Практикалық сабақ №5-6 Тақырыбы: Күн радиациясы және жылу режимі.
Сабақтың мақсасты: Күн радиациясының жер бетінде географиялық заңдылықтарына баға беру. Басты климатты құрушы фактор екендігін дәлелдеу.
Керекті құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер: 1. Атмосфера құрылысының көлденең кесіндісінің сурет сызбасы;
2. Климаттық сурет сызбалар.
3. Дүние жүзінің климаттық картасы.
Тапсырма №1: Ендіктер бойынша Күн радиациясы таралуын күн радиациясының жиынтық баланс картасын талдап, физика-географиялық таралу заңдылықтарына сипаттама беріңдер (2-сурет).
Тапсырма №2: Күнгей және теріскей беттердегі жиынтық радиациясының ерекшеліктерін анықтап, орографиялардың әсерлеріне сипаттама беру;
Тапсырма №3: Жер шарында құрлық пен судың бөлінуіне байланысты орташа жылдық температура мен температуралық амплитуданың ендік бойынша таралу графигін жасаңдар.
1-сурет. Төселме беттегі жылудың таралу заңдылықтары.
Бақылау сұрақтары: 1. Температуралық амплитуданың өзгерістерін анықтаңдар.
2. Изотерма және изобара анықтамаларына түсінік бер.
3. Радиациялық баланс ұғымына сипаттама бер.
4. Тура радиацияға анықтама бер.
5. Жиынтық радиацияның таралу ерекшеліктерін анықтаңдар.
Қосымша әдебиеттер: 1. Жалпы жертану. Алматы., 2002ж. Мукашева Ж.
2. Жалпы гидрология. Алматы., 2000ж. Дастаұлы М.
3. Геология. Алматы., 1989ж. Кеңесұлы А.
4. Жалпы метеорология. Алматы, 2005 ж. Байшоланов.С.С.
5. Дүние жүзінің климаттық картасы. Оқытушыларға арналған. Москва, 2000 ж.
Практикалық сабақ №7-8 Тақырыбы: Метеорологиялық құбылыстар және ауа райы.
Мақсаты: Метеорологиялық құбылыстардың пайды болу жолдарын түсіндіре отырып, ауа райының элементтерінің әрекеттеріне баға беру.
Керекті құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер: 1. Дүние жүзінің климаттық картасы;
2. Дүние жүзінің физикалық картасы.
Тапсырма №1: Метеорологиялық құбылыстардың туындауының себеп-салдарына физика-географиялық сипаттама бере отырып, төмендегі кестені толтырыңдар (1-кесте).
