XIV-XVI ғасырлардағы ортағасырлық мемлекеттер. Ақ Орда



бет1/6
Дата06.12.2023
өлшемі304,21 Kb.
#195436
  1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Монголдар шапкыншылыгы


6-кес­те
Ұлы Дала Алтын Орда (Ұлық ұлыс) кезеңінде (XIII-XV ғғ.)
Жоспар
1 . Шыңғысхан кім және ол қалай билікке келді?
2. Қазақстан мен Орта Азияны моңғолдардың жаулап алуы
3. Шың­ғыс­хан әуле­ті­нің Қа­зақ­стан тер­ри­то­ри­ясын­да­ғы мем­ле­кет­тік құ­ры­лым­да­ры
4. XIV-XVI ғасырлардағы ортағасырлық мемлекеттер.
4.1 Ақ Орда (XIII ғ. соңы – XVғ. басы).
4.2 Моғолстан (XIV ғ. ортасы – XVI ғ. басы).
4.3 Көшпелі өзбектер мемлекеті
4.5. Ноғай ордасы.
4.6. Сібір хандығы (XV ғ. соңы – XVI ғ.).
4.7. Алтын Орданың империялық кезеңіндегі Дешті Қыпшақтың мәдени дамуы





Қа­зақ­стан тер­ри­то­ри­ясы­на моң­ғол­дар­дың шап­қын­шы­лы­ғы

Жыл­дар оқи­ға­лар




1

2

3

1218 жыл.

Шың­ғыс­хан әс­кер­ле­рі­нің (моң­ғол­дың қол­бас­шы­сы Же­бе­нің бас­қа­ру­ымен) Же­ті­су же­рі­не ба­сып кі­руі. Осы жер­лер­ге әмір­ле­рін жүр­гіз­ген найман­дар же­ңі­ліс тауып моң­ғол­дар­ға ба­ғын­ды

Са­яси бы­ты­раң­қы­лық жағ­дай, жер­гі­лік­ті мұ­сыл­ман ха­лық­тың найман ха­ны Күш­лік­тің (Ор­та­лық Ази­ядан ке­ліп Же­ті­су­ды ба­сып ал­ған) ез­гі­сі­не на­ра­зы­лы­ғы моң­ғол­дар­ға ке­дер­гі­сіз жа­улап алу­ды қам­та­ма­сыз ет­ті. Ба­ла­са­ғұн қа­ла­сы еш­бір қар­сы­лық­сыз бе­ріл­ді.

1218 жыл, жаз айы

«Оты­рар апа­ты» де­ген ат­пен та­рих­қа кір­ген оқи­ға бол­ды



Хо­резм шах­тың Оты­рар қа­ла­сын­да­ғы на­мес­тни­гі Қайыр­хан­ның бұйры­ғы­мен Шың­ғыс­хан жі­бер­ген моң­ғол кө­пес­те­рін жан­сыз­дар деп са­нап са­уда ке­ру­енін қы­рып са­лу.

1219 жыл, қыр­күйек

Моң­ғол әс­кер­ле­рі­нің Хо­рез­мге қар­сы жо­ры­ғы-ның бас­та­луы (150 мың әс­кер; әс­кер­лер­дің бас­қа­ру­шы­сы-Шың­ғыс­хан жә­не оның ба­ла­ла­ры Жо­шы, Ша­ға­тай, Үге­дей).

Оты­рар қа­ла­сын қор­шау; жан­қи­яр­лық­пен қор­ға­ну (6 ай бойы) — қа­ла 1220 жыл­дың ақ­па­нын­да құ­ла­ды. Үз­генд, Са­уран, Сы­ға­нақ, Жент жә­не бас­қа қа­ла­лар­ға ша­бу­ыл жа­сау. Шың­ғыс­хан­ның өзі не­гіз­гі күш­те­рі­мен Бұ­қа­ра­ға ат­тан­ды. Қа­ла­лар­ды тал­қан­дап, су­ару жүйеле­рін, егіс­тік­тер­ді жоқ ету, жер­гі­лік­ті ша­ру­ашы­лық­тар­дың то­лық жойылуы. Ор­та Азия мен Қа­зақ­стан­ның оң­түс­ті­гі Шың­ғыс­хан им­пе­ри­ясы­ның құ­ра­мы­на кір­ді.

1220 жыл, көк­тем

Моң­ғол­дар­дың Мәуерен­нах­рды (Сыр­да­рия мен Аму­да­ри­яның ара­лы­ғын) жа­улап алуы.

1220 жыл­дың көк­те­мі - 1221 жыл

Моң­ғол әс­кер­ле­рі­нің Ор­та Ази­яға ша­бу­ыл­да­ры-ның аяқ­та­луы. Хо­рез­мді жа­улап алу.

122І жыл­дың көк­те­мі­нен 1221 жыл қа­ра­ша

Моң­ғол­дар­дың Ауған­стан­да­ғы әс­ке­ри әре­кет­те­рі. Инд өзе­ні жа­ға­сын­да Жә­лел-ад Дин­нің хо­рез­мдік әс­кер­ле­рін тал­қан­дау.

Ор­та Ази­яда­ғы ең соң­ғы қар­сы тұ­ру­шы күш­тер жойыл­ды.

1223 жыл 31 ма­мыр

Қып­шақ пен орыс әс­кер­ле­рі­нің Кал­ка өзе­нін­де­гі со­ғыс­та же­ңі­луі.

Шы­ғыс Деш­ті-Қып­шақ хал­қы­ның (Қа­зақ­стан­ның ор­та­лық да­ла­сы­ның) Моң­ғол им­пе­ри­ясы­на ба­ғы­нуы.

Қа­зақ­стан тер­ри­то­ри­ясы Шыңғыс­хан­ның (1154–1227) ұл­да­ры Жо­шы (1182–1227), Ша­ға­тай (1183–1242) жә­не Үге­дей (1185–1241) құр­ған үш ұлыс­тың (иелік­тің) құ­ра­мы­на ен­ді.




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет