48-ші ғылыми-әдiстемелiк конференциясының материалдары

240
Үй тапсырмасы оқылатын тілдің өзiн-өзi бақылауының пiшiні болады. Олар ауызша және жазбаша 
бөлшектеледi. Ең бастысы, оқушылар үшiн қызықты әріпайдалы болуы керек [2,56].
Ауызша тапсырмалар нақты мәселе шешiмі үшiн сабақтың мәтiнiн материалда тілдік нақты 
құралдар табуды ойластыруға ұсынады. Мысалы, «Біздің топ старостасы үшін тiзiм құраңызшы, 
өтініш. Кәсіп, ұлт, қай елден келгенін және әрқайсысының хоббиін жазыңыз». 
Жазбаша тапсырмалар және грамматикалық құбылыстар, құрылымдарын материалдың қолдану 
тілдік, анықталған пiшiнiн жаттықтырады. Бастысы, қайтадан, тапсырманың формулировкасы. 
Мысалы, «Сұрақтарға жауап беріңіз, өтініш! Сiздiң жауаптарыңызға сiз туралы және сіздің әдеттеріңіз 
туралы білуге көмектеседі» (қайтарымды етiстiктердiң пiшiндерiн жаттығу). Немесе «Сіз кафедесіз. 
Сіз көршіңіз даяшыға айтқанның тек қана бөлiгін естисіз. Сiздiң көршiңiздің тапсырысын қайталауға 
тырысыңыз». Мұндай тапсырмалар оқытатын қызықтырады, оларды орындауға ынталандырады. 
Тапсырмаларды күн сайынғы көлемі 1-2 жазбаша немесе өзiндiк жұмыстың 30 - 40 минуттарына 
есептелген 1-2 ауызша тапсырмалардан асуға тиісті емес. 
Қарқынды 
оқытудың 
басты 
ерекшелiгі-сөйлеудің 
және 
репликалардың 
музыкалық 
ерекшелiктерiнiң ырғақты құралдармен, паралингвистикалық коммуникацияны барынша қолданумен, 
сөйлеу қарсаңның ахуал эмоционалдылығымен оқуларында жасау қамтамасызданады, ерiксiз есте 
сақтауды сүйемелдеуге арналған ерекше қондырғы. Оқушылар оқығанын ұғынбайды, нақты 
коммуникациялық күштi қиял жасалады. 
Жүйелiлiк желі жорамалдағы шет тілде және оқытушы оқытатын ғана емес, оның ата-аналары, 
басқа пәннің оқытушылары да қосқанында көрiнедi. Аралық пәндiк байланыстарын қосымша 
мотивация құралы ретінде шет тілде сұрамаған соң оқытатын болған. Демек, тәлiм-тәрбиенiң үрдісін 
ұйымның жүйелiлiгi қарастырады, сонымен бiрге тілді меңгеру сатылығы оқу барысының әр түрлi 
деңгейлерiнде тұрды [3,18]. 
Қарқынды әдiстердiң даму тарихыұзақ болғандықтан, шет тілді утилитарлы-тәжiрибелiк зерттеуде 
қажеттiлiк барлық уақытта керек болмады. Шет тілде қарқынды тәлiм-тәрбие алу үшiн қолайлы әдiстi 
іздеп табу қиын болған. Әлеуметтiк-экономикалық себептермен саяси түсiнiстік жүз жылдық 
қарқынды әдiстердi дайындауға болады делінген. Мысалы, қарқынды әдiстердi жаңа нұсқалар 
дайындалатын басқа елдердiң қатарында Америкада соңғы кезде теледидарды қолданып, радио, 
магнитофон тәлiм-тәрбиенiң бiр құралының тiрегi. Мысалы, тілдік орта жоқтығы ерiк берiлген 
техникалық құралдарды қолдану негiзінде Стектiң әдiсi келесі. Стекке Малт жалғасады - зертханада 
қарқынды жаттығуға есептелген автоматты әдiстi жасаушы. Әдiстiң мағынасы фоно жазбаларды 
қолдануда өтедi [4].
Оқулығының мәтiнi аудиотаспаға жазылған болды. Жаңа фоножазба 1-2 есе тыңдалды: мазмұнмен 
танысуы үшiн басында оқытушы оқушыларға таратып береді.Бақылап көргеннен кейiн дыбыстап 
оқушылармен бiрге қайталайды. Бұндағы мақсат диктор және шет тілінде сөйлеу үшін азғантай 
өзгешелiктердi имитация арқылы рөлге кiруге ұмтылады. 
Ең үлкен қызығушылықты қарқынды тәлiм-тәрбие әдiстер ұйымының түрлi әдiстерiнiң арасында 
оқытатын қысқа ойын технологиялар боп табылады. Сондықтан, бағдарламалық материалды өңдеуге 
әсерлі мүмкiндiк туғызады. Тілге елбегей тәлiм-тәрбие студенттiң тұлғасын дамуға ойын 
технологиялар арқылы оң әсер етедi. 
Жоғары оқу орындарында шет тілге тәлiм-тәрбиенiң белсендi әдiстерiн қолдану осы шаққа едәуiр 
бөлінеді. ЖОО-да кiмнің тәжiрибесi мол болса, соны таңдайды. Басқа жағынан студенттердiң 
білімдерін арттыруға мақсат еткен оқу орындары да бар [5,95].
Студенттерді оқыту кезінде оқытушы олардың жасы ерекшеліктерін ескереді. Шет тілін оқытудың 
мынадай белсенді әдістерін таңдай аласыз: 
Мәселеп оқыту. Бұл жағдайда, оқытушының басты міндеті - оларды шешу үшін ғылыми білімдер 
мен әдістерін дамыту мақсатында қайшылықтар мен тыңдаушыларды тіркеу ретінде ақпаратты 
жеткізу. 
Нақты жағдайларды талдау - студенттердің белсенді танымдық қызметін ұйымдастыру ең тиімді 
және жалпы тәсілдерінің бірі. Бұл әдіс тазартылмаған, өмірі мен өндірістік мәселелерді талдау 
қабілетін дамытады. Жағдайға қарай студент келесіні анықтау керек: проблемалар бар ма, ол қандай, 
жағдайды өз көз көзқарасымен анықтау керек [6,201]. 
Семинар талқылау (топтық талқылау) теориялық және практикалық мәселелерді талқылау және 
бірлесіп қатысу практикалық тәжірибесін қалыптастыру, диалогтық байланысы бар қатысушылардың 
процесс үрдісі ретінде қалыптасқан дұрыс деп санайды. 

241
Семинар талқылау, студенттер өз баяндамаларын баяндап оны қорғайды. Өз ойларын білдіруге 
белсенді қатысып отырады. Өз позицияларын ұстап отыруға үйренеді. Бұл жұмыста олар академиялық 
білім үрдісінде зияткерлік және жеке қызметін жоғары деңгейге әкеле алады. 
«Дөңгелек үстел» - белсенді оқыту әдісі, проблемаларды шешу қабілетін арттыру, хабар-ошарсыз 
кеткен ақпаратты толтыру үшін алдын ала білімдерін бекітуге мүмкіндік беретін студенттердің 
танымдық қызметін ұйымдық нысандарының бірі, ұстанымын нығайту және пікірталас мәдениетін 
үйрету. «Дөңгелек үстел» тән ерекшелігі тобы кеңес панельдік пікірталасқа тіркесімі болып табылады. 
Білімді белсенді алмасу, сонымен қатар студенттер өз пікірлерін айту, идеялар білдіруге кәсіби 
дағдыланады [7,67]. 
Ми - ғылыми және практикалық мәселелерді шешу үшін жаңа идеялар өндіру үшін кеңінен 
пайдаланылатын әдіс. Оның мақсаты - проблемаларды стандартты емес жолдарын табуға ұжымдық 
ойлау қызметін ұйымдастыру боп табылады. 
Әр оқу-бағамның микроциклi лексиктiк-грамматикалық түсiнiктемені ескереді. Бастапқы бағамның 
түсiнiктемелерiнің жүйесі әңгiме тілдік норматив грамматиканың құбылысы, барлық негiзiн ашады. 
Қарқынды тәлiм-тәрбие басты ерекшелiгі ол-сөйлеудің және репликалардың музыкалық 
ерекшелiктерiнiң ырғақты құралдармен, максималдық қолданумен паралингвистикалық сөйлеу, 
коммуникация қарсаңның ахуал сезімдік оқуларында жасау қамтамасызданған ерiксiз есте сақтау, 
сүйемелдеуге ерекше қондырғы боп табылады. Оқушы оқығанын ұғынбайды, нақты коммуникациялық 
күштi қиял жасалады. 
Білім беру саласында ақпараттық технологияларды белсенді енгізу жеке тұлғаға бағытталған 
проблемалық оқыту білім беру жүйесін құру туралы елеулі әсер етеді. Бұл бағыт бірнеше шет тілдерді 
меңгеруі тиіс жоғары білікті мамандарды даярлау жүйесінде актуалды қазіргі тенденция болып 
табылады.

жүктеу/скачать 5,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: