4.Жер бетіндегі өлшенген қашықтықты қағазға түсіргенде қанша реткішірейтілгендігін көрсететін бөлшек сан.
4.Масштаб
5.Жер бетінің қағазға кішірейтіліп түсірілген нұсқасы.
5.Азимут
6.Жер бетіндегі нүктенің мұхит немесе теңіз деңгейінен бастап есептелінетін биіктігі.
6.Салыстырмалыбиіктік
7.Жер бетіндегі кез-келген нүктенің басқа нүктеден айырмасы.
7.План
8.Жер бетіндегі салыстырмалы биіктікті өлшейтін құрал.
8.Абсолюттікбиіктік
9.Ең ұзын параллель.
9.Деңгейлегіш
10.Жер бетінде полюстен полюске дейін ойша жүргізілген сызық.
10.Географиялық карта
11.Жер бетінде ойша экваторға параллель жүргізілген сызықтар.
11.Экватор
2 тапсырма. «Шартты белгілер сыры» деп аталады, одан сәтті өту үшін топографиялық әңгіменің белгіленген сөздерін шартты белгілермен көрсету. 1.Б із әжем екеуміз (қаладан) __________ шығып, (тасжол) ___________ мен жүріп, (өзендегі ағаш көпір) _________ ден өттік. (Көл мен батпақты) __________ айналып, (аралас орман)____________ ішіндегі орманшының __________ (үйіне) бардық. Әжем сонда қалды. Біз Серік екеуіміз 1 шақырым (шалғындағы соқпақ жол) ___________ мен (жеміс бағына) __________ барып, алма жинадық.
3 тапсырма.Географиялық координаттар анықтау бойынша 1.52º с.е. пен 14º ш.б.-та орналасқан қала, ол қай елдің астанасы?
Берлин-Германия 2.Орталық бөлігі 19º о.е. пен 47º ш.б.-та орналасқан аралда ең кішкентай маймылдар тіршілік етеді. Бұл қай арал?
Мадагаскар аралы 3.№1 кеменің теңізшілері 10º с.е. пен 160º б.б.-тағы мұхит тереңдігін анықтауға тапсырма алды. Ал №2 кеме 10º о.е. пен 160º б.б.-та осындай тапсырма орындауға тиіс. Осы жерлерді кескін картаға үшбұрышпен белгіле. Арақашықтығын тап.
1 әдіс.2,4 см х 930 км= 2232 км 2 әдіс 20º х 111 км= 2220 км3 4тапсырма. Сандық масштабты атаулық, атаулық масштабты сандыққа аыналдырып. Ірі масшатбтан ұсақ масштабқа қарай ретімен орналастырып жаз. 1:10000;
1:1 000 000;
1:200 000;
1 см 500 м
1 см 80 км;
1 см 5 м.
1___________ 2___________3___________ 4___________5___________6_______
техникалық (инженерлік, жерге орналастыру, теңіздік, навигациялық).
2. Толық сипаттама белгілері бойынша:
жалпы (мысалы, геологиялық карталарда құбылыстар тұтас көрсетіледі);
жекеше (құбылыстар бір жақты көрсетіледі, мысалы төрттік шөгінділер).
3. Сипаттамалар мен көрсеткіштерді қорытындылау дәрежесіне:
аналитикалық (карталар нақтылы көрсеткіштері бойынша құрылады, мысалы: жауын-шашын, қар жамылғысы биіктігі);
синтетикалық (құбылыстар тұжырымдау көрсеткіштері бойынша сипатталады, мысалы: климаттық карталарда)
кешенді (белгілі бір байланыстағы құбылыстар көрсетіледі, мысалы: ландшафтық және экономикалық).
2 тапсырма. География ғылымының зерттеу нысандарын иерахиялық деңгейлер бойынша сәйкестендіріңіз (суреттердің сандарын сызбаның тиісті бағандарына толтырыңыз)
3 тапсырма. Мына сұрақтарға жауап беру 1. Кеңістік дегеніміз не?
2. Қандай түрлері бар?
3. Ғарыштық кеңістікке нелер жатады?
4 тапсырма. Карталары құрастыру әдістерін атап, анықтама беріңіз. Кестені толтырыңыздар:
