Жануарлар экологиясы


Жануарлардың тіршілігіне тікелей және жанама түрде



Pdf көрінісі
бет3/135
Дата24.12.2023
өлшемі12,6 Mb.
#199023
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   135
Байланысты:
жануарлар экологиясы

Жануарлардың тіршілігіне тікелей және жанама түрде
әсерін тнгізетін, оларды қоршаған табнгаттың болігі - тіршілік
ортасы деп аталады. 
Тіршілік ортасының құрамы мен сипаты 
эралуан жэне өте құбылмалы. Тек жануар ғана емес эрбір тірі ағза өте 
күрделі жэне ауыспалы әлемде тіршілік етеді. Сондықтан да тірі 
ағзалар өздерінің іс әрекеттерін сол өзгерістерге сэйкес реттеп
ортаның жағдайына эрдайым бейімделіп отырады.
Тірі ағзаның ортаға 
бейімделуі 
адаптация 
деп аталады. 
Бейімделуге (адапгация) қабілеттілік барлық тірі ағзаға тэн қасиет . 
Себебі олар сол бейімделудің нэтижесінде дамып жегіліп, көбейіп, 
қолайсыз эсерлерден озін сақгап тіршілік ете алады. Қандай да бір
түрдің тарихи даму кезевдерінде бейімділік жаңадан туындап, 
қалыптасып жэне қайтадан өзгеріске түсіп отырады.
2.1 
Факгорлардың алуантүрлілігі. Коршаған ортаның тірі
агзаларга әсер, ықпалын тигізетін жеке касиеттері мен бөліктері
экологиялық фактор деп аталады. 
Ортаның факторлары эртүрлі. 
Кейбір фактор жануарларға қажетті: олардың тіршілік етіп, дамып 
жетілуіне қолайлы жағдай жасайды. Ал факторлардың енді біреулері 
жануарларға зиянды, тіршілік етугіне кесірін тигізеді. Әрбір тіршілік 
ортасында, 
эрбір географиялық белдемдерде жэне жыддьщ эр 
мезгілінде факторлардың әсер ету сипаты эртүрлі.
Факторларды олардың тегі мен әсер ету ерекшелігіне қарай негізгі 
үш топқа бөледі.
Абиоталық факторларга 
температура, ылғаддық, жел, қысым,
жарық, судың түздық қүрамы, ағын екпіні, жер бедерінің ерекшелігі
тэрізді жан> арларға тікелей немесе жанама түрде әсерін тигізетін өлі 
табиғаттың факторлары жатады.
Биоталық факторларга 
тірі ағзалардың бір бірімен өзара
қарым-қатьшас жасауынан туындайтын эсер ықпалдардың барлық
түрлері жатады. Өрбір тірі ағза озімен бірге тіршілік ететін басқа
ағзалардың тікелей немесе жанама эсеріне ұшырап жэне өзі де
басқаларға эсерін тигізеді. Бір ағзаның әсері екіншісіне пайдалы 
немесе зиянды да бол> ы мүмкін.
Адамзат қоғамның тірі ағзаларға жэне олардың тіршілік ететін 
ортасына тигізетін барлық ықпал эсері 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   135




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет