4.7. Координата түзуі. l түзуінің бойынан кез келген О нүктесін санау басы еттіп алып оған 0 санын сәйкес қоямыз. Түзудің бағытын анықтаймыз. Сонымен біз [0;1] бірлік кесіндісін көрсеттік.
Бұл жағдайда координата түзуі берілді дейді. Әрбір натурал санға немесе бөлшекке l түзуінің бір нүктесі сәйкес келеді. Егер l түзуінің М нүктесі қандай да бір х санына сәйкес келсе, онда х санын М нүктеснің координатасы деп атайды да М(х) деп жазады.
О нүктесінен қарағанда А нүктесіне симметриялы болатын А’ нүктесін аламыз.
Координаттық түзуде санақ басынан бірдей қашықтықта, бірақ қарамақарсы бағытта кескінделетін сандар қарама-қарсы сандар деп аталады Жалпы а мен -а сандарын қарама-қарсы сандар деп атайды.
Бүтін сандар - натурал сандар, натурал сандарға қарама-қарсы сандар және 0 саны.
Бүтін сандар жиынын Z арқылы белгілейді:
Z ...3,2,1,0,1,2,3, ....
Бүтін сандар мен бөлшектер (оң және теріс) бірігіп рационал сандар жиынын құрайды. Бұл жиынды Q деп белгілейді.
Кез келген рационал санды
p , pZ,qN q түрінде жазуға болады. Q жиынында қосу, азайту, көбейту, және бөлу (нөлге бөлуден басқа) амалдарын орындауға болады.
4.8. Орта шамалар Шамалардың қосындысын осы шамалардың санына бөлгенде шыққан шаманы арифметикалық орта шама деп атайды.
