Əлеуметтанудың пəні деп отырғанымыз – қоғам мен адамның беймəлім қырлары, құпия жақтары, яғни олардың арасындағы қатынастар, байланыс механизмі мен құрылымы, əлеуметтік ұйымдар, əлеуметтік институттар, əлеуметтік іс-əрекет пен адамдардың мінез-құлықтары, мүдделері мен мұқтаждықтары, құндылықтары, бұлардың өмірде байқалуы мен өзгеріске ұшырауын
қалыптастырған себептер жəне олардың нəтижелері.
ХІХ ғасырдың 30-40 жылдары өз алдына дербес ғылым болып қалыптасты. Оның негізін салушы Огюст Конт (1798-1857ж.ж) болды. Оның əлеуметтану тұжырымдамасының негізінде қоғам дамуының сатыларға жіктелуі туралы идея жатыр.
Əлеуметтанудың зерттеу объектісі – социум деп аталатын əлеуметтік шындық (социальная реальность). Əлеуметтік шындық ұғымы əлеуметтануда екі түрлі мағынада қолданылады. Кең мағынада алғандағы əлеуметтік шындық - қоғамның өзі немесе қоғамдық өмір. «Социум»,
«қоғам» деген ұғымдар синонимдер ретінде қолданылады. Тар мағынада алғандағы əлеуметтік шындық дегеніміз – адамдардың əртүрлі деңгейдегі өзара іс-əрекетінен пайда болған
құбылыстармен, процестермен тығыз байланысқан қоғамдық болмыстың қасиеті, бір қыры.
