Ұлы жырау халық арасында «көмекей әулие» Абылай ханның ақылшысы болған
Үмбетей жырау
Шебер қобызшы, жыршы батырлардың ерліктерін көріп мадақтаған. Оның «Бөгенбай өліміне» «Бөгенбай өлімін Абылай ханға естірту» шығармалары ерекше
ХҮІІІ ғасырдағы қазақ батырлары мен билері
Шақшақ Жәнібек Қошқарұлы Тархан
Қолбасшы, мемлекет қайраткері, дипломат. Қазақ орыс қатынастарын нығайтуды белсене жақтады Орта жүздің Арғын тайпасы шақшақ руынан Ресей үкіметі тархандық атақ берген
Тәуке хан тұсында хан кеңесшісі болған төбе би. «Жеті Жарғы заңдар» жинағын құрастырған Ұлы жүз биі
Қазыбек би
Халық оны Қаз дауысты Қазыбек атаған Тәуке,Болат,Сәмеке,Әбілмәмбет,Абылай хандардың кеңесшісі болған Орта жүз биі «Жеті Жарғыны» құрастыруға қатысқан
Әйтеке би
Мемлекет қоғам қайраткері Кіші жүздің биі «Жеті Жарғыны» құрастыруға қатысқан
Ресей-қазақ қатынастары
ІІІ Василий
Қасым хан Орыс патшасымен алғаш рет қарым қатынас орнатты
1569-1573 ж
Хақназар хан тұсында орыс елшілері Семен Мальцев (1569ж) пен Третьяк Чебуков (1573 ж) Қазақ хандығында болып қайтты
1594 ж
Тәуекел хан орыс патшасы Феодорға өзін қамқорлығына алуды өтініп елшісі Құл-Мұхаммедті аттандырды. Қазақ елшілігінің алдына қойған басты мәселе Абдаллахққа қарсы күресуде Мәскеудің қолдауын сұрады
1595 ж
Мәскеу тілмаш Вельямин Степановтың келген мақсаты қазақ-орыс қарым-қатынасын жақсартуға керуен қатынасын дамыту Ораз Мұхаммедтің орнына ұлы Хусейнді аманатқа алу
1694 ж
Тәуке хан І Петрмен елші Аталықов арқылы сауда байланысын күшейту туралы келісті
І Петр
Шығыс елдері мен сауда қарым-қатынасын жақсарту үшін Қазақстан «кілт және қақпа» болады деп ерекше мән берді
1730 ж
Кіші жүз билері Әбілқайырға Жоңғариямен күрес жүргізу үшін Ресеймен әскери одақ құруды тапсырды
1730 ж
Петербургке аттандырылған елшілер әскери одақ құру үшін емес Ресейдің құрамына кіру туралы құжат тапсырды
1731 ж 19 ақпан
Қазақ елшілері Сейітқұл Құндағұлұлы мен Құтлымбет Қоштайұлының Кіші жүзді империя құрамына қосу туралы ұсынысын императрица Анна Иоанновна қабылдады
1731 ж 10 қазан
Кіші жүздің 27 старшинасы Ресейдің қол астына кіруге ант берді
1734 ж мамыр
Ресей сенатының хатшысы И. К. Кириллов басқарған экспедиция жабдықталды мақсаты Ор өзені бойына бекініс тұрғызу. Қазақ өлкесінің табиғат байлықтарын игеру.