Дәріс 12. Зәр шығару жүйесінің жас ерекшелігі
Бөліп шығару дегеніміз - ағзадан соңғы өнімнің шығуы
Зәр шығару жүйесі
Зәр түзуші мүше
Бүйрек
Зәр шығарушы мүше
Зәр ағар
Қуық
Зәр шығару өзегі
1
3
4
2
4
3
2
1
- Бүйректің жұмыс істеу алаңы 50 м2 дейін жетеді. Тәулігіне 180л-ге жуық сұйықтықты сүзгіден өткізіді. Сонымен, тәулігіне бүйректің эпителий түтікшелерінен 179 л Н2О , 1кг NaCL,500г NaHCO3, 250г глюкоза, 100г бос амин қышқылдары өтеді. Бүйрек ультра-сүзгілеу принципімен жұмыс істейді. Клиренсі 125мл/мин.
Бүйрек – жұп мүше, оның үлкен маңызы бар, өйткені зат алмасуының соңғы өнімдерін шығаруымен қатар, органикалық, бейорганикалық заттардың артығын және бөгде заттарды ағзадан шығарып, тазалау жұмысын атқарады. Екі бүйректің салмағы дененің 0,45-0,7%-ын құрайды. Құрамындағы судың мөлшері 83%, құрғақ заттардың үлесіне 17% келеді. Олар өте маңызды экскреторлық мүше болып табылады.
Бүйрек -зәр түзе отырып, қаннан шығатын бөлінділерді сүзетін, арқа жотадан төмен орналасқан, асбұршаққа ұқсас мүше.
Бүйрек үсті безі
Қыртысты және милы қабат
Салмағы 150 г
Тәулігіне 1500-
1700 л қан ағады
Зат алмасуға қатысады
Қорғаныштық
қызмет
Бүйректің құрылысы
Милы зат
Зәрағар
Бүйрек астауы
Бүйрек венасы
Бүйрек артериясы
Қыртысты зат
Нефронның құрылысы
Өзекшелер
Артериола
Капсула
Артерия
Вена
Капилярлар
Жинағыш түтікше
1
2
3
4
5
6
7
Нефрон- бүйректің негізгі қызметін атқаратын бірлігі болып табылады. Қаннан зиянды заттар, артық су, тұздар, витаминдер шығарылатын процестер жүреді.
Бүйректің негізгі қызметтері:
- Тазалау (депурациялық) және экскреторлық (сыртқа шығару): бүйрек қандағы барлық керек емес заттарды ағзадан бөліп шығарады. Бүйректің бұл қызметі зәр түзуге және оны концентрлеуге немесе сұйылтуға қабілеттілігіне байланысты.
Метаболикалық
Антитоксикалық
Эндокриндік
Достарыңызбен бөлісу: |
