Қарапайымдылар



Pdf көрінісі
бет33/37
Дата09.12.2023
өлшемі320,24 Kb.
#196164
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37
Байланысты:
Қарапайымдылар
Ағылшын тілінде ең жиі қолданылатын 700 сөз
Жабыны.
Шаянтәрізділердің бүкіл денесі сыртқы қанқа түзетін хитинді кутикуламен қапталған. 
Кутикуланың астында гиподермальды эпителий қабаты және базальды мембрана жатады. Төменгі сатыдағы 
шаянтәрізділерде хитинді кутикуласы жұмсақ әрі мөлдір, ал жоғарғыларында құрамында СаС03 тұзының 
көптігінен ол қалың, қатты және мықты. Суда тіршілік ететіндіктен шаянтәрізділерде денеде ылғалды сақтап 
тұратын кутикуланың ең сыртқы қабаты эпикутикуласы дамымаған. Осы ерекшелігі құрлықта тіршілік 
ететін шаянтәрізділерде де сақталған. Сондықтан олар ылғалы мол жерлерде ғана тіршілік етеді.
Кутикула қабаты сыртқы қаңқаның қызметін атқарады, жануарды сыртқы әсерлерден сақтайды және әр 
түрлі бұлшықет тіреулерінің негізгі нүктелері болып келеді. 
Ac қорыту жүйесі
жақсы жетілген. Ішегі тік немесе аздап иілген түтік түрінде болып, алдыңғы, ортаңғы 
және артқы ішектерден тұрады. Аналь тесігі тельсонның құрсақ бөлімінде орналасқан.
Ішектің алдыңғы және артқы бөлімдері сыртқы хитинді кутикуланың жалғасымен қапталған, яғни 
эктодермальды. Түлеу кезінде осы кутикулалар да жаңарып ауыз және аналь тесігі арқылы түтік түрінде


шығады.
Ортаңғы ішегі түтік тәрізді, оның екі жақ бүйірінде төмпешіктері немесе өсінділері болады. Осы 
өсінділерден ас қорыту ферменттері бөлініп, сұйық ас ботқасы қорытылады. Кейбір паразиттік тіршілік 
ететін шаяндарда, мысалы, Sacculina-ның ішегі толығымен жойылған.
Шаянтәрізділер әр түрлі ұсақ организмдермен және өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарымен 
қоректенеді.
Шаянтәрізділердің 
зәр шығару жүйесі
екі жүп безді мүшеден тұрады: антеннальды және максиллярлы. 
Антеннальды бездер жоғарғы сатыдағы (Malacostraca класс тармағы) шаяндарда болады, ал қалғандарында 
максиллярлы, тек Leptostraca отрядының өкілдерінде зәр шығару бездерінің екеуі де болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет