Әдебиет теориясы. Нұсқалық. «Фолиант» баспасы, 2003. 344 бет. «Әдебиет теориясы»


Б.Майтанов Лиризм – стильдік құбылыс



бет88/93
Дата22.12.2022
өлшемі1,48 Mb.
#163970
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   93
Байланысты:
äåáèåò òåîðèÿñû. Íñàëû. «Ôîëèàíò» áàñïàñû, 2003. 344 áåò. « 2
Математика ДК есебі 2019, P7.04 - kk - 10100602474786, 11-ДЖТ, Тема Законы, закономерности и принципы менеджмента-melimde.com
Б.Майтанов
Лиризм – стильдік құбылыс

Көркем әдебиеттің өміршеңдігіне қажет шарттардың бастысы жазушы ізденістері, жаңашыл мазмұнды пішін болып табылатындықтан, әрбір кезеңдегі тұтас ағым немесе жекелеген қаламгерлер стиліндегі сонылықтар әдебиет сыны мен ғылымын қатар толғандырмақ. Әдеби процестегі сан алуан тың сипаттар мен тенденцияларды алдымен аңғарушы сынның өзін-өзі қайталай беретін тұстары, бастаған ісін аяқсыз қалдыруы да таңқаларлық нәрсе емес. Алайда ол бекерге сөз бастамайды және айтқанын кездейсоқ доғара салмайды. Бұл өзгерістердің бәріне басшылық ететін дирижерлік таяқша - әдебиетте. 50-жылдардың соңы мен 70-жылдардың бірінші жартысына шекті көп әңгімеге тиек болғанымен, қазірде уақытша ұмытылған тақырыптардың бірі – прозадағы лиризм.


Шындығында, көркемөнердің өзі көңіл-күй, ой-қиял мен тарихи-әлеуметтік, эстетикалық алғышарттардың бірлігінен өрістегенін жадыда ұстасақ, “...ХІҮ ғасырдың аяғы мен ХҮ ғасыр басындағы жазушылардың назарына адамның кейбір психологиялық жағдайлары, сезімдері, сыртқы әлем құбылыстарына орай эмоционалдық үн қосу сәттері түсті. Бірақ бұл сезімдер, адам жанының жекелеген шақтары характер болып тұтаспайды”1, - деген Д.С.Лихачев тұжырымына ден қою дұрыс. Демек, лиризм мен психологизмнің негізгі көзі – авторлық экпрессияның идеялық-көркемдік генезисі тереңде жатыр.

Терминдер көрсеткіші

Автор – 39,110,124,140,188,190,262,266,276


Автор бейнесі – 39,193
Автопортрет – 39
Адамгершілік-тұрмыстық трагедия - 198
Азаматтық лирика - 208
Айтыс – 17,168,170,171,184,185,225
Акустика – 17,18
Аллегория – 270
Аннотация - 205
Аңыз – 13,140,142,143,158,182,183,233
Арбау - 181
Арнау – 208,267
Архаизм – 260
Архитектоника - 264
Аударма – 187,188
Ауыз әдебиеті – 41,44,168,189,222,262,266
Афоризм – 146
Әдебиеттану – 39,40,41,42,48,49,50,261
Әдеби ағым – 271,273,277
Әдеби әдіс – 205,260,267,268,270
Әдеби бағыт – 193,266,267,269,270,273
Әдеби бейне - 50
Әдеби даму – 241,277
Әдеби дәстүр – 244,270
Әдеби жанр - 194
Әдеби қозғалыс - 237
Әдеби мектеп - 193
Әдеби процесс – 191,205,277
Әдеби сын – 43,49,205,277
Әдебиет тарихы – 40,41
Әдебиет теориясы – 51,189,272
Әдеби тип – 242,243
Әдеби тіл – 262,263,265,266,268,271
Ән өлеңі - 208
Әңгіме – 111,113,123,229,230,233
Әпсана – 108,142,182
Әсірелеу - 199
Әуезе – 102,103,168,169,171
Баллада - 269
Балалар әдебиеті - 172
Бата - 177
Батырлар жыры – 41,183,191,239,223
Батырлық поэма - 183
Бәдік – 181,182
Бейне – 39,110,111,125,126,127,131,132,269
Бейнелілік – 42,126,132
Бейнелеу құралдары – 121,189
Бесік жыры - 171
Беташар - 173
Богема сарын - 98
Болжалдық әдебиет - 178
Болжал өлеңдер - 178
Бунақ - 26
Буын – 114,116,117,136
Гипербола – 199,200
Глосса - 15
Гротеск – 124,199,200
Ғазал - 17
Ғақлия - 270
Ғашықтық әдебиет – 172,173,184
Ғылыми-техникалық шығармашылық - 242
Ғұмырнамалық әдебиет – 181
Дастан - 153
Деталь – 127,130,200,204,273
Диаграмма – 17,18
Диалог – 8,203
Диалект – 265
Дидактика – 270
Дидактикалық шешендік – 196
Дискуссиялық драма - 201
Дифирамб – 5,6,8,17,18
Драма – 6,7,13,17,18,23,124,130,150,160,161,164,165,166,199,200
Драмалық әрекет - 200
Драма кейіпкері – 200,201
Драматургия – 23,196,200
Драмалық поэзия – 160,165,167
Драмалық характер - 162
Дума - 269
Емшілік халық әдебиеті – 181,182
Ертегі – 26,44,105,106,107,108,109,143,168,185,202,266
Жазба әдебиет – 168,229,265,266,268
Жазба дәстүр - 263
Жанр – 41,146,153,193,194,201,202,204,205,206,207,262,267,269,271
Жаңашылдық – 243,244
Жаңылтпаш – 121,185
Жар-жар - 172,202,203
Жауынгерлік поэзия - 190
Жоқтау – 154,174,175,176
Жұмбақ – 17,154,184,185,204
Жыр – 19,121,143,153,154,173,174,185,190,191,202,233,263
Жырау – 99,100,141,190,266
Зар заман жырлары - 180
Идея – 19,20,21,49,50,51,65,110,159,163,166,190,191,194,243,246,261,268,
269,272,273
Инверсия – 260
Инсценировка - 201
Интимдік лирика - 208
Импровизация – 7,8
Ирреализм - 231
Ирония – 124,176
Карикатура – 124,199
Кейіпкер – 165,268,269,272,273
Кейіптеу – 19,146
Кескін - 22
Кифаристика - 5
Классицизм – 258,259,277
Комедия – 5,6,7,8,17,18,167,168,194,198,199
Композиция – 9,107,112,150,194,201,202,203,259, 272,276
Конфликт – 131,147,148,149,150,151,152,197,239,276
Коллизия – 147,148,149,150,151,161,162,166
Көркем аударма – 187
Көркем тіл – 261,264
Көркемдік – 42,45,51,261,263,269,276
Көркемдік әдіс – 203,206,244,272
Көркемдік жүйе – 261
Көркемдік қиял – 21,42
Көркемдік құрал – 201,205,206
Көркемдік таным - 42
Көркемдік ойлау – 148
Көркемдік шындық - 277
Көркемөнер – 189,253,257,262
Көрісу жырлары – 174
Көңіл-күй лирикасы – 208
Қайым айтыс - 204
Қайым өлең – 154
Қара өлең – 154,204
Қаһарман – 166,167
Қаһармандық драма - 201
Қиял – 42,52,132,140
Құбылыс – 126,127
Лингвистика - 195
Лира - 160
Лирика – 37,38,93,124,160,161,164,165,166,175,205,207,208,267,269
Лиризм – 161,270,277,278
Лирикалық дастан – 41
Лирикалық драма - 201
Лирикалық жанрлар - 207
Лирикалық кейіпкер – 48,124,207
Лирикалық комедия - 200
Лирикалық поэзия – 159,160,164,165
Лирикалық субъект - 161
Лирикалық шығарма - 208
Лирикалық шығарма – 161,164
Мадақ өлең - 71
Мазмұн – 20,21,39,46,49,50,51,101,102,146,189,190,255,266,267,270,271,272,
273,275,277
Мақал – 41,146,185,204
Мәнер – 247,259
Мәтел – 41,146,185,204
Мәтін – 136,137
Метафора – 15,144,146,231
Метаморфоза - 144
Метонимия - 231
Метрика - 10
Миф – 8,105,109,163
Мифология - 44
Монография - 206
Мотив – 104,106,108,109,121
Мінез – 9,274
Мысал – 44,269,270
Нақыл сөз - 204
Насихат поэзия – 179
Неологизм - 260
Новелла – 111
Образ – 37,38,39,42,50,120,121,160,164,264,265,267,268,269,270,272,273,275
Образдау - 269
Ода – 165,176,208
Очерк - 206
Өлең – 5,6,7,10,11,19,43,48,112,113,115,116,117,118,135,136,154,155,157,158,
159,170,174,177,178,183,263,264,269
Өмірбаяндық әдебиет - 181
Өнер – 15,19,20,21,22,24,25,26,37,38,42,43,48,49,50,51,125,130,134,135,139,
154,158,187,188,203,253,264
Рапсодия – 153,157
Реализм – 195,228,229,230,231,240,243,258,266,267,268,269,270,277
Рецензия – 205,206
Римфа - 26
Риторика – 17,18,264
Роман – 35,50,109,110,114,122,123,129,132,161,163,164,230,271
Романтизм – 78,195,240,241,258,259,269,277
Рыцарьлық роман - 239
Памфлет - 206
Пародия – 205,206
Пафос – 65,66,129,197,258
Пейзаж – 134,269,271
Перифраз - 265
Персонаж - 193
Перілік хикаялар – 182
Пластикалық образ - 159
Пластикалық өнер – 20
Психологиялық драма - 201
Повесть – 112,164
Портрет – 146,206,269,271
Постсиллогизм - 17
Поэзия - 5,7,8,10,11,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,37,38,46,47,48,94,112,113,
114,115,120,126,130,141,154,155,158,159,161,162,166,167,175,176,181,186,189,190,195,196,205,208,261,266,268,269,271
Поэма – 7,14,15,18,26,154,155,163,183,262
Поэмата - 17
Поэтика – 15,16,17,38,136,146,147,261,262,264,265
Поэтикалық өнер – 20
Поэтикалық қиял - 20
Проза – 6,10,21,112,126,162,205,258,261,271
Пролог - 12
Прототип – 130
Публицистика – 205,206,269,270,271
Пішін – 51,111,131,272,273
Пьеса – 229,230
Пэон - 17
Сал – 97,98
Сарказм – 124
Сарын - 273
Сатира – 8,17,18,19,122,123,124,176,177,206,241,258,269
Сатиралық комедия – 200
Сатиралық лирика - 208
Саяси-әлеуметтік драма - 201
Сәлемдеме жырлары - 174
Сері – 97,98
Сентиментализм – 76,231,258,271
Силлабика – 156
Силлогизм - 16
Символ – 38,241,269
Символизм – 38,77,158,195,237
Синоним - 264
Ситуация – 147,148,149,151
Сонет - 208
Софистика – 15,16
Сөз өнері – 20,25,37,43,44,204
Стасим - 12
Стилистика – 146,147,192,256,257,258,260,261
Стиль – 247,248,256,257,258,259,260,261,265,266,268,269,271,272,273,274,275,
276,277
Суреткер – 51,52,132,188,270,271,274
Сын жанры – 204,205
Сюжет - 104,105,106,108,109,111,112,121,122,143,149,150,200,201,202,203,
204,239,270,271,273
Табиғат лирикасы - 208
Тақырып – 101,189,190,193,194,246,268,272,273,275
Тарихи-ғұмырнамалық драма - 201
Тарихи поэмалар - 183
Тарихи роман – 164
Тарихи трагедия - 198
Тармақ - 154
Тартыс – 138,152,166,199,259
Творчестволық фантазия – 24,277
Теңеу – 19,144,145,146
Тетраметр - 8
Тип – 109,111,129,163,271
Типтендіру – 130,269
Типтік - 271
Түр – 131,205
Түпнұсқа - 188
Тойбастар – 173
Толғау – 168,169,170,171,180,196,263
Тотем - 96
Трагедия – 5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,17,28,35,124, 166,167,196,197,199
Трагедиялық конфликт – 197
Трагедиялық тартыс – 197
Трагедиялық тұлға - 197
Трансформация – 146
Триметр - 5
Троп - 146
Тұрмыстық жырлар - 183
Ұйқас – 113,115,179
Ұлт әдебиеті - 188
Үгітшіл әдебиет - 180
Үрдіс - 136
Ырғақ – 5,7,26,113,114,115,117,118,135,136,171,261
Ырым – 185,186
Фабула – 5,9,10,11,12,13,17,109,111,112,204
Фельетон – 123,206,258
Фольклор – 41,44,115,202,203,204,262,265
Фоника - 264
Форма – 20,39,49,50,51,65,110,113,115,116,117,118,119,120,154,156,158,167,
189,194,269,272
Формализм - 42
Фразеологизм - 264
Футуризм - 238
Халық әдебиеті – 171,173,176,177,178,180,181,183,184,186,187
Халық поэзиясы - 187
Характер – 6,9,10,119,122,131,148,149,150,162,163,166,204,260,261,276,278
Хикая - 140
Хикаят – 47,202,203
Хор - 203
Шарж – 124,199
Шежіре - 183
Шешен – 178
Шешендік сөз – 41,263
Шолу – 205,206
Шумақ – 114,117,154,156,177
Шығармашылық тәсіл – 274
Шығармашылық портрет - 205
Элегия – 5,165,208
Эллипсис - 260
Эпика – 5,8,9,17,161
Эпиграмма – 123,125,154,176,177,205,206
Эпиграф – 137
Эпизм – 269,270
Эпизод – 203,204
Эпикалық жыр – 191
Эпикалық мұра - 191
Эпикалық объективтік – 161
Эпикалық оқиға - 163
Эпикалық поэзия – 15,158,159,160,161,162
Эпикалық трагедия - 198
Эпикалық характер - 162
Эпикалық шығарма - 162
Эписодий - 12
Эпитет – 144,255,256,265
Эпопея – 9,14,15,131,161,163,164,202
Эпос – 8,9,17,18,124,131,160,162,164,185,191,265,266,270,271
Эссе – 205,206
Эстетика – 43,125
Эстетикалық сезім - 37
Юмор – 122,168,258
Ямб – 7,8,17,18,114


Әзірлеген филология ғылымдарының кандидаты,
доцент Е.Е.Тілешев




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   93




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет