Пәні бойынша ОҚУ-Әдістемелік кешен



бет17/111
Дата11.09.2020
өлшемі1,21 Mb.
#77805
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   111
Байланысты:
UMK Ci tilinde programmalau (1)
Delphi программалау тілі , Бөлім 2 Объектілік
\a- қоңырау сигналы; \b- бір позицияға кері шегіну ;

\f – бетті аудару- жаңа бетке өту; \n – жаңа жолға өту ;

1 кесте



Символ

Атауы

Символ

Атауы

*

Жұлдызша

#

нөмір( дзиет)

,

Үтір

<

кіші

.

нүкте

>

үлкен

;

нүктелі үтір

~

тильда

:

қос нүкте

<=

кіші немесе тең

+

Плюс

>=

үлкен немесе тең

-

Минус



қос тырнақша

!

леп белгісі

==

тең ( қатнас таңбасы)

/

қиғаш сызық

&&

конъюнкция( және)

\

кері қиғаш сызық

||

дизъюнкция( немесе)

%

қалдық( пайыз белгісі)

^

логикалық емес

?

сұрақ белгісі

(

оң жақ жәй жақша

&

Амперсанд

)

оң жақ жәй жақша



aпостроф

{

сол жақ жүйелі жақша

=

меншіктеу

}

оң жақ жүйелі жақша

!=

тең емес

]

оң жақ тік жақша

|

тік сызықша

[

сол жақ тік жақша


\r – меңзегішті (курсорды) қайыру ; \ t –көлденең (горизанталь) кестелеу ;

\v - тігінен (вертикаль) кестелеу ; \? - сұрақ белгісі;

\\ - кері қиғаш сызық; \’’ - қос тырнақша; \ ‘ - апостроф;

\ ooo- сегіздік жүйе шарттаңбасы; \xhh - оналтылық жүйе шарттаңбасы;

Бұлардан басқа негізгі символдар жиынына түсініктемелер, символдық тұрақтылар және жолдар үшін пайдаланатын орыс, қазақ тілінің алфавит әріптері де енеді. Тілдің қарапайым объектілеріне сандар, идентификаторлар, тұрақтылар , айнымалылар, функция және өрнек ұғымдар енеді.



Лексемдер (tokens) деп тілдің айырылмайтын символдар тізбегін (идентификаторлар, түйінді сөздер, тұрақтылар, жолдар, операциялардың құрамды белгілері, айырғыштар) айтады. Лексемдер бір-бірінен бос орын немесе тілдің графикалық емес символдар (эскейп тізбектер) арқылы айырылады.

Литералдар (literal) – тілдің өзгермейтін объектілері (тұрақтылар). Олардың сандық және символдық (оның ішінде – жолдар немесе символдар тіркесі) типтері болады.

Сандық литералдар ондық (бүтін және нақты, қысқа және ұзын), сегіздік, оналтылық санау жүйелерінде берілуі мүмкін. 0-9 цифрларынан тұратын, 1-ші цифры нөл емес - бүтін сандар ондық литералдар деп аталады. Мысалы, 1985, 2345678 - ұзын; 314е+2, 5Е2 экспоненциалдық.

Ондық нақты литералдар деп бүтін бөлігі, одан кейін ондық үтір, одан кейін бөлшек бөлігі, содан кейін e немесе E әріпі және экспоненциалдық тұрақтылармен (таңбасы болуы міндетті емес) жазылатын санды айтады. Бүтін және бөлшек бөліктері цифрлар тіркесі. Мысалы, 0.00; 3,14е-3; 63,4Е+2.

Сегіздік литералдар 0 (нөл) цифрынан басталатын және 0-7 цифрларынан құрылған сегіздік санау жүйесіндегі сандарды айтады. Мысалы, 030 /*ондық жүйеде –24*/ ; 040 /* 10 -дық жүйеде 32-бос орын символының шарттаңбасы (коды)*/; 0123=1*82+2*81+3*80=83 /*ондық жүйеде*/.

Он алтылық литералдар: ОХ немесе ох басталады: 0-9 цифрлары және 10-15 сандары үшін а-f немесе A-10, B=11, C=12, D=13, E=14, F=15 латын әріптерінен тұратын он алтылық санау жүйесіндегі сандарды айтады. Мысалы, ох12 /*ондық жүйеде-18*/; ох2f=47 /*ондық жүйеде 2f=2*16+15=47*/; oх1В9= 1*162+11*16+9=441 /*10-ондық жүйеде*/.

Бүтін және жылжымалы үтірлі сандардың әртүрлі пішімде (форматты) көрсетілімі болуы мүмкін.



Символдық литералдар – бірлік тырнақшаға алынған (апостроф) бір ғана символ; ‘с’, ‘*’, ‘q’; қос тырнақшаға алынған символдар тізбегі жолдық литералдар деп аталады: “string\n”, “char”, “C”, “Паскаль”.

Жолдық тұрақтыларда қолданылатын '\n' эскейп-тізбек (тіркес) символдық тұрақты деп те қолдануға болады. '\n' –тізбек жаңа жол символының коды, ASCII жүйесінде ол 10-ға тең. Сонымен, ' \n' -бір символ, оның шарттаңбасы өрнекте бүтін мәнге тең, ал ''\n'' бір символ болғанмен жолдық тұрақты. Символдық литералдың (тұрақтының) мәні символдар жиынтығының машиналық көрсетіліміндегі осы символдардың сан мәні- ASCII шарттаңбалары(коды).





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   111




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет