Психология ғылым ретінде пайда болуы. Психология пәні, міндеттері, принциптері мен әдістері
жүктеу/скачать 49,95 Kb.
|
Семинар сурактары
| Семинар 4 сұрақтары
Эмоция мен сезім ұғымдарының арасындағы байланыс туралы айтып беріңіз? Сезімдер мен эмоциялар синоним ретінде жиі қолданылады, бірақ мәні бойынша бұл ұғымдар бір-бірінен ерекшеленеді. Сезімдер мен эмоциялардың маңызды айырмашылығы - сезімдердің салыстырмалы тұрақтылығы, ал эмоциялар белгілі бір жағдайда туындайды. Эмоциялар - бұл сезімнің тікелей, уақытша күйзелісі, мысалы, спортқа деген сүйіспеншілік сезімі. Бұл жағдайда жағымды эмоциялар жоғары дәрежелі, спортшылардың қызықты ойынын тамашалап, жанкүйерлер бастан өткерген таңданыс рахат күйімен бейнеленетін болады. Сол сезім (спортқа деген сүйіспеншілік сезімі) жағымсыз эмоциялар түрінде болуы мүмкін - жаман ойынға ашулану немесе әділетсіз төрелік ету. Эмоциялардың негізгі түрлерін атаңыз? Эмоциялар - бұл адамның қоршаған шындыққа және өзіне деген қарым-қатынас негізінде көрінетін құбылыстар, сонымен қатар, эмоциялар субъективтілікпен сипатталады. Ғылымда эмоциялардың әр түрлі классификациясы бар. Ең кең тарағаны - адамның іс-әрекетіне әсер ету күшіне сәйкес. Стеникалық - күшті, сергітетін, белсенділікті арттыратын, қоздыратын, жандандыратын (қуаныш, ашу) эмоциялар. Астеникалық - пассивті, белсенділікті басатын, қаттылықты тудыратын, мақсатқа жетуге кедергі келтіретін эмоциялар (қорқыныш, сағыныш). Эмоциялар тұрақтылыққа, ұзақтығы мен күшіне байланысты түрлері бойынша ажыратылады. Сезімдер түрлерін атаңыз және анықтама беріңіз? Сезімнің келесі түрлері ажыратылады: 1. Моральдық сезімдер адамның өзінің және басқалардың әрекеттері мен қылықтарын адамгершілік нормаларына және ережелеріне (ізгілікке, әділеттілікке, парызға) сәйкес моральдық бағалауға негізделген. 2. Интеллектуалды сезімдер таным мен шығармашылық үдерісін сүйемелдейді. Таң қалу мен әуесқойлық, білуге құмарлық пен жаңалық ашқанға деген қуаныш, күмәндану - мұның бәрі интеллектуалды және эмоционалды сәттердің өзара байланысының дәлелі. Жуынатын бөлмеден көшеге «эврика!»,- деп айқайлап секірген Архимедтің өмірінен алынған оқулықтағы керемет мысал шығармашылық және зерттеушілік іс-әрекеттің эмоционалды «бояуын» бейнелейді. 3. Эстетикалық сезімдер адамның табиғаттағы, өнердегі, адамдар өміріндегі әсемдіктерге деген эмоциялық қатынасын білдіреді. Олар тұлғаны байытады, оған жеке өзіндік ерекшелік береді. Адамның белгілі бір эмоционалды жағдайды сезінетінін, оның мимикасы (бет бұлшық еттерінің қозғалысы) және пантомимикасы (дене бұлшықеттерінің қозғалысын) арқылы білеміз. Адамның эмоционалды жағдайы оның бетінде айқын көрінеді, өйткені тұлғаның бұлшық еттері өте қозғалмалы және адамның ішкі күйіне байланысты әр түрлі сезімдерді бере алады. Мысалы, қорқыныш көз қарашықтарының үлкеюінде, дірілде, бозаруда көрінеді; терінің бозаруы, дірілдеген дауыс қорқынышқа тән. Эмоционалды интеллект дегеніміз не? Қазіргі уақытта эмоциялық интеллект әр түрлі түсіндіріледі. Бұл сөз тіркесінің өзі ХХ ғасырдың соңында академиялық психологиялық шетелдік әдебиеттер беттерінде пайда болды. Бүгінде, біз бұл тұжырымдаманы еркін қолданамыз, өйткені ол қазіргі заманғы адам өмірінің ажырамас бөлігіне айналды. Ғалымдар жаңа теориялық құрылымдарды, эмоциялық интеллект деңгейін диагностикалау әдістерін, практикалық психологтар әр түрлі жастағы адамдар үшін ЭИ деңгейін жоғарылатуға және арттыруға бағытталған түрлі тренингтер әзірлейді. ЭИ туралы, оның адам өміріндегі маңызы туралы, оны қалай оқыту керек және ЭИ даму деңгейін зерттеудің қандай әдістері бар екендігі туралы әңгімелеу үшін алдымен бұл ұғымға не кіретінін, ЭИ-дің қандай белгілі модельдері бар, олардың бір-біріне ұқсастығы мен айырмашылығын түсіну керек. Эмоционалды интеллекттің аралас моделі кімге тиесілі? Гоулманның эмоционалды интеллект моделі әдетте аралас интеллектуалды модельдер деп аталады. Эмоционалды интеллект моделінде ол когнитивті қабілеттер мен тұлғалық ерекшеліктерді біріктіріп, эмоционалды интеллекттің негізгі 5 компонентін анықтады: Өзін-өзі тану - эмоционалды күйлерді атай білу, эмоциялар, ойлау мен іс-әрекеттер арасындағы байланысты түсіну қабілеті, өзінің күшті және әлсіз жақтарын адекватты бағалай білу; Өзін-өзі реттеу - эмоцияларды басқара білу, қажетсіз эмоционалды жағдайды өзгерту, күйзелістен тезірек шығу мүмкіндігі. Мотивация дегеніміз - бастаманы терең тенденцияларды қолдану арқылы жетістікке жетуге қолайлы эмоционалды күйлерге ену. Эмпатия - бұл басқа адамдардың эмоцияларын оқи білу, өзіңді олардың орнына қоя білу. Әлеуметтік дағдылар дегеніміз - қанағаттанарлық тұлғааралық қатынастарға түсу және қолдау. жүктеу/скачать 49,95 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|