріне  сәйкес  білім  беру  мен  дамыту  үшін 

қажетті  жағдайларды  қамтамасыз  ететін  білім  беру  жүйесін  қолдау  болып 

табылады. 

2.2. Консилиум міндеттері:  

2.2.1. диагностикалық-консультациялық және түзете-дамыту жұмысының 

нәтижелерін талдау барысында іске асырылатын әдістемелік қолдау; 

2.2.2.  балалардың  оқуы  мен  тәртібіндегі  қиындықтардың  сипаты  мен 

себептерін анықтау; 

2.2.3.  баланың  әлеуетті  мүмкіндіктері  мен  шығармашылық  қабілеттерін 

анықтау, оқыту мен тәрбиелеу процесінде жеке ықпалды  қамтамасыз ету үшін 

тәрбиешіге/мұғалімге ұсыныстарды әзірлеу; 

2.2.4. 

ерекше  білім  беруге  қажеттілігі  бар  балаларды  сәйкес 

топтар/сыныптарға қосу жолдарын анықтау; 

2.2.5. психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияға ұсыну 

үшін  оқушының  дамуы,  денсаулығы  мен  білім  алу  ерекшеліктері  туралы 

қорытынды жасау; 

23 

2.2.6.  балаларды  кешенді  психологиялық-педагогикалық  қолдауда 

мамандар әрекетін ішкі үйлестіруді қамтамасыз ету; 

2.2.7.

 

ата-аналар,  қорғаншы мен  қамқоршыларға консультациялық көмек 

көрсету; 

2.2.8.  білім  беру  ұйымының  оқытуда,  дамуында  және  тәртібінде 

қиындықтары  бар  балалар  мен  жасөспірімдер  туралы  деректер  қорын 

қалыптастыру  және  декреттелген  қолжетімділікпен,  құпиялықты  сақтай 

отырып  кәмелетке  толмағандардың  құқығын  қорғау,  олардың  қараусыздығы 

мен  құқық  бұзушылығының  алдын  алу  мемлекеттік  жүйесінің  сәйкес 

органдардың сұранысы бойынша ақпаратты беру. 

 

3. Консилиум жұмысының қағидалары 

 

3.1.  Баланың  тұлғасын  құрметтеу  және  жағымды  қасиеттеріне  сүйену 

қағидасы.  

3.2.  Диагностиканы  барынша  педагогизациялау,  психологиялық  және 

педагогикалық білімді кіріктіру қағидасы. 

3.3. Ақпараттың жабық болуы қағидасы. Бала тұлғасына моральдық зиян 

тигізбеу  үшін  Консилиумның  қорытындысы  немесе  диагнозы  көпшілікке 

жарияланбауы керек.  

3.4.  Өзара  әрекеттестік  қағидасы.  Консилиумның  әрбір  маманы  өз 

құзыреттілігінің  аясында  баланың  дамуы  мен  жағдайын  анықтау,  оны  ары 

қарай  тәрбиелеу  мен  оқыту  саласында  болжамдар  жасау  сұрақтарын  шеше 

отырып, жалпы көрініске өз түсінігін енгізеді.  

 

4. Консилиум қызметтері 

 

4.1. Диагностикалық: 

4.1.1. оқу мен тәртіптегі қиындықтарды анықтау; 

4.1.2. дамудың әлеуметтік жағдайын, ұжымдағы жай-күйді зерттеу; 

4.1.3. баланың әлеуетті мүмкіндіктері мен қабілеттерін анықтау. 

4.2. Қолдаушылық: 

4.2.1.  қолайсыз  оқу-тәрбиелік  немесе  отбасылық  жағдайға  түскен 

баланың мүддесін қорғау; 

4.2.2. 

тиімді  оқыту  мен  психологиялық-педагогикалық  қолдау 

формаларын таңдау; 

4.2.3.  білім  беру  ұйымында  оқыту  жағдайында,  отбасылық  тәрбиелеу 

әдістерімен  де  баланың  әлеуетті  мүмкіндіктерін  дамыту  бойынша  шараларды 

анықтау және әзірлеу; 

4.2.4.  ата-ананың  көзінде  баланың  мәртебесін  арттыру  мақсатында 

жүргізілетін отбасылық оңалту; 

4.2.5.  балалардың  танымдық  әрекетін  белсендіру,  олардың  ақыл-ой  және 

сөйлеу  тілдік даму деңгейін арттыру, оқу әрекетін қалыптандыру, эмоциялық-

тұлғалық  даму  мен  тәртіптің  кемістіктерін  түзетуді  енгізетін  оқу-тәрбиелік 

процесті әдістемелік қолдау; 

24 

4.2.6.  білім  беру  процесінің  әр  түрлі  қатысушыларына  практикалық 

ұсынымдарды әзірлеу. 

4.3. Тәрбиелік: 

4.3.1. ерекше білім беруге қажеттілігі мен жеке мүмкіндіктері бар балаға 

педагогикалық ықпалдың стратегиясын әзірлеу; 

4.3.2. балаға педагогикалық ұжым мен ата-ананың тәрбиелік ықпалдарын 

кіріктіру; 

4.3.3. педагогикалық ықпалдардың сабақтастығын қамтамасыз ету.

 

 

5. Консилиум жұмысын ұйымдастыру 

 

5.1.  Консилиум  отырыстары  қажеттілігіне  қарай  жүргізіледі.  Бірақ  оқу 

жылында әр бала (ерекше білім беруге қажеттілігі мен жеке мүмкіндіктері бар) 

үш реттен кем емес талқылануы қажет. Шұғыл жағдайларда отырыс жоспардан 

тыс жүргізіле алады.  

5.2. Отырысты ұйымдастыру екі кезеңде жүреді.  

5.2.1.  1  кезең  –  дайындық:  консилиумға  дайындықты  әр  қатысушы 

өздігінен  жүргізеді;  диагностикалық  мәліметтерді  жинақтау,  жалпылау  іске 

асырылады;  алдын  ала  қорытындылар  мен  ұсыныстар  жасалады; 

диагностикалық  мәліметтер  медициналық,  психологиялық,  логопедиялық, 

әлеуметтік, педагогикалық көрсеткіштер бойынша талданады.  

5.2.2.  2  кезең  –  негізгі:  диагностика  нәтижелері  бойынша  талқылау 

жүргізіледі;  ұжымдық  шешім,  ұсыныстар  жасалады;  ерекше  білім  беруге 

қажеттілігі бар оқушылардың дамуы, денсаулығы мен білім алу ерекшеліктері 

туралы қорытынды жасалады 

5.3.  Талқыланған  сұрақтар  мен  олардың  шешімдері  отырыстың 

Хаттамасында тіркеледі.  

 

6. Консилиум құрамы 

 

6.1.  Нәтижелі  және  құзыретті  жұмыс  істеу  үшін  Консилиум  құрамы 

жылжымалы  болу  керек.  Оның  құрамында  тұрақты  және  уақытша 

қатысушылар кіредуі.  

6.1.1. Тұрақты қатысушылар: Консилиум төрағасы/төрайымы (білім беру 

ұйымының  жетекшісі  немесе  жетекшінің  оқу-тәрбиелеу  жұмысы  жөніндегі 

орынбасары),  психолог,  сынып  жетекшілер,  логопед,  педагог-дефектолог, 

әлеуметтік педагог.  

6.1.2.  Уақытша  қатысушыларға  пән  мұғалімдері,  эксперт  ретіндегі  әр 

түрлі  маман-кеңесшілер,  кәмелетке  толмағандардың  істері  жөніндегі 

инспектор, тәрбиеші.  

 

7. Консилиум бойынша құжаттар және олардың үлгілері  

 

7.1.  Білім  беу  ұйымындағы  психологиялық-педагогикалық  консилиум 

туралы ереже. 

25 

7.2.  Білім  беру  ұйымында  Консилиумды  құру  туралы  бұйрық  (1 

Қосымша).  

7.3. Ағымдағы оқу жылына арналған жұмыс жоспары (2 Қосымша). 

7.4. Балаларды Консилиумға тіркеу журналы (3 Қосымша). 

7.5.  Консилиумның  отырыстарын,  қорытындылары  мен  ұсыныстарын 

тіркеу журналы (3 Қосымша). 

7.6.  Педагогикалық  мінездеме,  мамандардың  тұжырымдамасы  және 

Консилиум қорытындысы (4 Қосымша).  

7.7  Консилиум  бойынша  құжаттар  мен  олардың  үлгілері  білім  беру 

ұйымының ерекшеліктерін ескере отырып толықтырыла алады.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

26 

1 Қосымша 

 

Білім беру ұйымында психологиялық- педагогикалық консилиум  

құру туралы бұйрықтың жобасы үлгісі  

 

Бала  дамуындағы  қиындықтарды  және  оны  оқыту  мен  мектепте 

бейімделумен  қамтамасыз  етуді  шешудегі  кешенді,  пәнаралық  тәсілдемені 

жүзеге асыру мақсатында  

БҰЙЫРАМЫН:  

1.  Психологиялық-педагогикалық  консилиумды  қолдау  қызметінің  мамандары 

мен білім беру процесіне қатысушылар арасындағы өзара әрекеттесу ретіндегі 

келесі құрамда құру:  

____________________________________________________________________  

____________________________________________________________________  

____________________________________________________________________  

(мамандықтары көрсетілген консилиум мүшелерінің құрамы) 

2. Консилиумның төрағасын тағайындау:  

____________________________________________________________________  

(Т.А.Ә., лауазымы көрсетіледі) 

3.  Психологиялық-педагогикалық  консилиум  төрағасына  консилиумның 

жұмысын 

білім 

беру 

ұйымындағы 

психологиялық-педагогикалық 

консилиумның қызметі туралы Ережелерге сәйкес ұйымдастыру міндеттеледі.  

4. Консилиум жұмыс кестесін білім беру ұйымының түзіміне сәйкес анықтау.  

5.  Консилиум  мүшелерінің  атқарымдық  міндеттерін,  есеп  беру  құжаттамасын 

анықтау  және  консилиум  құрамында  балаларды  тексеруге  кеткен  уақыттың 

нәтижесі бойынша қосымша табель тапсыру.  

6. Консилиум мәжілісін өткізу орны:  

____________________________________________________________________  

7. Бұйрықтың орындалуын бақылау  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

жүктеледі.  

 

 

Білім беру ұйымының жетекшісі ______________ ________________  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

27 

2 Қосымша 

 

Бекітемін 

Білім беру ұйымының  

директоры (меңгерушісі) 

______________________ 

 ___________20__ жыл 

 

 

____–_____ оқу жылына арналған  

Психолого-педагогикалық консилиум жұмысының жоспары 

 

 

Психологиялық-педагогикалық консилиум 

төрағасы/төрайымы    _________________________________________________ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

№ 

Іс-шаралар 

Мерзімі  

Жауаптылар  

 

 

 

 

 

 

 

 

28 

3 Қосымша 

 

 

 

Балаларды психологиялық-педагогикалық консилиумға тіркеу журналы 

 

№   Күні, 

уақыт

ы 

Бала

ның 

ТАӘ 

Туған күні 

(күні, айы, 

жылы) 

Жы

ныс

ы  

Сұраныст

ы берген 

Себебі  

Мамандардың 

кеңес беру 

кестесі 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Психологиялық-педагогикалық консилиумның отырыстарын, 

қорытындылары мен ұсыныстарын тіркеу журналы 

 

№  Отыр

ыстың 

күні, 

уақыт

ы 

Баланың 

ТАӘ 

Жасы   Жы

ныс

ы  

Қиынд

ығы  

Консилиум 

қорытындысы 

Ұсыныс

тар  

Консилиу

м құрамы 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

29 

4 Қосымша  

 

Психологиялық- педагогикалық консилиум қорытындысы 

 

Баланың тегі, аты _____________________________________________________ 

Туылған күні   _____________________________________________________  

Тексеру күні ___________________ сынып/топ ____________________________  

Мекен-жайы _______________________телефон __________________________  

Ата-анасының Т.А.Ә. (жасы, білімі, қазіргі кездегі кәсібі)  

__________________________________________________________________  

Баланың жанұясы туралы мәлімет (жанұяның басқа мүшелері, толық\толық 

емес жанұя, өмір сүру жағдайы және т.б.) 

__________________________________________________________________  

__________________________________________________________________  

Консилиумге жіберу себептері: 

__________________________________________________________________  

Қосымшалар (барын белгілеу):  

1. Педагогикалық мінездеме  

2. Психологиялық тұжырымдама.  

3. Логопедиялық тұжырымдама.  

4. Медициналық тұжырымдама.  

5. Әлеуметтік педагог тұжырымдамасы.  

6. Дефектолог мұғалімнің тұжырымдамасы. 

Консилиумге ұсынылған басқа да құжаттар   

__________________________________________________________________  

Консилиум қорытындысы: 

__________________________________________________________________  

__________________________________________________________________  

Консилиум ұсынысы: 

__________________________________________________________________  

__________________________________________________________________   

 

 

Психологиялық-педагогикалық консилиум  

Төрағасы/төрайымы  ____________ қолы __________________________ Т.А.Ә.  

 

 

Психологиялық-педагогикалық консилиум  

мүшелері, қолдары 

________________________________________________________ 

 

 

 

 

 

30 

Консилиумға арналған педагогикалық мінездеме 

 

Баланың тегі, аты _____________________Жасы _____________________ 

Сынып (топ) __________________________________________ 

 

Жалпы  хабардар  болуы  және  әлеуметтік-тұрмыстық  бағдарлау  (өзі  және 

жанұясы  туралы  мәлімет,  өзіне-өзі  қызмет  көрсету  дағдылары,  жалпы 

қабылданған тәртіп нормаларын орындау)  

_______________________________________________________________ 

Қоршаған орта туралы білімі, түсініктері  

____________________________________________________________________ 

Оқу дағдыларының қалыптасқандығы 

____________________________________________________________________ 

Оқу пәндерін меңгеруінің бағдарлама талаптарына сәйкес болуы 

 

Оқу пәндерін меңгерудегі қиындықтар, қате түрлері.  

Математика 

__________________________________________________________________  

__________________________________________________________________  

Оқу 

  

Жазу  

____________________________________________________________________ 

Ауызша сөйлеу тілінің ерекшеліктері  

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________ 

Бейнелеу әрекеті, қол еңбегі 

__________________________________________________________________  

__________________________________________________________________  

Эмоционалды тәртіп ерекшеліктері 

__________________________________________________________________  

__________________________________________________________________  

Қорытынды:  

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________ 

Ұсыныстар: 

__________________________________________________________________  

__________________________________________________________________  

Тексеру күні _______________________ 

Педагогтың қолы ___________________ 

 

 

 

 

31 

Консилиумға арналған психологтың тұжырымдамасы 

 

Оқушының Т.А.Ә. ____________________________ Жасы ____________  

Сынып /топ ________________________________________________________ 

Тәртіп, қатынас, әдеттер мен қызығушылықтарының ерекшеліктері  

__________________________________________________________________  

Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлаудың қалыптасқандығы 

жүктеу/скачать 1,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: