Тұлғасына қарай (по способу образования) 1. Негізгі етістік – заттың қимылын білдіретін төл етістік. Сөздің түбірі қосымшасыз, бөлшектеуге
келмейтін етістік болады. II жақтың бұйыру мағынасында жұмсалады.
(Основа глагола – начальная форма глагола, обозначающая действие. Это – корень без аффиксов,
неделимая часть слова. Используется во II лице повелительного наклонения)
Мысалы: кел, жаз, отыр, айт, оқы т.б.
2. Туынды етістік – түбір етістікке және басқа сөз таптарына сөз тудырушы жұрнақтар жалғану арқылы
жасалады. Туынды етістіктер есім негізді туынды етістіктер(түбірі есім, үстеу,
одағай) және етістік негізді туынды етістіктер(түбірі етістік)болады.
(Производный глагол – образуется путем прибавления к основе глагола или к другим именным словам
словообразующих суффиксов. Производные глаголы бывают именные
производные глаголы (именной корень, наречие, междометие)
и глагольные производные глаголы (основа глагола)
Мысалы: ой+ла, ой+ла+н+дыр, есеп+те, таза+лан т.б.
Құрамына қарай (по составу)
1. Дара етістік – бір ғана түбірден (негізгі немесе туынды) тұрады.
(Простая форма глагола – образуется только из одного корня (основа или производный)
Мысалы: бас+та, кес, із+де.
2. Күрделі етістік – кемінде екі сөздің тіркесуі арқылы жасалады. Бірінші сынары негізгі етістік, кейінгі
сөз көмекші етістік болады.алып кел, уәде берді, бара-бара шаршадым, сатып алдым, жүре бер.
(Сложная форма глагола – состоит не менее из двух слов. Первая часть состоит из основы глагола, а
вторая часть является вспомогательным глаголом) Мысалы: алып кел, жазып отыр т.б.
Іс-әрекеттің жүзеге асу-аспауына қарай (по отношению к результату действия)
1. Болымды етістік – іс-әрекеттің жүзеге асуын білдіреді.
(Положительная форма глагола – утверждает, что действие совершилось,совершится, совершается)
Мысалы: кел, сана, жаз, кет, шық т.б.
2. Болымсыз етістік – іс-әрекеттің болмауын білдіреді. Негізгі және туынды етістікке – ма- ме- па – пе –
ба – бе – жұрнақтарының (синтетикалық тәсіл) немесе – жоқ – емес – сөздерінің
(аналитикалық тәсіл) тіркесуі арқылы жасалады.
(Отрицательная форма глагола – отрицает выполнение действия.Образуется путем прибавления к
непроизводным и производным глаголам суффиксов –ма - ме – па –
пе –ба – бе –синтетический способ или слов -не – нет-аналитический способ)
Мысалы: кел+ме, бар+ма, керегі жоқ, оқыған жоқпын, білдірген емес т.б.
