79
Көлемінің үлкендігі мен жақсы жарықтандырылғандықтан
орталық күмбез жалпы композицияда зәулім болып тұр. Күмбездер
алғашқыда жайпақ болған, кейіннен жоғарыға созылған күрделі ба-
даналы көлемдерімен биіктетілген.
30-сурет
31-сурет
Турманиндегі Базилик (Сирия, 520-547 ж.)
Турманиндегі Базилик
(31-сурет)
күйдірілген
кірпіштен
салынған, тас маңдайшамен кезектестірілген ағаш итарқа фермалар
қолданылған. Төбесі – жабынқыш, ішінде – сылақ және сылақнақыш.
Бұл базилик екі биік емес мұнара арасына бас есіктің орналастыры-
луымен тартымды. Кейіннен бұл тәсіл Еуропа елдерінің роман және
готикалық сәулетінде кеңінен қолданылған.
Крест жорықтары, Венеция бақталастығы және түріктердің
шапқыншылығы Византия құдіреттілігіне едәуір зиян келтіреді.
Біртіндеп
құрылыс масштабтары қысқарады, жергілікті сәулет
мектептерінің ықпалы байқала басталады.
Кейінгі византиялық
сәулетте ірі масштабты құрылыстан бас тартып,
оны шағын діни
және монастырлық құрылыс имараттарымен алмастыруға көшті.
Шіркеу интерьерлері қолайлы, әрі әсем етіп жасалады. Қасбет
бөлшектері мен интерьерлерді жасауға үлкен көңіл бөлінеді. Тар ин-
терьерлер вертикализмге көшеді.
Византия кең байтақ аймағынан айырылуына байланысты
көптеген христиан шіркеулері түріктер басып алған жерлерде қалып
80
қояды. Сондықтан
олардың көбі қайта салынып, таскесте және
сылақнақыш жойылады. Түрік сәулеті византиялық дәстүрді алып
пайдаланып, оларды ұлттық стильде жасайды.
Достарыңызбен бөлісу: 
