Өсімдік қорғаудағы биотехнология

7 

 

6. ӚСІМДІК ҚОРҒАУДАҒЫ БИОТЕХНОЛОГИЯ ПӘНІНІҢ 

МАЗМҦНЫ 

 

6.1 ДӘРІС САБАҚТАРЫНЫҢ ТІЗБЕСІ 

 

Дәріс тақырыптары 

Сағат 

саны 

Әдебиет

тер 

Ағымд

ы 

бақыла

у балл  

 1-бӛлім. Иммунологиялық және ӛсімдік қорғаудағы молекулалық-

биологиялық әдістер. 

Өсімдік қорғаудағы биотехнология пәні.  

Өсімдік қорғаудағы биотехнология пәніне 

КІРІСПЕ 

Өсімдік қорғаудағы биотехнологияның 

диагностикалық әдістері 

(диагностикумдар).  

1-Дәріс 

Тақырыбы: Диагностикалық әдістер 

(диагностикумдар). 

 

1 

НӘ.1,2,

3,4,5,6,7 

1 

2-Дәріс 

Тақырыбы: Диагностикадағы қарапайым 

әдістер. 

 

1 

НӘ: 

6,11 

1 

ІІ-ТАРАУ. Ӛсімдіктерді сауықтыру 

 

3 – Дәріс 

Тақырыбы: Ӛсімдіктерді сауықтыру 

әдістері 

 

1 

НӘ: 

1,2,3 

1 

ІІІ – ТАРАУ. Ӛсімдіктің клеткалық селекциясы 

 

4, 5 – Дәріс 

Тақырыбы: Клеткалық селекция әдістері 

 

2 

НӘ: 

1,2,3 

1 

IV – ТАРАУ. Ӛсімдік қорғау биотехнологиясының нысаны ретінде 

жәндіктер мен кенелерді ӛсіру. Биопрепараттар алу. 

6-Дәріс 

Тақырыбы: Техникалық энтомология 

принциптері, бағыттары және жәндіктерді 

культуралау жҥйесінің этаптары. 

1 

НӘ: 6 

1 

7,8 - Дәріс 

2 

НӘ: 6 

1 

8 

 

Тақырыбы: 

Ӛсімдікті 

қорғау 

ҥшін 

биопрепараттар алудың биотехнологиясы 

9- Дәріс 

Тақырыбы:  Биопрепараттар ӛндірісінің 

биотехнологиясы.  

 

1 

НӘ: 6 

1 

10 – Дәріс 

Энтомопатогенді биопрепараттардың 

сипаттамасы. 

 

1 

НӘ: 6 

1 

11 – Дәріс 

Тақырыбы: Биопестицидтер қауіпсіздігі. 

2  НӘ:1,2, 

3,5,6 

Қ.Ә; 2 

1 

12- Дәріс 

Тақырыбы: Фитопатогендерді басуға 

арналған препараттар 

 

1  НӘ: 6 

1 

13 – Дәріс 

Тақырыбы: Биотыңайтқыш алу және 

қалдықтарды биоконверсиялау 

1  НӘ: 6 

1 

14 – Дәріс 

Тақырыбы:  Биопрепараттарды  стандартау 

және оның сапасына баға беру. 

 

1  НӘ: 6 

1 

15 – Дәріс 

Тақырыбы: Ӛсімдіктерді зиянды ағзалардан 

қорғауда гендік инженерияны қолдану.  

1  Н.Ә: 

6,11 

1 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9 

 

 

 

 

6.2 ЗЕРТХАНАЛЫҚ-ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАР ТІЗБЕСІ 

 

Сабақ тақырыптары 

Сағат 

саны 

Әдебие

ттер 

Ағымды 

бақылау 

балл  

№ 1 зертханалық – тәжірибелік сабақ 

Сабақтың тақырыбы: Картоп 

вирустарымен тест-ӛсімдіктерді 

инокуляциялау. 

1 

НӘ: 10 

 

2 

№ 2-3 зертханалық – тәжірибелік сабақ 

Сабақтың тақырыбы: Ӛсімдіктің 

зақымдалуын есептеу әдістері. 

Иммуноферменттік талдау әдісі. 

 

4 

НӘ: 10 

 

2 

№ 4-5 зертханалық – тәжірибелік сабақ 

Сабақтың тақырыбы: Ӛсімдіктің 

зақымдалуын есептеу тәсілдері 2.1 

Тамшылы агглютинация. 

Иммуноферменттік талдау. 

 2.2 ИФТ әдісімен 

вирустасымалдаушылыққа картоп 

ӛсімдігін тестілеу  

- жҧмыс кӛлемін есептеу 

-жуатын буферлік ерітінділерді, 

антидене жҧмыс ерітіндісін  дайындау 

ҥлгі-конъюгаттыбуфері;   

-полистироллы плат ойықтарына 

антидене енгізу және оны 

инокуляциялау;  

- платты жуу; 

-картоп ӛсімдігінің ҥлгілерін дайындау;  

 

6 

 

НӘ: 

10,5 

2 

№ 6-8 зертханалық – тәжірибелік сабақ 

Сабақтың тақырыбы: Темекі ӛсімдігінен 

каллус индукциялау. 

4 

НӘ: 10, 

5 

2 

№ 9-10 зертханалық – тәжірибелік сабақ 

Сабақтың тақырыбы: Каллус ҧлпасын 

пассаждау 

4 

НӘ: 

10,5 

ӘН: 1,2 

4 

№ 11-12 зертханалық – тәжірибелік 

сабақ 

4 

НӘ; 1.7 

ӘН; 1,2 

2 

10 

 

Сабақтың тақырыбы: Вирусты 

антигенді бӛліп алу және тазалау. 

№ 13- 15 зертханалық – тәжірибелік 

сабақ 

Сабақтың тақырыбы:  ИФТ-ң тікелей 

емес нҧсқасын жасау. 

 

4 

НӘ: 1, 

7, 

ӘН; 1,2 

2 

 

11 

 

7. Ӛсімдік қорғаудағы биотехнология пәнінен СӚЖ орындау және тапсыру кестесі 

 

№ 

 

Сабақ тақырыбы 

 

СӚЖ 

тапсырмасы 

 

Тапсырманың мақсаты мен мазмҧны 

 

Ҧсынылатын 

әдебиеттер 

 

Бақылау 

формасы 

 

Тапсыру 

мерзімі 

 

Баға

лау 

балд

ары 

1  Ӛсімдіктің 

инфекциялық 

ауру 

қоздырғыштары. 

Ӛсімдіктің 

иммунитеті. 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

Мақсаты:  Ӛсімдіктің  иммунитетінің 

тарихы  және  инфекциялық  ауру 

қоздырғыштарымен танысу 

Мазмҧны:  

1. Ӛсімдік 

иммунитетінің 

даму 

тарихы. 

2. Ӛсімдіктің  ауру  қоздырғыштарын 

білу 

Н.Ә. 1,2,3,4,5  Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

1 -2 апта 

2 

балл 

 

 

 

 

 

2   «Бактериялар, 

актиномицеттер, 

микоплазма 

жәнериккетсия» 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

Мақсаты:  Прокариоттар  ӛкілдерінің 

биологиялық 

ерекшеліктерімен 

танысу. 

Мазмҧны: 

Фитопатогенді 

бактериялардың 

сипаттамасы, 

Актиномицеттердің, 

микоплазма 

және  риккетсия сипаттамасы, 

Н.Ә. 6 

Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

3-4 апта 

2 

балл 

 

 

3  «Вирустар және 

вироидтар» 

 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

Мақсаты: 

Вирустар 

және 

вироидтардың 

негізгі 

ерекшеліктерімен танысу. 

Мазмҧны: Вируссыз егіс 

материалының профилактикалық 

Н.Ә. 6 

Қ.Ә. 5 

Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

5-6 апта 

2 

балл 

 

 

 

12 

 

шаралары, вирус 

тасымалдаушылармен кҥрес, тӛзімді 

сорттар, вакцинация, 

агротехникалық шаралар, 

терапиялық шаралар: термотерапия, 

химиотерапия, вирус 

ингибиторлары. 

 

 

4   «Вирус 

ауруларынан 

ӛсімдікті 

қорғау» 

 

 

 

 

 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

 

 

 

Мақсаты: Негізгі профилактикалық 

және терапевтік шаралармен танысу 

Мазмҧны: Вируссыз егіс 

материалының профилактикалық 

шаралары, вирус 

тасымалдаушылармен кҥрес, тӛзімді 

сорттар, вакцинация, 

агротехникалық шаралар, 

терапиялық шаралар: термотерапия, 

химиотерапия, вирус 

ингибиторлары. 

 

Н.Ә. 1, 6 

Қ.Ә. 5 

Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

7 апта 

1 

балл 

 

 

 

 

 

5 

 

 

Фитопатогендіса

ңырауқҧлақтар 

 

 

 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

 

 

Мақсаты: 

Фитопатогенді 

саңырауқҧлақтардың 

негізгі 

биологиялық 

ерекшеліктерімен 

танысу. 

Мазмҧны: 

Фитопатогенді 

саңырауқҧлақтардың таралуы. 

Н.Ә. 6 

 

Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

8 апта 

1 

балл 

 

 

 

 

 

13 

 

6 

 

 Паразиттік және 

жартылай 

паразиттік гҥлді 

ӛсімдіктер.  

 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

 

Мақсаты:  

Мазмҧны: 

Жасыл 

жартылай 

паразиттер,  хлорофилсіз  паразиттер. 

Гҥлді 

паразит 

ӛсімдіктердің 

ӛкілдерініңжекесипаттамасы.Оларме

н кҥресу шаралары. 

Н.Ә: 6 

 

Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

9 апта 

1 

балл 

 

 

 

 

 

7  Ӛсімдікті 

қорғауда 

қолданылатын 

биопрепараттар 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

. 

Мақсаты: Энтомопатогенді 

препараттардың ерекшелігімен, 

биопестицидтердің қауіпсіздігімен 

танысу  

Мазмҧны Энтомопатогенді 

препараттардың ерекшелігіменжәне 

биопестицидтердің қауіпсіздігін білу  

Н.Ә 11,12 

 

Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

10 -11-

12 апта 

3 

балл 

 

 

 

 

 

8 

 

Фитогормондар   

 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

 

 

Мақсаты: Ӛсімдік қорғауда 

қолданылатын фитогормондардың 

маңызымен танысу 

Мазмҧны: Фитогормондардың 

тҥрлерін, ерекшелігін білу 

 

 

Н.Ә 8,12 

 

Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

13 апта 

1 

балл 

 

 

 

 

 

  

9 

Микогербицидте

р 

Конспекті 

жазу, 

сҧрақтарға 

жауап беру 

 

Мақсаты: Ӛсімдік қорғауда 

қолданылатын микогербицидтердің 

маңызымен танысу 

Мазмҧны: микогербицидтердің 

тҥрлерін, ерекшелігін білу 

 

Н.Ә 12 

 

Сҧрақтарға 

жазбаша 

жауап беру 

14 -15 

апта 

2 

балл 

 

 

 

 

 

14 

 

8. Әдебиеттер тізімі 

Негізгі әдебиеттер 

 

1 . Г . Ж .   У ә л и х а н о в а   Ӛ с і м д і к   б и о т е х н о л о г и я с ы .  

А л м а т ы ,   2 0 0 1 . 

2. С.С. Бекқожина. Ӛсімдік биотехнологиясы, Астана 

3. В.С. Шевелуха. Сельскохозяйственная биотехнология, 1998 г., с. 20-

22. 

4. В.И. Зотиков, М.А. Нетесова. Основы генетической инженерии 

растений, 1992, с. 45 

5. М.А.Нетесова, В.К.Швидченко, В.Т. Хасанов. Биотехнология с.-х. 

Растений, Астана, 2006, 126-129. 

6. М.В. Штерншис, О.Г.Тромилова, И.В.Андреева, Биотехнология в 

защите растений, Новосибирск, 2001, 153 стр. 

7. Биотехнология растений: культура клеток. Перевод с английского 

д.б.н. В.И.Негрука, Москва ВО «Агропромиздат» 1989 

8. К. В. П о п к о в а . Практикум по иммунитету растений. — М.: Колос, 

1979. 

9.  Қ.М.Мҧхаметжанов  және  т.б.,  Гендік  инженерия-молекулалық 

биотехнология. Астана,2011.315 бет 

10. Биотехнология растений: культура клеток. Перевод с английского 

д.б.н. В.И.Негрука, Москва ВО «Агропромиздат» 1989 

11. С.Қ.Тҧрашева, Клеткалық биотехнология. Алматы, 2011 

12.М.А.Нетесова,В.К.Швидченко.,  В.Т.  Хасанов.  Биотехнология  с.-х. 

растений, Астана, 2006, С. 41-44.  

13.Қ.Х. Әлмағамбетов және т.б., Биотехнология. Астана 2011.  

 

 

Әдістемелік нҧсқаулар, оқу қҧралдары (практиум) 

1. С.С., Бекқожина.,Д.Б. Тойымбаева. Ӛсімдік биотехнологиясы пәнінен 

оқу- әдістемелік кешен , Астана, 2010  

2.Лабораторный  практикум  по  сельскохозяйственной  биотехнологии, 

Москва 2004 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15 

 

 

9. Курстың саясаты 

 

1. Сабақты себепсіз босатпау.  

2. Сабаққа кешікпеу. 

3.Сабақта белсенділік таныту. 

4.Оқытушыны, лаборанттарды, курстастарыңды сыйлау. 

5.Лабораторияның қҧрал-жабдықтарына ҧқыпты қарау. 

 

10. Білімді бағалау туралы: 

 

 

Ағымдық  бақылау  –  cтуденттің  дәріске  қатысу,  зертханалық 

жҧмыстарды  орындау,  зертханалық  жҧмыстардың  тақырыптарын  тест 

бойынша тапсыру, СӚЖ орындауы және тапсыру.   

 

Аралық  бақылау – семестрде 2 рет орындалады (7 және 15 аптада) 

коллоквиум тҥрінде. 

 

Қорытынды бақылау – билет арқылы ауызша қабылданады. 

 

 11. Бағалау саясаты   

 

 Студенттердің білімін бақылау және бағалау балл – рейтинг 

жҥйесі арқылы жҥргізіледі, онда келесі шаралар қарастырылған: 

Пән бойынша  барлық максималды балл саны   100 (100% ), оның 

ішінде: 

 

Ағымды және аралық бақылаудың жалпы 60 балл немесе пән 

бойынша барлық балл санының 60 %;  қорытынды бақылауға 40 балл 

бӛлінеді немесе барлық балл санының 40%. 

 

 

Пән бойынша білімді бағалау сҧлбасы 

 

р/с 

Бақылау тҥрлері 

Сабақ және жҧмыс тҥрлері 

Бағасы, балл 

           Міn / max 

    1 

Ағымдағы  бақылау. 

- Дәрістер  

 

- зертханалық  сабақтар  

 

- СӚЖ – (тапсырманың орындалуы) 

 

5/10  

 

7,5 / 15 

 

7,5 / 15 

 

Орташа 20/40 

   ІІ 

Аралық  бақылау 

-  семестрде екі бақылау (7 және 15 аптада, 

 

10/20 

16 

 

әрқайсысы 10 балл) 

Орташа 10/20 

 

                      Барлығы: 

30 / 60 

ІІІ 

Қорытынды бақылау 

    Емтихан 

 

20/40 

 

               Барлығы: 

50 / 100 

 

 

 

 

Емтиханда студенттердің білімін бал бойынша бағалаудың сҧлбасы 

 

 

Емтихандық баға 

Баллдық жҥйедегі 

баға, (%) 

1 

3 (қанағаттанарлық) 

20/39 

2 

4(жақсы) 

30/35 

3 

5(ӛте жақсы) 

36/40 

 

Студенттердің білімін бағалаудың шкаласы 

 

Әріптік 

жҥйедегі баға 

Балдың сандық 

эквиваленті 

Балдардың 

проценттік 

кӛрсеткіші 

 

Қалыпты жҥйедегі 

баға 

А 

4,0 

95-100 

ӛте жақсы 

 А- 

3,67 

90-94 

  В+ 

3,33 

85-89 

 

жақсы 

В 

3,0 

80-84 

  В- 

2,67 

75-79 

   С+ 

2,33 

70-74 

 

 

қанағаттанарлық 

С 

2,0 

65-69 

  С- 

1,67 

60-64 

   Д+ 

1,33 

55-59 

Д 

1,0 

50-54 

Ғ 

0 

0-49 

қанағаттандырарл

ықсыз 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

17 

 

 

І – ТАРАУ. Ӛсімдік қорғаудағы биотехнологияда қолданылатын 

диагностикалық әдістер (диагностикумдар). 

 

1-Дәріс 

Тақырыбы: Диагностикалық әдістер (диагностикумдар). 

жүктеу/скачать 1,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: