Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі шәКӘрім атындағы семей мемлекеттік униврситеті



жүктеу/скачать 3,03 Mb.
бет1/22
Дата08.07.2017
өлшемі3,03 Mb.
#20828
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ


ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВРСИТЕТІ

3 дәрежелі СМЖ құжат

УМКД

УМК 042-14.2.05.01.20 - 28 / 01- 2013

«Құрылыс конструкциялары І» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің

оқу- әдістемелік материалдары
№1 баспа



ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

“ҚҰРЫЛЫС КОНСТРУКЦИЯЛАРЫ І”




5В073100 “Қоршаған ортаны қорғау және тіршілік қаупсіздігі ” мамандығының студенттеріне арналған



Оқу әдістемелік материалдары



Семей 2013




Мазмұны






1

Дәрістер




2

Тәжірибелік жұмыстар




3

Әдебиет



Дәріс 1. Кіріспе



Жоспар

  1. Құрылыс конструкция түрлері және қолдану аймағы.

  2. Құрылыс конструкцияларына қойылатын талаптар.

  3. Шектік жағдайлар туралы түсінік.

  4. Шектік жағдайлар тәсілімен есептеу туралы жалпы түсінік.

  5. Жүктеулер мен әсерлер.

  6. Жүктеулер тіркестері.

  7. Ғимарат пен құрылымдардың жауапкершілік дәрежесі.

  8. Материалдар мен жүктеулердің нормативті және есептік кедергілері.

1Құрылыс конструкцияларын материалына байланысты келесідей бөледі

  • Тасты және теміртасты

  • Бетонды және темірбетонды

  • Металды (болатты және алюминийлі)

  • Ағаш және пластмасса

Тасты к-ды қабырға тұрғызуда және кей жағдайда бағандарда қолданады. Беріктігін жоғарлату үшін темір торлармен армирлейді.

Бетон және ТБ (темірбетон)конструкцияларын жер асты конструкцияларда және жер үсті конструкцияларда қолданады. Олар болады:

  • Монолитті, құрылыс алаңында жасалады

  • Құрылымды, зауыттарда жасалынып құрылыс алаңына әкелінеді

  • Құрылымды-монолитті, құрылымды элементтерден тұрады және арасы бетонмен құйылады

ТБ элементтері құрамында арматуралы қаңқасы бар.

Металл конструкциялары болаттан, кей кезде алюминий балқымаларынан жасалады. Алюминий балқымаларынан жасалған конструкциялар қымбатырақ болып келеді. Металл конструкцияларын көбінесе өндірістік, биік және әртүрлі ғимараттарда қолданады. МК (металл конструкциялары) элементтері прокатты және құрылымды болып келеді. Прокатты элементтерді металлургиялық зауыттарда жасайды (бұрышты, швеллер және двутавр).

Ағаш конструкциялары тұтас болып келеді немесе желімделген ағаштардан құралады. Тұтас ағаштардан құрастыру арқылы құрылымды элементтерді алады, ол үшін болттарды немесе шегелерді қолданады (оларды нагель д.а.). Ағашты желімдеу үшін синтетикалық суға төзімді желімдер қолданады.

2ҚК-на (құрылыс конструкциялары) келесі талаптар қойылады, бұл талаптарға конструкциялар жобалау, жасау, тасымалдау, орнату және қолдану кезінде жауап беру керек

  • Ұзақтылық

  • Сенімділік

  • Отқа төзімділік

  • Үнемділік

  • Индустриалдылық

  • Унификация

  • Эстетикалық

3 Шектік жағдай деп ғимараттың керекті эксплуатациялық талаптарды орындай алмайтын кездегі жағдайын айтады.

Конструкцияның шектік жағдайы екі топқа бөлінеді



  • І – көтеру қабілеттігі

  • ІІ – деформация бойынша (эксплуатацияға жарамдылығы)

І-ші топқа келесі ақаулықтар жатады(сурет 1)

  • Жалпы орнықтылықты жоғалту(а,б)

  • Орын орнықтылығын жоғалту(в,г)

  • Мортты, ағу немесе бұзылудың басқа түрлері(д)

  • Сыртқы әсерлерден және күштік факторардан болатын бұзылу

Шектік жағдайдың екінші тобына конструкцияның қалыпты эксплуатациясын қиындататын немесе орнын ауыстыру арқылы ұзақтылығын төмендететін жағдайларды айтады (иілу, отыру, бұрылу), тербеліс және сызат.



4 Конструкцияларды шектік жағдайға есептеудің мақсаты - екі шектік жағдайдың болдырмауын қамтамасыз ету болып табылады. Ол жағдайлар қолдану немесе тұрғызу уақытында пайда болуы мүмкін.

Есептеудің мәні ол күштің, кернеудің, деформацияның, орын ауыстырудың, сызаттың ашылуының мәні жобалау нормаларынан аспауын қамтамасыз ету. Есептің негізгі күрделілігі - жүктеуден пайда болатын кернеудің және деформацияның мәнін табу. Ал соңғы саты ол мәндерді шектік мәндермен салыстыру болып табылады.



І топ –көтергіш қабілетіне есептеу

Конструкцияның көтергіш қабілеті қамтамасыз етілген деп есептеледі, егер келесі теңдік орындалса



N ≤ Ф

Мұндағы,N= Nнγf– конструкция қимасында мүмкін пайда болатын күштің ең максималды есептелген мәні (қысылған және созылған элементтер үшін ол бойлық күш, иілген элементтер үшін ол иілу моменті). Олар ең бірінші жүктеуге байланысты, және құрылыс механиканың ережелері бойынша анықталады.

Nн –нормативті жүктеуден болатын элементтегі күш; (СНиП),

γf – сенімділік коэффициенті жүктеу бойынша,

Ф – қиманың көтергіштігінің ең төменгі мәні. Ол материалдың беріктігіне, қиманың формасына және өлшемдеріне байланысты болады, және келесі формуламен көрсетуге болады

Ф = (A, Rн, γm, γn)

(2)

Rн – материалдың нормативті кедергісі, сынау арқылы анықталады,

γm – материал бойынша сенімділік коэффициенті. R=Rн/ γmмәнін есепті кедергі д.а.

А – геометриялық фактор (көлденең қима ауданы – созылу және қысылу кезінде, кедергі моменті – иілу кезінде);

γn – мақсаты бойынша сенімділік коэффициенті (ғимарат жауапкершілігі бойынша)

Практикалық есептің мақсаты келесі шартты тексеру болып табылады:



σ ≤ R

(3)

σ – есепті жүкктеуден болатын элементтегі кернеу.

Екінші топ бойынша шектік жағдай орын алмайды егер келесі шарт орындалса



f ≤ [f ]

(4)

f – есеппен анықталған конструкция деформациясы (орын ауыстыру, қиманың бұрылу бұрышы және т.б.). Иілетін элементтер үшін ол конструкция немесе элементінің иілуі, сырықты жүйе үшін – сырықтардың созылуы немесе қысқаруы, негіздер үшін – отыру мөлшері;

[f] – конструкцияның шектік деформация мөлшері(орын ауыстыру, тербеліс амплитудасы және сызаттың ашылуы) СНИП бойынша.

5 Жүктеулердің ұзақтығы бойынша СНиП 2.01.07-85* бойынша келесі түрлерге бөлінеді үнемі және уақытша (ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді және ерекше)

  1. ҚК есептеу кезінде тіркестердің ең қолайсыз әсері ескеріледі. Екі түрлі тіркес бар:негізгі және ерекше.

  2. Ғимарат пен құрылымдардың жауапкершілік дәрежесі ол ғимараттың уақытынан бұрын бұзылуы кезінде материалды және экономикалық шығын мөлшерімен анықталады. Ғимарат жауапкершілігін анықтау үшін үш дәреже қабылданған

І- жоғары

ІІ- қалыпты

ІІІ- төмен

Коэффициент γn: I дәреже үшін - 0,95 тен аса, бірақ 1,2 ден аспау керек; II дәреже үшін - 0,95; III дәреже үшін - 0,95-тен төмен, бірақ 0,8-ден төмен болмау керек.

8Шектік жағдайлармен есептеген кезде материалдың басты беріктік көрсеткіші ретінде оның кедергісі алынады, нормативті және есептік

Rн – нормативті кедергі (СНиП бойынша);

R–есептік кедергі, келесі формуламен анықталады:

R=Rн/γm

(5)

Мұнда,

γm – материал бойынша сенімділік коэффициенті, γm>1.

Есептік кедергіні есептеген кезде жұмыс шарты коэффициентін ескере отырып алу керекγc,

Нормативті және есептік мәндер жүктеулерге де бар, өйткені олар өзгеріп отырады және анықтау мүмкіншілігі жоқ болғандықтан.

Nн – нормативті кедергі (СНиП бойынша);

N – есептік кедергі, келесі формуламен анықталады:

N=Nнγf

(6)

Мұнда, γf–жүктеу бойынша коэффициент(γf>1).

Есептеу кезінде материалдардың нормативті және есептік кедергісін дұрыс таңдай білу керек.



Болатты конструкциялар үшін нормативті және есептік кедергілер 51 СНиП II-23-81* кестесі бойынша алынады (Rуп Rу Rип)

Ағашконструкциялар үшін:кесте 3 СНиП II-25-80.

ТБ конструкциялары үшін: СНиП 2.03.01-84* кесте 12, 13. Арматура үшінСНиП 2.03.01-84*.

Тасты конструкциялар үшін :кесте 2-12 СНиП II-22-81. 

Бақылау сұрақтары:



  1. Жүктемелер түрлеріне не жатады, әрқайсысын талдаңыз

  2. Жүктемелер тіркестерін келтіріңіз

Дәріс 2. Темірбетон конструкциялары.


Жоспар

  1. Қолдану аймағы.

  2. Бетон мен арматураның бірлескен жұмысы.

  3. Темірбетонның артылықшылықтары және кемшіліктері.

1ТБ конструкцияларын капиталды құрылыста кеңінен қолданады, қолдану температурасы 50-ден жоғары емес және -70 тен төмен емес. Қолдану аймағы:

  • Атом реакторларында, қуатты пресс қондырғыларда, теңіз құрылымдарында, көпірлерде, әуе алаңында, жолдарда, зауыттарда және қоғамдық ғимараттарда қолданады;

  • Жұқа қабырғалы көлемді конструкцияларда, силос,бункер және қоймаларда;

  • Көптеген массивті құрылғыларда;

  • Санитарлы-техникалық және жер асты құрылымдарда;

  • Жылу және гидростанцияларда, таукен өндірісінде.

2 ТБ – комплексті құрылыс материалы. Құрамындағы бетон мен арматура бірлесіп істеуі арқасында жүктеме астында монолитті элемент ретінде қарсы төтеп береді. Бетон қысуға жақсы істейді де, арматура созылуға жақсы жұмыс істейді. Бетонның созылуға қарсылығы қысуға қарағанда 10-20 есе төмен. Арқалыққа жүк түскен кезде үстіңгі бөлігінде қысылу пайда болады да, астыңғы жағында созылу пайда болады. Құр бетонды арқалыққа (сурет 2,1 а)жүк түскен кезде арқалық морт сынады. Сондықтан арматурасыз бетон қолданысы көп таралмаған.

Сурет 2,1. Арқалықтың бұзылу сұлбасы

Аса мықты арматура мен жұмсақ арматура (сурет 2,1 б)жұмыстары бірдей болып келеді, бірақ мықты арматураның көтергіш қабілеті жоғары болып келеді. Аса мықты арматураның қолдануы шектелген, өйткені сызаттардың тым ашылып кету салдарынан конструкция эксплуатацияға жарамсыз болып қалады.

Зерттеулер көрсеткендей аса мықты арматураны алдын-ала кернелген конструкцияларда қолдануға болады. Ол үшін арматураны алдын-ала тартып сосын формаға бекіткеннен кейін бетон құйылады, бетон қатқаннан кейін арматураны босатады, кернелген болат қайтадан орнына келу үшін батонды қысады. Бұндай конструкцияда (сурет 2,1 в)сызат пайда болу үшін созу кернеуіне арматураның қысу кернеуі төтеп береді.



3ТБ қазіргі заманда көп таралу себебі оның басқаларға қарағанда техникалық және экономикалық тиімділігінде болып табылады:

  • Массасының 70%-на дейін жергілікті материалдар құрайды (құм, тас);

  • Алдын-ала кернелген және құрастырмалы ТБ экономикалық тиімділігі;

  • Ұзақ мерзімділігі (уақыт өткен сайын беріктігі жоғарлайды);

  • Атмосфералық әсерлерге жақсы төтеп беруі;

  • Отқа төзімділігі;

  • Сілкініске беріктігі;

  • Эксплуатациялық шығындардың төмендігі;

  • Кез келген конструктивті және сәулетті форманы ала алады;

  • Жасауға кететін уақыттың қысқалығы;

Кемшіліктері:

  • Үлкен салмағы;

  • Жылу және дыбыс өткізгіштігі жоғары;

  • Орналастыру қиындығы, әсіресе қысқы уақытта;

  • Жоғарғы мамандардың және арнайы жабдықтың керектігі;

  • Сызаттардың кенеттен пайда болу қауіпігі;

  • Созылуға төмен кедергісі.

Бақылау сұрақтары:

  1. ТБ даму перспективалары

Дәріс 3. Темірбетон конструкцияларының физика-механикалық сипаттамалары

Жоспар


  1. Бетонның негізгі физико-механикалық сипаттамалары.

  2. ТБК арматурасы.

  3. ТБ негізгі физико-механикалық сипаттамалары

1ТБ үшін бетон анықталған физика-механикалық сипаттамаларға ие болуы керек: керекті беріктік, арматурамен мықты байланысы, өткізбеушілік (арматураны коррозиядан қорғау үшін). Бетондарды келесі сипаттамалар бойынша бөледі:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22



©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет