Г. К. Уазырханова А. А. Жақсылыкова


Магнетизм бөлімі бойынша өз  бетімен  жұмыс  істеуге



Pdf көрінісі
бет10/10
Дата20.02.2020
өлшемі0,79 Mb.
#58445
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Байланысты:
1 част практика каз
Дәріс-14

5.3 Магнетизм бөлімі бойынша өз  бетімен  жұмыс  істеуге  
арналған  тестік тапсырмалар 
     
5.3. 1   Магнит өрісі қандай өріс болып табылады?
  А) потенциалды;      В) құйынды;      С) консервативті;      D) диссипативті; 
Е) центрлік.
5.3.2 Магнит өрісін тудырады:
      А) қозғалыстағы зарядтар;   
      В) тыныштықтағы зарядтар;    
      С) қозғалыстағы және тыныштықтағы зарядтар;     
 D) қозғалыстағы өткізгіштер;  
 Е)  қозғалыстағы және тыныштықтағы өткізгіштер.
5.3.3 Магнит өрісінің күш сызықтары деп:
  
             А)  магниттің оңтүстік және солтүстік полюстерін қосатын сызықтарды 
айтады;
             В)  индукциясының мәні үлкен болып келетін нүктеден индукциясының 
мәні аз болып келетін нүктеге  бағытталған сызықтарды айтады;
С)  магнит индукциясынның мәні бірдей нүктелерді қосатын сызықтарды 
айтады;
             D)  әр   нүктесіне   жүргізілген   жанамалары   өрістің   сол   нүктесіндегі 
индукциясы векторымен бағыттас болатындай етіп жүргізлген сызықтарды 
айтады; 
       Е) Ампер күшінің бағытымен бағыттас сызықтарды айтады. 
5.3.4 Магнит өрісінің күштік сипаттамалары болып табылатын шамалар:
А) Ампер күші мен Лоренц күші;
В)  магнит өрісі кернеулігінің векторы мен индукциясының векторы;
С) магнит өрісінің индукциясы және магнит ағыны;
D) Ампер күші және күш сызықтары;
       Е) индукцияның электр қозғаушы күш және магнит моменті.  
5.3.5  Био-Савар-Лаплас заңы анықтайды:
      А) магнит өрісінде қозғалып бара жатқан зарядқа әсер ететін күшті;
В) магнит өрісіндегі тогы бар контурға әсер ететін күшті;
С) қозғалыстағы заряд туырған магнит өрісінің индукциясын;
D) магнит өрісіндегі тогы бар өткізгішке әсер ететін күшті;
Е) ток элементі тудыратын  магнит өрісі индукциясының векторын.
5.3.6    Магнит өрісінің индукциясы векторының өлшем бірлігі:
        А) В;                В) Гн/м;            С) Тл;               D) Гн;               Е) Вб.
123

5.3.7  Магнит өрісінің кернеулігінің өлшем бірлігі:
  А) Вб;              В) Тл;                С) В/м;              D) А/м;              Е) А∙м
2
.
5.3.8   Екі   параллель   түзусызықты   және   сызба   жазықтығына   перпендикуляр 
орналасқан   өткізгіштер   бойымен   шамалары   бірдей   және 
қарама-қарсы   бағытта   I
1
    және     I
2  
    токтары   өтеді.   А 
нүктесіндегі магнит өрісі индукциясы векторының модульін 
анықтау формуласы:
      А) В=В
1

2
;                 В ) В=В
1

2
;                  С) 
2
2
2
1
Β
Β
Β
+
=
;     
      D)  В= В
2

1
;                Е)
2
2
2
1
Β
Β
Β

=
.                  
5.3.9  Бойынан    2
Ι
  ток   күші   өтетін,  түзу   сызықты   өткізгіштен   қандай   ара 
қашықтықта магнит өрісінің  индукциясы  В мынаған тең болады:
       А) 
Ι
/2
π
В;         В) μ

μI /πB;       C) / πB;   D) μ

μI / B;
  E)  μ

μI /2B. 
5.3.10  Ауада орналасқан түзусызықты шексіз ұзын өткізгіштің бойындағы ток 
күші    6,28   А  тең.  Осы   тогы   бар   өткізгіштен  40   см  ара   қашықтықтағы 
магнит өрісінің индукциясын есепте:
        А) 3,14 мТл;      В)  7,57 мТл;      С) 7,85 мТл;    D) 0,2 мТл;     Е) 3,14 мкТл. 
5.3.11  Радиусы  40 см  дөңгелек орам бойымен  4 А ток күші өтеді. Дөңгелек 
токтың центріндегі магнит индукциясын тап:
    А)
7
10
8
,
62


Тл;  В) 
7
10
4
,
31


Тл;    С)
7
10
20


Тл;  D)
7
10
40


Тл;  Е)
7
10
6
,
133


Тл.
5.3.12  Біртекті магнетиктегі магнит өрісі индукциясының модульі вакуумдегі 
магнит   өрісі   индукциясынан   неше   есе   үлкен   екендігін   көрсететін 
физикалық шама:           
       A) диэлектрлік өтімділік;         В) индуктивтілік; 
С) магнит өтімділігі;                D) магнит тұрақтысы;           Е) магниттелу.
5.3.13  Магнит индукциясы векторының қате тұжырымдамасы: 
       А) ортаның қасиетіне тәуелді; 
В) ортаның қасиетіне тәуелсіз;
       С) қозғалыстағы зарядтың таңбасына және шамасына тәуелді;
       D) токтың бағыты мен шамасына тәуелді;
       Е) магнит өрісінің күштік сипаттамасы болып табылады.
5.3.14  Болат қайрақтың магнит индукциясы    12,51 Тл. Осы қайрақта ток күші 
тудырған   магнит   өрісінің   кернеулігі   120   А/м.   Болаттың   салыстырмалы 
магнит өтімділігі:
         А)8300;          В) 1,04;          С) 83000;          D) 1000;             Е) 5000.
5.3.15 Тогы бар өткізгішке әсер ететін Ампер күшінің бағытын көрсетіңіз (тоқ 
сызба жазықтығында бізден ары қарай бағытталған):
124
J
B
I

 А) оңға;             В) солға;                   С) жоғары;   
 D) төмен;          Е) сызба жазықтығынан ары қарай.
5.3.16 Ампер заңы анықтайды:
А) магнит өрісінде қозғалып бара жатқан зарядқа әсер ететін күшті;
В) тогы бар өткізгіш тудырған магнит өрісінің индукциясын;
С) қозғалыстағы заряд тудыратын магнит өрісінің индукциясын;
D) магнит өрісіндегі тогы бар өткізгішке әсер ететін күшті;
Е) индукциялық электр қозғаушы күшті.
5.3.17   Ампер күші  векторының  бағыты:
А)   оң   бұрғы   ережесі   бойынша   магнит   өрісі   индукциясының   векторына 
және өткізгіштегі токтың бағытына перпендикуляр;
В)   сол бұрғы ережесі бойынша магнит өрісі индукциясының векторына 
және өткізгіштегі токтың бағытына перпендикуляр; 
С) өткізгіштегі токтың бағытымен бағыттас;
D) магнит өрісі индукциясы векторының бағытымен бағыттас;
       Е) магнит өрісі  кернеулігі векторының бағытымен бағыттас.  
5.3.18   Тогы   бар   өткізгіш   сызба   жазықтығына   перпендикуляр   орналасқан. 
Токтың бағыты  мен магнит  өрісі индукциясы   векторының 
бағыты сызбада көрсетілген, тогы бар өткізгішке әсер ететін 
Ампер күшінің бағытын анықта :
А) оңға;              В) солға;          С) жоғары;               D) төмен; 
Е) токқа қарама-қарсы.
5.3.19  Ұзындығы  10  см, массасы  10  г  тең горизонталь орналасқан өткізгіштің 
бойымен  5А ток өтеді.  Ауырлық күші мен Ампер күші бір-біріне теңесу 
үшін,   өткізгішке   перпендикуляр   магнит   өрісі   индукциясының   мәні: 
(g=10м/c
2
).
       А)
3
10
2


Тл;         В) 0,2 Тл;         С) 
2
10

Тл;     D) 
2
10
2


Tл;   Е) 5
.
10
-3
 Tл.
5.3.20 Суретте  магнит моменті 
p
m

тең тогы бар рамканың   индукциясы 
В

 тең 
сыртқы өріске қатысты қалай орналасқаны көрсетілген. Рамкаға әсер ететін 
М  күш моменті:   
 А)  М = р
m
B, бізге қарай бағытталған ;
 В)  М = р
m
B,  сызба жазықтығынан ары қарай бағытталған;
 С)  М = 0;
 D)  М = р
m
/B; бізге қарай бағытталған  ;
          
 Е)  М = р
m
/B; сызба жазықтығынан ары қарай бағытталған.
5.3.21  Лоренц күші анықтайды:
А) магнит өрісінде қозғалып бара жатқан зарядқа әсер ететін күшті;
В) магнит өрісіндегі тогы бар контурға әсер ететін күшті;
125

I
B

С) қозғалыстағы заряд тудыратын магнит өрісінің индукциясын;
D) магнит өрісіндегі тогы бар өткізгішке әсер ететін күшті;
Е) индукциялық электр қозғаушы күшті.
5.3.22   Қозғалып   бара   жатқан   электронның   жыдамдығы  
υ

  магнит   өрісі 
кернеулігінің   векторына   перпендикуляр   бағытталған. 
Электронға әсер ететін Лоренц күшінің бағытын анықта:
  
А)оңға;      В) солға;                С) жоғары;        D) төмен;
  
Е) электрон жылдамдығының бағытымен бағыттас.
5.3.23    Зарядталған   бөлшектің   бастапқы   жылдамдығы   біртекті   магнит   өрісі 
индукциясының   сызықтарымен  
α
<90°   бұрыш   жасайды.   Бөлшектің 
қозғалысын анықта:  
       А) шеңбер бойымен                В) эллипс бойымен;        С) түзу бойымен;   
D) парабола бойымен;            Е)  бұрғы  сызықтарының бойымен.
5.3.24 Біртекті және тұрақты электр     (Е==2кВ/м) және магнит   (В=0,4 мТл) 
өрістері бар кеңістікте электрон түзу сызықты және бірқалыпты қозғалыс 
жасайды. Электронның жылдамдығы:
   А) 10
6
 м/с;     В) 10
7
 м/с;       С) 
6
10
5

 м/с;        D) 0,5
6
10

м/с;         Е)10 м/с.
5.3.25     Протон,  индукциясы  15мТл  біртекті   магнит   өрісінде    2
.
10
6
  м/с 
жылдамдықпен қозғалады.  Жылдамдық векторы магнит индукциясының 
векторына   перпендикуляр  бағытталған.   Протон   сызатын   шеңбер 
доғасының радиусы:  (m
p
=1,67
.
10
-27
 кг, q=1,6
.
10
-19 
Kл )
  А)  3,14 м;      В) 8,12 м;   
С) 1,46 м;        D) 4,82 м;
         Е) 1,39 м.
5.3.26    Екі  валентті  ион  индукциясы  0,1  Тл  магнит  өрісінде   радиусы  10  см 
шеңбер бойымен  480 км/с  жылдамдықпен қозғалады. Ионның массасын 
табыңыз:
         А)
27
10
3
,
3


кг;                      В)
27
10
7
,
6


кг;                             С) 
25
10
7
,
6


кг;   
         D)
15
10
54
,
1


кг;                    Е)
16
10
7
,
7


кг.
5.3.27     Электрон   біртекті   магнит   өрісінің   күш   сызықтарына   перпендикуляр 
ұшып кірген. Электронның жылдамдығы 
4
.
10
7  
м/с.   Магнит   өрісінің 
индукциясы   10
-3
  Тл.     Магнит   өрісіндегі   электронның   нормаль   үдеуінің 
мәні:  ( m
e
=9,1
.
10
-31
 кг, е=1,6. 10
-19 
Kл)
   А) 0,9
.
10
16
м/с
2
;               В) 0,7
.
10
16
м/с
2
;
  С) 0,5
.
10
16
м/с
2

   D) 2,4
.
10
16
м/с
2
;               Е)1,4
.
10
16
м/с
2
.
    
5.3.28   Ұзындығы    60  см   катушкадағы орам саны    240.  Одан    1 А  ток күші 
өтеді. Катушка ішіндегі өріс кернеулігінің мәні:
        А) 0,5 мТл;     В) 40 А/м;      С) 1440 А/м;      D) 144 ∙10
3
 А/м;       Е) 400 А/м.
126

5.3.29 Толық ток заңы анықтайды: 
      А) тұйық тізбектегі тұрақты токтың ток күшін;     
         В) тұйық тізбектегі  айнымалы токтың ток күшін;         
                 С)  тұйық  бет  арқылы  өтетін   магнит   өрісі  индукциясы  векторының 
ағынын;      
                    D)   магнит   өрісі   индукциясы   векторының   тұйық   контур   бойымен 
циркуляциясын;      
          Е) өткізгіштік токпен индуктивтілік токтың қосындысын.
5.3.30     Суретте   көрсетілген   L   тұйық   контур   бойымен    
B

 
векторының циркуляциясы:
         А)  2μ
0
I;        В)  μ 
0
I;         С)  0;         D) 3 μ
 0
I;          Е) 4 μ
 0
I.  
  
5.3.31 Соленоидтан I тогы өтеді. Егер токтың шамасын өзгертпей, солениодтың 
ішіне магнитті материалдан жасалған темір өзекше орналастырса, онда:
        А) индукция векторы
В

 өзгермейді, кернеулік векторы  
Н

 өзгереді;
        В) индукция векторы 
В

 және кернеулік векторы 
Н

 өзгереді;
 С) индукция векторы 
В

 және кернеулік векторы 
Н

 өзгермейді;
        D) индукция векторы 
В

өзгереді, кернеулік векторы 
Н

 өзгермейді;
             Е) индукция векторы 
В

  мен кернеулік векторының  
Н

өзгерісі магнетик 
түріне тәуелді.
5.3.32    Магнит ағынының өлшем бірлігі:   
         А) В;             В) Ф;               С) Н/(А∙м);             D) В∙с/А;                Е) Вб.
5.3.33  Ауданы  50 см
2
 жазық контур  өріс индукциясы  0,4 Тл болғанда 2 мВб 
магнит   ағынын   өткізеді.   Контур   жазықтығы   мен   өріс   бағытының 
арасындағы бұрыш:
    А)30°;         В) 45°;           С) 0°;             D)90
0
;                 Е) 60°.
5.3.34   Бойымен 2 А ток өтетін өткізгіш 3,5 Вб магнит ағынымен қиылысады. 
Өткізгіш орнын ауыстырған кезде істелген жұмыстың шамасы:
  A)  7 Дж;     B) 14 Дж;          C) 1,4 Дж;      D)1,75 Дж;       E) 0,7 Дж.
5.3.35  Электромагниттік индукция үшін Фарадей заңы анықтайды:
  А) тогы бар өткізгіш тудыратын магнит өрісінің индукциясын;
В) контурды қиып өтетін магнит ағыны өзгерген кездегі тұйық контурдың 
ЭҚК индукциясын;
С) қозғалып бара жатқан зарядтың магнит өрісінің индукциясын;
D) магнит өрісіндегі контурдың индуктивтілігін;
Е) ток элементі тудыратын магнит өрісі индукциясының векторын.
127
L

5.3.36   Үш орамнан тұратын катушкадан өтетін толық  магнит  ағыны    0,65с 
уақыт ішінде   8,6 Вб-ден  4,4 Вб-ге
    дейін  өзгереді.   Пайда   болған 
инукцияның ЭҚК-нің мәні:
        А) 30 В;              В) -60 В;                С) 10В;              D) 20B;               Е)  40 В.
5.3.37  4 мс  уақыт ішінде магнит индукциясы  0,2–ден  0,6 Тл   өзгерген кезде 
көлденең қимасының ауданы  50 см
2
 катушкада   5 В тең индукция ЭҚК-і 
пайда болған. Катушкадағы орам саны: 
     А) 100;            В) 1000;            С)200;              D)10;              Е) 50.
5.3.38  Кедергісі   0,5   Ом   тұйық   контурдағы   магнит   ағыны   бірқалыпты 
3
10
4


  Вб-ден   12∙10
-3
  Вб дейін ұлғайған. Өткізгіштің көлденең қимасы 
арқылы  өтетін зарядтың шамасы:
  А) -1,6
 
 мКл;     В) -4
.
10
-4
Кл;    С) 6,25
.
10
-5
Кл;    D) 16
.
10
-3
Кл;    Е) 16 мкКл.
5.3.39 Ауданы 25 см
2
,
 
кедергісі  10 Ом тең  2000 орамнан тұратын катушка, күш 
сызықтары   соленоидтың   өсіне   параллель   біртекті   магнит   өрісіне 
орналастырылған. Біраз уақыттан кейін  магнит  индукциясы 0,8–ден  0,3 Тл 
дейін  төмендеген. Осы уақыт арлығында өткізгіште индукцияланатын  заряд 
шамасы: 
        А) 25 Кл;        В) 2∙10
6
 Kл;         С) 2,5 Кл;               D) 0,25 Кл;        E) 3,5 Кл.
                  
5.3.40   Ұзындығы  0,4 м өткізгіш, магнит өрісі индукциясының сызықтарымен 
30°  бұрыш жасай отырып,  10 м/с  жылдамдықпен қозғалады. Өткізгіштің 
ұштарында 3 В тең ЭҚК-і пайда болған. Магнит өрісінің индукциясы:
        А) 3 Тл;          В) 1,5 Тл;        С) 24 В;           D) 15 В;         Е) 2,5 Тл.
5.3.41  Ток   күші  2А  тең   контурда  8   Вб  магнит   ағыны   бар.   Контурдың 
индуктивтілігі:
 А) 4 Гн;           В) 0,25 Гн;              С)0,5 Гн;         D) 0,16 Гн;          Е) 2,5 Гн. 
5.3.42 Индуктивтілігі 2 Гн катушкадан  4 А ток  өтеді. Катушка ішіндегі магнит 
ағыныны:         
       А) 150 Вб;       В)60 Вб;                 С) 8 Вб;             D) 6 Вб;              Е) 32 Вб.
5.3.43  Катушкада өздік индукцияның ЭҚК-і қай кезде пайда болмайды?
    А) тізбекті тұйықтау мезетінде;        В) тұрақты ток өткен кезде; 
    С) айнымалы ток өткен кезде;           D) тізбекті ажырату мезетінде;
 
         Е) келтірілген жауаптарың ішінде дұрыс жауабы жоқ.
5.3.44   Соленоидтың   көлденең   қимасы   арқылы   өтетін   магнит   ағыны   5мкВб. 
Соленоидтың   ұзындығы   25   см.     Соленоид   10   орамнан   тұрады. 
Соленоидтың магнит моменті:
        А) 1,25.10
-6
 А∙м
2
;    В) 1 А∙м
2
;      С) 10 А∙м
2
;        D) 0,1 А∙м
2
;     Е) 1,25 А∙м
2
.
128

5.3.45
  
Суретте   тізбекті   ажыратқан   кездегі 
индуктивтілігі   15   Гн   катушкадағы   ток   күшінің 
өзгерісінің   графигі   көсетілген.   Пайда   болған 
өздік индукцияның ЭҚК-і:
        А) 4 В;       В)10 В;     C) 60 В;    D)30 B;    Е) 120В.
5.3.46   Суретте   тұйықталған   тізбектегі 
индуктивтілігі  4  Гн  катушкадағы  ток  күшінің 
ұлғаю   графигі   көрсетілген.   Катушкада   пайда 
болған өздік индукцияның  ЭҚК мәні:
      А) - 20 В;       В) - 16 В;           С) 2 В;
      D)  20 В;        Е) 16 В.
5.3.47  Бойынан    2   А  ток   күші   өтіп   жатқан 
катушкада  энергиясы  1 Дж  тең магнит өрісі пайда болады, осы кездегі 
катушканың индуктивтілігі:
        А)  2 Гн;             В) 0,5 Гн;                С) 1,5 Гн;          D) 4 Гн;             Е) 6 Гн.
5.3.48 Контурдағы ток күшінің шамасын өзгертпей, магнит өрісінің энергиясын 
2 есеге кеміту үшін индуктивтілікті: 
       А) 4 есеге кеміту қажет;          В)  2 есеге арттыру қажет;
       С) 16 есеге кеміту қажет;        D) 16 есеге  арттыру қажет;
       Е) 2 есеге кеміту қажет. 
5.3.49 Соленоидтан  10 А ток күші өткен кезде  0,4 Вб тең  магнит ағыны пайда 
болады, осы кездегі соленоидтың магнит  өрісінің   энегриясы: 
        А) 0,8 Дж;        В) 0,2 Дж;        С) 2 Дж;         D) 0.4 Дж;        Е) 0,4 Дж.
5.3.50 Магнит ағынының кернеулігі екі есеге артқан. Магнит өрісі энегиясының 
көлемдік тығыздығы қалай өзгереді?
       А) өзгермейді;                        В) 2 есе артады;                           С) 4 есе кемиді;
       D) 4 есе артады;                     Е) 2 есе кемиді.
129

6 БАҚЫЛАУ ТЕСТЕРІ
6.1 Материялық нүктенің түзу сызықты қозғалысы S=2t
3
-3t+15, (м) теңдеуімен 
өрнектелген.   Қозғалыстың   басынан   2   с   уақыт   өткеннен   кейінгі   нүктенің 
жылдамдығы
    А) 12,5 м/с;
  В) 25 м/с;        С) 8,5 м/с;
 D) 21 м/с;     Е) 37 м/с.
6.2  Бұрыштық жылдамдық ω=(5 + 2t
2
) рад/с
 
заңы бойынша өзгереді. 2с уақыт 
мезетіндегі бұрыштық үдеу 
А) 8 рад/с
2
;
  В) 5 рад/с
2
;
С) 1 рад/с
2
;       D) 7 рад/с
2
;
    Е) 2 рад/с
2
.
6.3  Орнынан   қозғалған   кезде   электровоз  380   кН  тең   тарту   күшін   өндіреді

Кедергі күші 250 кН құрайды. Массасы 500 т составқа ол қандай үдеу береді?
   
А) 2 м/c
2
;
В) 0,26 м/с
2
;
С) 2,6 м/c
2
;      D) 0,2 м/с
2
;
   Е)3 м/c
2
.
6.4  Массасы  0,8   кг  денені   тік   жоғары   қарай   лақтырған.   Дененің   лақтырылу 
мезетіндегі   кинетикалық   энергиясы   200   Дж.   Дене   қандай   биіктікке   көтеріле 
алады? (g= 10 м/с
2
)
А) 2,5 м;
В) 12,5 м;
С) 25 м;
     D) 50 м;             Е) 10 м.
6.5   Дене х өсінің бойымен  F=(5х
2  
+5)Н  заңы бойынша өзгеретін бағытталған 
күштің әсерінен қозғалыс жасайды. Осы күштің 3 м жол бойындағы жұмысы 
неге тең?
А) 50 Дж;          B) 60 Дж;            C) 390 Дж;        D) 90 Дж;         E) 150 Дж.
6.6  Массасы 2 кг және радиусы 0,5 м дисктің жиегіне 4 Н тең тұрақты жанама 
күш түсірілген. Дисктің бұрыштық үдеуі 
A)
4 с
-2
;
                      
B) 2 с
-2 
;
                      
C) 6 с
-2
;
                     
D) 8 с
-2
;
                    
E)12 с
-2
;
6.7   Массасы 5 кг және радиусы 10 см тең диск центрі арқылы өтетін өстің 
маңайымен   айналмалы   қозғалыс   жасайды.   Диск   айналысының   теңдеуі   мына 
түрге   ие: 
ϕ
  =   (4t
2
  –   4t)   рад.   Уақыт  t   =   2c     болғандағы   дискті   айналысқа 
келтіретін күш моменті неге тең?
A)
0,4 Н
.
м;        B) 0,26 Н
.
м;        C) 0,16 Н
.
м;       D) 0,1 Н
.
м;       E) 0,2 Н
.
м.
6.8    Тыныштықтағы   массасы   6·10
-7
  г   тең   бөлшек,  
v  = 0,8  с  жылдамдықпен 
қозғалады (с – вакуумдегі жарық жылдамдығы).   Осы бөлшектің импульсі 
A)
0,06 кг
.
м/с;  B) 0,08 кгм/с;    C) 0,32 кгм/с;    D) 0,48 кгм/с;    E) 0,24 кгм/с.
6.9 Оттегі   молекулаларының   орташа   квадраттық   жылдамдығы  400   м/с, 
молекулаларының   концентрациясы    2,7
.
10
19
  см
-3
  тең.   Оттегінің   ыдыс 
қабырғаларына түсіретін қысымы  
A)
 150 кПа;         B) 100 кПа;          C) 76 кПа;            D) 36кПа;             Е)18кПа.
130

6.10  Массасы 0,1 кг сутегіні тұрақты қысымда 0 ден 100
0
С температураға дейін 
қыздырған кезде ол қанша жылуды жұтады? (R = 8,31Дж/моль
.
К).
      A)145,4 кДж;     B)103,9 кДж;   C) 291 кДж;      D) 0,9 кДж;       E) 13,21 кДж. 
6.11 Қыздырғыштың температурасы 450 К тең идеал жылу машинасындағы газ 
қыздырғыштан   алған   жылудың  60%-ын  суытқышқа   береді.   Суытқыштың 
температурасы неге тең?  А)270К;      В)255К;      С)240К;    D)235К;      Е)  229К.
6.12  Конденсаторды  1,2   кВ  кернеуге   дейін   зарядтаған   кезде   оның 
астарларындағы заряд 24 нКл тең болған.  Конденсатордың сыйымдылығы 
А) 20 мкФ;       В) 28,8 мкФ;     С) 28,8 пФ;    D) 5 пФ;         Е)   20 пФ.
6.13  Кернеулігі  120   Н/Кл  біртекті   электр   өрісінде   диэлектрлік   пластинка 
орналасқан.   Диэлектриктегі   өрістің   кернеулігі   40   Н/Кл   тең.     Пластинканың 
диэлектрлік өтімділігі:  А) 1/3;           В) 6 ;          С) 1/12 ;         D) 3 ;           Е)   4 .
6.14  Электрон электр өрісінде  10 кВ  үдеткіш потенциалдар айырмасын жүріп 
өткен кезде қандай жылдамдыққа ие болады? 
А)1,8

10
7
м/с;    В) 5,7

10
7
м/с;   С)2,8

10
6
м/с;    D)11,4

10
7
м/с;   Е)1,3

10
6
м/с.
6.15  Ішкі кедергісі  r=1 Ом  және  
ε
=12 В  тең аккумулятор  кедергісі 11 Ом тең 
сыртқы тізбекті қоректендіреді. Сыртқы тізбекте  1с ішінде бөлініп шығатын 
жылу мөлшерін анықтаңыздар.  
А) 120 Дж;        В) 12 Дж;          С) 10 Дж;         D) 11 Дж;         Е) 100 Дж.
6.16  Тізбектегі  ток күші I=10
.
t заңы бойынша өзгереді.  Зарядтың  q(t) өзгеру 
функциясы мына түрге ие:
       А) q = 5t
2
;         В) q = 10;         С) q = 10t - 5t
2
;     D) q = 15t;       Е) q = 10t
2
.
6.17   ЭҚК 30 В батареяның 6 Ом ішкі кедергіге тұйықталу кезіндегі тізбектегі 
ток күші 1,5 А.  Батареяның қысқаша тұйықталуы кезіндегі ток күші 
А)  3,3 А;          В)  6А ;           С)  5,5 А;             D)  4 А;             Е) 2,1 А .
6.18 Бойымен 10 А ток өтетін ұзындығы 20 см түзу өткізгіш индукциясы 4 Тл 
біртекті магнит өрісіне перпендикуляр орналасқан. Өткізгішке әсер етуші күш 
A) 0 Н;             B) 800 Н;         C) 8Н;                D) 2H;               Е)  200 Н.
6.19  Протон біртекті магнит өрісінің күш сызықтарына перпендикуляр ұшып 
кірген. Протонның жылдамдығы 4
.
10
6
 м/с. Магнит өрісінің индукциясы 10
-3
 Тл. 
Магнит өрісіндегі протонның нормал үдеуі 
А)0,9
.
10
16
 м/с
2
;  В)0,7
.
10
16
 м/с
2
;  С)3,8
.
10
11
 м/с
2
;  D)2,4
.
10
16
 м/с
2
; Е)1,4
.
10
16
 м/с
2
6.20 Индуктивтілігі L = 0,021 Гн  катушка арқылы I = 58 sin314t заңы бойынша 
өзгеретін ток күші өтеді. Катушкадағы өздік индукцияның  ЭҚК-і  
131

А)  
t
314
cos
97
,
32
;       В)  
t
314
sin
1
,
0
;         С)  
t
314
sin
250
;             D)  
t
314
sin
25

Е) 
t
314
cos
45
,
382
7  ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
                                  7.1 Негізгі әдебиеттер 
                                
        1  Абдулаев Ж. Физика курсы. Алматы “Білім”, 2004
2  Трофимова Т.И. Курс физики. – М.:  Высшая школа, 2004.
3  Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики. - М.:  Высшая школа, 1989.
4  Савельев И.В. Курс физики, т. 1- 3. – М.:  Наука, 1989.
5 Садилов К.А., Кылышканов М.К. Жалпы физика курсы бойынша есептер 
жинағы, Өскемен, 2003 
6 Чертов А.Г., Воробьев А.А. Задачник по физике.–М: Высшая школа,1981
7  Волькенштейн   В.С.   Жалпы   физика   курсының   есептер   жинағы    –   М.: 
Наука, 1985, 2003.
                                7.2  Қосымша әдебиеттер
1 Арызханов Е.А. Жалпы физика курсы. Алматы “Білім”, 2000
2  Стрелков С.П.  Механика. - М.:  Наука, 1975.
3  Матвеев А.Н. Молекулярная физика. – М.:  Высшая школа, 1987.
4  Матвеев А.Н. Электричество и магнетизм.- М.:  Высшая школа, 1983.
5  Матвеев А.Н. Оптика. - М.:  Высшая школа, 1985.
6  Матвеев А.Н. Атомная физика.- М.:  Высшая школа, 1990.
7 Фриганг Е.В. Руководство к решению задач по курсу общей физики. – 
М.: Высшая школа, 1978.
8 Чертов А.Г. Единицы физических величин. – М.: Высшая школа, 1977.
9  Трофимова   Т.И.,   Павлова   З.Г.   Сборник   задач   по   курсу   физики   с 
решениями. – М.:  Высшая школа, 2003.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1.  Чертов   А.Г.,  Воробьев  А.А.   Задачник   по  физике.–М:  Высшая  школа, 
1981.
2.   Трофимова   Т.И.,   Павлова   З.Г.   Сборник   задач   по   курсу   физики   с 
решениями. – М.:  Высшая школа, 2003.
3.   Воробьёв   А.А.,   Иванов   В.П.,   Кондакова   В.Г.,   Чертов   А.Г.   Физика: 
Методические   указания   и   контрольные   задания   для   студентов-заочников 
инженерно-технических специальностей вузов. – М.: Высшая школа, 1987. – 
208 с.
4 Сәділов К.А.. Кылышқанов М.К. Физика терминдерінің орысша-қазақша 
сөздігі. 
132

ӨЗ БЕТІМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУГЕ АРНАЛҒАН ТЕСТІК 
ТАПСЫРМАЛАРДЫҢ ЖАУАПТАРЫ  
1.3.17 D 2.3.21 C 2.3.74 E 3.3.66 B 4.3.32
В
5.3.9
B
1.3.18 B 2.3.23 A 2.3.75 B 3.3.68 B 4.3.33
В
5.3.10
E
1.3.19 E 2.3.24 D 3.3.8 A 3.3.69 A 4.3.34
С
5.3.11
A
1.3.20 C 2.3.25 B 3.3.9 A 3.3.70 D 4.3.38
А
5.3.14
C
1.3.21 B 2.3.26 E 3.3.10 B 3.3.72 A 4.3.41
С
5.3.15
D
1.3.22 B 2.3.27 B 3.3.11 E 3.3.73 D 4.3.42
В
5.3.18
B
1.3.23 B 2.3.28 C 3.3.16 C 3.3.74 B 4.3.43
А
5.3.19
B
1.3.24 D 2.3.30 D 3.3.17 C 3.3.75 E 4.3.45
D
5.3.20
A
1.3.25 A 2.3.36 D 3.3.19 C 3.3.77 D 4.3.46
D
5.3.22
C
1.3.26 B 2.3.42 E 3.3.21 A 3.3.79 A 4.3.47
A
5.3.24
C
1.3.27 A 2.3.43 E 3.3.24 E 3.3.86 C 4.3.48
E
5.3.25
E
1.3.28 A 2.3.44 B 3.3.25 E 3.3.87 B 4.3.49
A
5.3.26
B
1.3.29 A 2.3.45 C 3.3.28 E 3.3.88 B 4.3.50
C
5.3.27
B
1.3.30 A 2.3.47 A 3.3.29 B 3.3.89 D 4.3.51
C
5.3.28
E
 2.3.1 C 2.3.48 B 3.3.30 B 4.3.2 E 4.3.53
E
5.3.30
B
2.3.2 B 2.3.53 C 3.3.34 A 4.3.4 B 4.3.54
C
5.3.33
D
2.3.3 B 2.3.55 A 3.3.35 D 4.3.6 E 4.3.56
B
5.3.34
A
2.3.4 B 2.3.56 A 3.3.39 C 4.3.7 A 4.3.57
D
5.3.36
D
2.3.5 C 2.3.57 B 3.3.40 B 4.3.9 C 4.3.59
B
5.3.37
D
2.3.6 B 2.3.58 C 3.3.41 B 4.3.10 D 4.3.60
D
5.3.38
D
2.3.7 E 2.3.62 A 3.3.48 A 4.3.11 D 4.3.62
E
5.3.39
D
2.3.8 C 2.3.63 A 3.3.49 B 4.3.16 А 4.3.63
E
5.3.40
B
2.3.9 D 2.3.64 D 3.3.50 B 4.3.22 А 4.3.64
C
5.3.41
A
2.3.10 B 2.3.66 A 3.3.51 C 4.3.23 D 4.3.67
A
5.3.42
C
2.3.11 C 2.3.67 C 3.3.52 B 4.3.24 В 4.3.71
A
5.3.44
D
2.3.12 B 2.3.68 B 3.3.59 C 4.3.25 В 4.3.72
A
5.3.45
C
2.3.13 D 2.3.69 E 3.3.60 D 4.3.26 А 4.3.73
B
5.3.46
A
2.3.15 A 2.3.70 C 3.3.61 E 4.3.28 В 4.3.75
A
5.3.47
B
2.3.18 A 2.3.72 C 3.3.62 A 4.3.30 D 4.3.77 E 5.3.49 C
2.3.20 A 2.3.73 D 3.3.65 D 4.3.31 В 4.3.79
C
БАҚЫЛАУ ТЕСТЕРІНІҢ ЖАУАПТАРЫ 
6.1
D
6.5
В
6.9
С
6.13
D
6.17
Е
6.2
А
6.6
D
6.10
A
6.14
A
6.18
С
6.3
В
6.7
Е
6.11
A
6.15
D
6.19
С
6.4
C
6.8
Е
6.12
Е
6.16
А
6.20
Е
133

ҚОСЫМШАЛАР
1 -кесте.  Негізгі физикалық тұрақтылар (жуықтап алынған мәндері)
Физикалық тұрақтылар
Белгіленуі
Мәні
Еркін түсу үдеуі 
g
9,81 м/с
2
Гравитациялық тұрақты 
G
6,67

10
-11
 м
3
/(кг

с
2
)
Авогадро саны
N
A
6,02

10
23
 моль
-1
Универсал газ тұрақтысы
R
8,31 Дж/(моль

К)
Больцман тұрақтысы
k
1,38

10
-23
 Дж/К
Элементар заряд
е
1,60

10
-19
 Кл
Жарықтың вакуумдгі жылдамдығы
с
3,00

10
8
 м/с
Электронның тыныштық массасы
m
е
9,1

10
-31
 кг
Протонның тыныштық массасы
m
р
1,67

10
-27
 кг
Қалыпты жағдайдағы:   қысым
Р
1,01

10
5
 Па
температура
Т
273 К
Электр тұрақтысы
ε
0
8,85

10
-12
 Ф/м
Магнит тұрақтысы
µ
0
4
π⋅
10
-7 
Гн/м
Стефана-Больцман тұрақтысы
σ
5,67

10
-8
  
4
2
К
м
Вт

Вин тұрақтысы (бірінші заң) 
b
2,9 

10
-3
м

К
Вин тұрақтысы (екінші заң)
с
1,3 

10
-5
Вт/(м
3

К
5
)
Планк тұрақтысы
h
6,63
.
10
-34
 Дж
.
с

1.05

10
-34 
Дж

с
Ридберг тұрақтысы

1,1

10

м
-1

3,3
.
10
15 
с
-1
Сутегі атомын иондау энергиясы
E
i
2,18

10
-18
Дж (13,6эВ)
Массаның атомдық бірлігі
1м.а.б
1,660

10
-27
кг
Бор радиусы
a
0
0,529

10
-10
м
Болат үшін Юнг модульі
Е
0,2 ТПа
2-кесте.  Қатты денелер тығыздығы 
Қатты 
денелер
Тығыздығы
кг/м
3
Қатты 
денелер
Тығыздығы
кг/м
3
Қатты 
денелер
Тығыздығы
кг/м
3
Алюминий 2,70

10
3
Темір
7,88

10
3
Қорғасын 11,3

10
3
Барий
3,50

10
3
Литий
0,53

10
3
Күміс
10,5

10
3
Ванадий
6,02

10
3
Мыс
8,93

10
3
Цезий
1,90

10
3
Висмут
9,80

10
3
Никель
8,90

10
3
Мырыш
7,15

10
3
Латунь
8,4

10
3
Болат
7,70

10
3
Фарфор
2,3

10
3
134

3 –кесте. Сұйықтар тығыздығы
Сұйықтар
Тығыздығы
 кг/м
3
Сұйықтар
Тығыздығы
 кг/м
3
Су ( 4 
0
С)
1,00

10
3
Күкірт көміртегі
1,26

10
3
Глицерин
1,26

10
3
Спирт
0,80

10
3
Сынап
13,6

10
3
Кастор майы
0,9

10
3
Көлік майы
0,9

10
3
Мұнай
0,85

10
3
 4-кесте.  Газдардың тығыздығы (қалыпты жағдайда)
Газдар
Тығыздығы  
кг/м
3
Газдар
Тығыздығы 
кг/м
3
Аргон
1,78
Гелий
0,18
Сутегі
0,09
Оттегі
1,43
Ауа
1,29
Азот
1,25
5  кесте.  Қалыпты   жағдайдағы   газдардың   жылу   өткізгіштігі,   динамикалық 
тұтқырлығы және молекулалардың эффективті диаметрі  
Заттар
Эффективті 
диаметрі 
d
.
10
10
, м
Динамикалық 
тұтқырлығы
 
η
, мкПа

с
Жылу өткізгіштігі 
 æ, мВт/(м

К)
Азот
0,38
16,6
24,3
Аргон
0,35
21,5
16,2
Сутегі
0,28
8,66
168
Ауа
0,27
17,2
24,1
Гелий
0,22
18,9
142
Оттегі
0,29
19,8
24,4
Су буы
0,30
8,32
15,8
6- кесте.  20 
0
С температурдағы сұйықтардың 
η
 динамикалық тұтқырлығы
Заттар
Динамикалық 
тұтқырлық
 
η
, мПа

с
Заттар
Динамикалық 
тұтқырлық
 
η
, мПа

с
Су
1,00
Көлік майы
100
Глицерин
1480
Сынап
1,58
Кастор майы
987
135

7-кесте.  Кейбір газдардың мольдік массасы
Газдар
Мольдік масса
 
µ⋅
10

, кг/моль
Газдар
Мольдік масса
 
µ⋅
10
3
, кг/моль
Гелий
4
Көміртегі
24
Аргон
40
Азот
28
Неон
20
Ауа
29
Сутегі
2
Су буы
18
Оттегі
32
8 - кесте.   Меншікті жылу сыйымдылығы
Заттар
Меншікті жылу 
сыйымдылығы
 с,  Дж/(кг

К)
Заттар
Меншікті жылу 
сыйымдылығы
 с,  Дж/(кг

К)
Су
4190
Нихром
220
Мұз
2100
Қорғасын
126
9 -кесте.   Меншікті балқу жылуы
Заттар
Меншікті балқу жылуы
λ
,  Дж/кг
Мұз
33,5

10
4
Қорғасын
2,3

10
4
10- кесте.  Буға айналуының меншікті жылуы
Заттар
Буға айналуының меншікті жылуы 
r, Дж/кг
Су
22,5

10
5
Эфир
6,68

10
5
11-кесте.   Заттардың диэлектрлік өтімділігі
Заттар
Өтімділігі
Заттар
Өтімділігі
Парафин
2,0
Су
81
Шыны
7,0
Трансформатор майы
2,2
136

 12-кесте.   Металдардың меншікті кедергісі
Металл
Металдардың меншікті 
кедергісі, Ом
.
м
Металл
Металдардың меншікті 
кедергісі,  Ом
.
м
Темір
9,8

10
-8
Мыс
1,72

10
-8
Нихром
1,1

10
-6
Күміс
1,6

10
-8
Никелин
4

10
-7
 13-кесте. Кейбір бөлшектердің тыныштық массасы мен энергиясы 
Бөлшек
m
0
E
0
кг
а.е.м.
Дж
МэВ
Электрон
9,11 10
-31
0,00055
8,16 10
-14
0,511
Протон
1,672 10
-27
1,00728
1,50 10
-10
938
Нейтрон
1,675 10
-27
1,00867
1,51 10
-10
939
Дейтрон
3,35 10
-27
2,01355
3,00 10
-10
1876
α
-бөлшек
6,64 10
-27
4,00149
5,96 10
-10
3733
Нейтрал   
π
-мезон
2,41 10
-28
0,14498
2,16 10
-11
135
14-кесте.     Халықаралық   бірліктер   жүйесімен   қатар   қолданылатын   кейбір 
жүйелік емес өлшем бірліктері  
Физикалық 
шама
Өлшем бірлігі
Аталуы
Белгіленуі
ХБ жүйесімен 
байланысы
Масса
тонна
т
1т =10
3
 кг
массаның 
атомдық бірлігі
м.а.б.
1 м.а.б. = 1,66 

10
-27
 кг
Уақыт
минут
мин
1 мин = 60 с
сағат
сағ
1сағ = 3600 с
тәулік
тәулік
1 тәулік = 86400 с
жыл
жыл
1  жыл  = 365,25  тәулік  = 
=3,16

10
7
с
Жұмыс, 
энергия
электрон -вольт
эВ
1эВ = 1,6

10
-19
Дж 
137

15-кесте.  Кейбір астрономиялық шамалар
Аталуы
Мәні
Жер радиусы
6,37

10 
6
м
Жер массасы
5,98

10 
24
кг
Күн радиусы
6,95

10 
8
м
Күн массасы
1,98

10 
30
кг
16-кесте.   Бірліктер алдына келетін қосымшалар 
Қосымшалар
Аталуы
Белгіленуі
Көбейткіштер
Қосымшалар
Аталуы
Белгіленуі Көбейткіштер
экса
Э
10
18
деци
д
10
-1
пэта
П
10
15
санти
с
10
-2
тера
Т
10
12
милли
м
10
-3
гига
Г
10
9
микро
мк
10
-6
мега
М
10
6
нано
н
10
-9
кило
к
10
3
пико
п
10
-12
гекто
г
10
2
фемто
ф
10
-15
дека
да
10
1
атто
а
10
-18
                               
138

Document Outline

  • 1 КИНЕМАТИКА
  •       Физикалық шама                                          Өлшем бірлігі
  • Газдың барлық молекулаларының санын мына формула арқылы табуға болады 
  • мұндағы NA –Авогадро саны;  - зат мөлшері. Егер зат мөлшерінің  = тең екенін ескерсек, мұндағы m – газдың массасы,  - газдың мольдік массасы, онда  (3.13) формуласы мына түрге ие болады:   
  • N = NA.
  • Осы өрнекті (3.12) формуласына қоя отырып, мынаны табамыз 
  • Шамалардың сандық мәндерін қоя отырып, мынаны табамыз         
  • Орташа арифметикалық жылдамдық <υ> мына формула арқылы өрнектеледі 
  •        q1 заряды q2,    q3,   q4   оң зарядтарынан тебіледі, ал q5 теріс зарядына тартылады.  Суперпозиция принципі бойынша әр q2,  q3,  q4  және  q5   зарядтары тудырған өрістер q1зарядына бір-бірінен тәуелсіз әсер етеді. Бұл осы күштердің (,  ,  , ) векторлық қосындысын құруға мүмкіндік береді.    q1 және q5 зарядтары тепе-теңдік қалпында болуы үшін, оларға әсер етуші күштердің векторлық қосындысы нөлге тең болуы қажет.  Айтылғандарды ескере отырып мынаны жазамыз                          
  •                                                                                                              
  •                                             +,++= 0,                                               (4.1)
  •                                                                                         
    • Күштерді Кулон заңы бойынша өрнектейміз:
  •  есептеу кезінде q2 зарядының таңбасы алынып тасталды, өйткені заряд таңбасы кернеулік векторының бағытын анықтау үшін қажет, ал Е2 бағыты графикалық кескінін салу кезінде ескерілген (4.2-суретті қара).
    • S1=S2 =50 см2 = 510-3 м2
      •                                          А =(l2-l1).                                              (4.22)
        •  (4.22) формуласына сандық мәндерін қоямыз (ХБ жүйесіндегі)
  • (4.23) формуласына сандық мәндерін қойып, мынаны табамыз 
    • U-?
      • (4.24) және  (4.25) теңдіктерінің оң жақтарын теңестіре отырып, мынаны табамыз:
  • Осыдан потенциалдар айырмасы                 
  • Зарядталған конденсатордың энергиясы мына формуламен анықталады 
  • Алынған өрнекке сандық мәндерін қойып, W есептейміз:
    • мұндағы F –  өріс тарапынан  конденсатор астарларының арасына орналастырылған q зарядқа әсер ететін күш. Сандық мәндерін қойып, Е табамыз:
    •  
    • n=5
    • Квадраттық теңдеуді шеше отырып, мынаны табамыз:
    • 4.2.9 9 есеп. Кедергісі R = 20 Ом тең өткізгіштегі ток күші сызықтық заңы бойынша 2 с ішінде I0 =0 ден I =6 А дейін өседі. Осы өткізгіште алғашқы бір және екі секунд уақыт ішінде бөлінген Q1 және Q2 жылу мөлшерлерін анықтаңыздар және Q2 / Q1қатынасын табыңыздар. 
    • Шешуі: Өткізгіште бөлінетін жылу мөлшері Джоуль-Ленц заңы бойынша анықталады 
    •  мәнін 12- кестеден аламыз: =1,710-8 Омм. Сандық мәндерді орындарына қойып, Е анықтаймыз:
  • 5 МАГНЕТИЗМ
    • 5.2 Есеп шығару үлгісі


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет