Эндогендік эмболиялар. Тромбэмболия. Қан тамыры ішінде орналаскан қан қатпасының бір бөлшегі үзіліп, тромбэмболия дамуына экелуі ыктимал. Мәселен, аяктың көктамырлары қабынып, ішінде тромб пайда болғанда (тромбофлебит), онын бір бөлшегі узіліп оң жақ жүрекке, одан өкпе артерияларына түсу мүмкіншілігі болады. Содан өкпеде инфаркт дамиды, тыныс алу бүзылады. Он жак жүрекше мен карынша аралык қакпақшалардан үзілген тромб өкпе артериясының, сол жак жүрек куысындағы (эндокардит, аневризма кездерінде) немесе артериялардағы тромбтар улкен қанайналым шенбері тамырларының эмболиясына экеледі.
Май эмболиясы май талшылықтарының қан тамырларына түсуінен дамиды. Бул эмболия жіліншік суйектердін жаншылып сынган кезінде жиі байкалады. Өйткені сүйек кемігінде кантамырларының қабырғалары сүйек перделеріне жабыскан. Сондыктан олар жаракат кезінде жабылмай ашык түрады, Осы ашық, тамыр санылаулары аркқылы жіліншік майы женіл өтіп кетеді. Май эмболиясы көктамырлармен өкпе артерияларына өтеді. Кейде майдың усак тамшылары өкпе кылтамырларынан өтіп, үлкен канайналым шеңберіне түседі.
Тіндік эмболиякатты жаншылып, жаракаттанған ағзалардың тіндері, өспе жасушалары тамыр ішне тусуден дамиды.
Эмболдардын орналаскан жеріне қарай: кіші қанайналым шенберінің эмболиясы, үлкен канайналым шенберінің эмболиясы, какпа көктамырларының эмболиясы деп уш топка ажыратылады.
Kіші қанайналым шенберінін эмболиясы болғанда өкпеде ауа алмасу ж\е онда қанайналым бұзылғандықтан тыныстық гипоксия дамиды. Оған организмде жалпы қан айналым бұзылуынан циркуляциялық гипоксия қосылады. Осыдан келіп қанда оттегі азайып, көмір қышқыл ғазы көбейеді.
Үлкен қанайналым шеңберінің эмболиясы сол жүрек ішіндегі және артериялардың ішінде құралған тромбтар, газ н\е май эмболиялары жиі әкеледі. Бұл эмболдар жүрек артерияларында, ми, бүйрек, көкбауыр т.б ағзаларда жиі кезд. Ишемия, инфаркт дамиды.
Қақпалық көктамырдың эмболиясы сирек кезд. Бұл көктамырдың эмболмен бітелуі іш қуысы ағзалары (асқазан, ішектер, көкбауыр) тамырларында қан іркілуіне, қан қысымының көтерілуіне әкеледі.
Қабыну себептері.Жіті қабыну. Қабыну түлері және жіктелісі. Қабынудың негізгі белгілері, олардың патогенезі. Қабыну патогенезі туралы түсінік. Вирхов, Конгейм, Мечниковтың, Шаде, Менкиннің теорияларының маңызы. Экссудат механизмі. Экссудат түрлері, айырмашылығы, түрлері,пролиферация, созылмалы қабыну
Қабыну – жергілікті бүлінуге жауап ретінде дамитын, микроциркуляциялық арналардың , қан жүйесінің, дәнекер тіннің бүліндіргіш әсерді шектеп аластауға, бүлінген тінді бастапқы қалпына келтіруге бағытталғансатылы өзгерістерімен көрінетін біртектес дерттік үрдіс. Қабыну басқа біртектес дерттік үрдістермен тығыз байланысты болғандықтан оганизмнің жергілікті ғана емес, жалпы серпілістерін көрсетеді.
