Үшінші (XV ғасырдың ортасы - XVII ғасыр) - Қазақ мемлекетінің қалыптасып, даму кезеңі. ХV-ХVІІ ғасырларда Қазақ хандығы этникалық шегараларын белгіледі. Қазақ мемлекетінің нығаюына Қасым, Хақназар, Тәуекел, Есім, Жәңгір, Тәуке хандар маңызды үлес қосты. Олар қазақ жерін сыртқы басқыншылардан қорғап, кейінгі ұрпаққа ұлан-ғайыр аумақты мұраға қалдырды. ХV-ХVІІ ғасырларда Қазақ хандығы қалыптасу, өрлеу және құлдырау кезеңін бастан кешті. XVIII ғасырдың басында хандық жекелеген жүздерге бөлінді. Хандықтың жер аумағы сан мәрте өзгерді. Соған қарамастан қазақ этносының Ертістен Сырдарияға дейінгі және Жайық алқабынан Тянь-Шаньға дейінгі қонысы өзгеріссіз сақталып қалды.
Монғол және Қазақ мемлекетінің қалыптасып, дамуы кезеңі кейінгі орта ғасырларды қамтиды.
