Хронология Ќазаќстан тарихы 2012 ж


Тараз Жұлдызы көрінсе таң салқындайды Сүмбіле



бет14/32
Дата11.05.2023
өлшемі1,82 Mb.
#176464
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   32
Байланысты:
КЕСТЕЛЕР Қазақстан тарихы 2012 ж
Хаттама олимп 2022, Документ Microsoft Office Word (2), Документ Microsoft Office Word (4), География 4-тоқсан 7-сынып, 382, ұлы отан
Тараз

Жұлдызы көрінсе таң салқындайды

Сүмбіле

Туса-су суып, суға түсуге болмайды, қысқа дайындық басталады

Мүшел жас

13, 25, 37, 49, 61,73, 85, 97, 109

Жыл басы

Көктемдегі түн мен күннің тенелетін уақыты 21 наурыз. Апта 7 күн. Жұма (араб сөзі) демалыс күні



Қазақ халқының қару-жарағы



Жауынгерлік ту

Шайқаста әскерді басқарудың тиімді құралы

Жебе

Садақтың оғы қайың ағашынан жасалған

Садақ

Жебе ататын қару.оның адырнасы мықты қайыстан жасалған

Айбалта

Соғыс қаруы

Алмас қылыш

Болаттың ең асылынан соғылатын қару

Семсер

Екі жүзді түзу қылыш

Алдыаспан

Мықты батырлар ұстайтын ауыр қылыш

Қалқан

Арнайы металл мен қайыстан жасалған батырлардың қорғаныс қаруы

Найза

Жебесі асыл темірден жасалатын, мықты ағашқа сапталған, басына жылқының қылынан шашақ тағылған қару

Сауыт

Шар болаттан көз салып тоқыған, кеудеге киетін қорғаныс киімі

Самқал

Қысқа ұңғылы мылтық

Білтелі мылтық

Білтемен атылатын мылтық, күмістен әшекей салынған

Қара мылтық

Әшекейсіз



ХҮ-ХҮІІІ ғ өмір сүрген жыраулар



Жыраулар

Шығармасы

Доспамбет жырау
(1490-1523 ж)

Шешен және батыр Қырым,Ноғайлы,Қазан хандықтары арасындағы ұрыстарда қол бастаған батыр

Шалкиіз жырау
(1465-1560 ж)

Едіге ұрпағынан тараған білімді жырау. Оның 30-ға жуық туындысы бізге жеткен

Марғасқа жырау

Есім ханның жорық жырауы 1627 ж Тұрсын ханның бүлігін басуға қатысқан. «Еңсегей бойлы Ер Есім» атты тарихи жырды шығарған

Жиембет жырау
ХҮІ ғ соңы-ХҮІІ ғ басы

Есім ханның Кіші жүздегі ел басқарушысы биі, әскербасы болған «Әмірін қатты Есім хан» толғауын жазған

Ақтамберді жырау

Жырау, қолбасшы, батыр, қоғам қайраткері

Бұқар жырау

Ұлы жырау халық арасында «көмекей әулие» Абылай ханның ақылшысы болған

Үмбетей жырау

Шебер қобызшы, жыршы батырлардың ерліктерін көріп мадақтаған. Оның «Бөгенбай өліміне» «Бөгенбай өлімін Абылай ханға естірту» шығармалары ерекше



ХҮІІІ ғасырдағы қазақ батырлары мен билері



Шақшақ Жәнібек Қошқарұлы Тархан

Қолбасшы, мемлекет қайраткері, дипломат. Қазақ орыс қатынастарын нығайтуды белсене жақтады Орта жүздің Арғын тайпасы шақшақ руынан Ресей үкіметі тархандық атақ берген

Қанжығалы Бөгенбай

Бүкіл қазақ жасақтарының қолбасшысы, батыр, дипломат Орта жүздің Арғын тайпасы қанжығалы руынан

Қаракерей Қабанбай

Шын есімі Ерасыл Абылай хан оны «Дарабоз» атаған Орта жүз Найман тайпасы

Шапырашты Наурызбай

Ұлы жүздің шапырашты тайпасының асыл руынан шыққан қалмақ батырлары Шамалған мен Қаскелеңді жер жастандырған

Албан Райымбек батыр

Ұлы жүздің албан руынан шыққан қолбасшы батыр

Батыр Баян

Қол бастаған батыр

Тама Есет батыр

Кіші жүздің тама руынан шыққан қол бастаған батыр

Малайсары батыр

Ұлы жүзден шыққан батыр

Төле би

Тәуке хан тұсында хан кеңесшісі болған төбе би. «Жеті Жарғы заңдар» жинағын құрастырған Ұлы жүз биі

Қазыбек би

Халық оны Қаз дауысты Қазыбек атаған Тәуке,Болат,Сәмеке,Әбілмәмбет,Абылай хандардың кеңесшісі болған Орта жүз биі «Жеті Жарғыны» құрастыруға қатысқан

Әйтеке би

Мемлекет қоғам қайраткері Кіші жүздің биі «Жеті Жарғыны» құрастыруға қатысқан



Ресей-қазақ қатынастары



ІІІ Василий

Қасым хан Орыс патшасымен алғаш рет қарым қатынас орнатты

1569-1573 ж

Хақназар хан тұсында орыс елшілері Семен Мальцев (1569ж) пен Третьяк Чебуков (1573 ж) Қазақ хандығында болып қайтты

1594 ж

Тәуекел хан орыс патшасы Феодорға өзін қамқорлығына алуды өтініп елшісі Құл-Мұхаммедті аттандырды. Қазақ елшілігінің алдына қойған басты мәселе Абдаллахққа қарсы күресуде Мәскеудің қолдауын сұрады

1595 ж

Мәскеу тілмаш Вельямин Степановтың келген мақсаты қазақ-орыс қарым-қатынасын жақсартуға керуен қатынасын дамыту Ораз Мұхаммедтің орнына ұлы Хусейнді аманатқа алу

1694 ж

Тәуке хан І Петрмен елші Аталықов арқылы сауда байланысын күшейту туралы келісті

І Петр

Шығыс елдері мен сауда қарым-қатынасын жақсарту үшін Қазақстан «кілт және қақпа» болады деп ерекше мән берді

1730 ж

Кіші жүз билері Әбілқайырға Жоңғариямен күрес жүргізу үшін Ресеймен әскери одақ құруды тапсырды

1730 ж

Петербургке аттандырылған елшілер әскери одақ құру үшін емес Ресейдің құрамына кіру туралы құжат тапсырды

1731 ж 19 ақпан

Қазақ елшілері Сейітқұл Құндағұлұлы мен Құтлымбет Қоштайұлының Кіші жүзді империя құрамына қосу туралы ұсынысын императрица Анна Иоанновна қабылдады

1731 ж 10 қазан

Кіші жүздің 27 старшинасы Ресейдің қол астына кіруге ант берді

1734 ж мамыр

Ресей сенатының хатшысы И. К. Кириллов басқарған экспедиция жабдықталды мақсаты Ор өзені бойына бекініс тұрғызу. Қазақ өлкесінің табиғат байлықтарын игеру.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   32




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет