Органическая химия
жүктеу/скачать 0,79 Mb.
|
СРСП новый
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.2.1 Химиялық қасиеттері
- Қосылу реакциясы.
| 2.2 Физикалық қасиеттері
Этиленнің гомологтық қатарының алғашқы үш мүшесі – газдар; С5Н10 (амилен) бастап – сұйықтар, ал С18Н36 – қатты заттар. Молекулярлық массасы артқан сайын балқу және қайнау температуралары өседі. Қалыпты құрылысты алкенді көміртегі тізбегі изоқұрылысты изомерлеріне қарағанда неғұрлым жоғары температурада қайнайды. Цис-изомердің қайнау температурасы, транс-изомерге қарағанда жоғары, ал балқу температурасы керісінше. Алкендер суда нашар ериді (бірақ сәйкес алканға қарағанда жақсырақ). Олар органикалық еріткіштерде жақсы ериді. 2.2.1 Химиялық қасиеттері Олефиндердің химиялық қасиеттерін қос көміртегі-көміртегі байланыстары анықтайды. Қос байланыстарға әртүрлі реагенттермен әсер еткенде π-электрондардан түзілген (π-байланыс) әрі әлсіз, әрі реакцияға қабілетті байланыс үзіледі. Оның себебі,оны түзетін π-электрондар электрофильді реагенттерге неғұрлым ыңғайлы. Қос көміртегі-көміртегі байланыстарына қосылу көп жағдайда электрофильді сипатта (АЕ) болады; бұл жағдайда қос байланыс электрондар доноры болып, нуклефильді қасиет көрсетеді. Қосылу реакциясы. Гидрлеу (сутегін қосу). Алкендер катализатор (Рt немесе Pd) қатысында, қалыпты температурада қаныққан көмірсутектерге айналады: кат Гидратация реакциясы (суды қосу реакциясы). Катализаторлар қатысында (конц. Н2SO4, ZnС12, А12О3 және т.б.) алкендер су молекуласын қосып спирттер түзеді. Бұл реакция Марковников ережесіне сәйкес жүреді: СН3 – СН = СН2 + НОН → СН3 – СНОН – СН3 пропилен пропанол 300°С, р СН2 = СН2 + НОН → СН3 – СН2ОН кат Алкандарды алкендермен алкилирлеу. Алкилдеу – бұл көптеген органикалық қосылысттарға әртүрлі көмірсутек радикалдарды (алкилдерді) енгізу реакциясы. Алкилдеуші зат есебінде галогеналкилдерді, қанықпаған көмірсутектерді, спирттерді және т.б. пайдаланады. Мысалы, концентрлі күкірт қышқылы қатысында изобутанды изобутиленмен алкилдеу реакциясы: СН3 СН3 СН3 СН3 ׀ ׀ ׀ ׀ СН3 – СН + СН2 = С – СН3 → СН3 – С – СН2 – СН – СН3 ׀ ׀ СН3 СН3 изобутан изобутилен изооктан (2,2,4-триметилпентан) Алкандарды алкендермен алкилдеу реакциясы жоғарыоктанды компонентті мотор отынын алу үшін қолданылады. Полимерлену реакциясы. Алкендердің полимерлену реакциясын А.М.Бутлеров ашты. Бұл реакция көмегімен жоғары молекулалаы қосылыстарды алады. Мысалы: nCH2 = CH2 → [- CH2 – CH2 -]n этилен полиэтилен Тотығу реакциясы. Алкендер тез тотығады. Түзілетін өнімдер, және олардың құрылысы негізінен бастапқы зат – алкеннің табиғатына және реакцияны жүргізу шартына байланысты. Этиленнің жану реакциясын (ауада қуатты және толық тотығу процесі) төмендегі теңдеумен көрсетуге болады: CH2 = CH2 + 3О2 → 2СО2 + 2Н2О Этиленге сұйытылған КМnО4-пен әсер еткенде және қыздырғанда қос байланыс үзіледі: CH2 = CH2 + 4КМnО4 → 2СО2 + 4МnО2 + 4КОН жүктеу/скачать 0,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|