Математика арқылы оқушылардың ізденімпаздығын дамыту

жүктеу/скачать 1,42 Mb. Дата 20.10.2022 өлшемі 1,42 Mb. #154088

Бұл бет үшін навигация:

• Тексерген: Маутеева С.М.
• (Л.В. Занков, А.Е. Әбілқасымова, Н.А.Половикова, Т.И. Шамова, П.И. Пидкасистый және т.б.). Баланың интелектуалдық ойлау қабілетін үш бағытта жылдамдатуға болады
• – математикалық ойлауды қалыптастыру және дамыту.
• Американдық педагог-математик Дж. Пойаның
• «Математические открытия»

Математика арқылы оқушылардың ізденімпаздығын  дамыту. М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті Орындаған: Қасымова А.Ж. МИ-31 Тексерген: Маутеева С.М. Дәрістің мазмұны: Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту. Оқушылардың математикалық сөздігін дамыту. Математиканы оқытуда модельді пайдалану. Математикаға деген қызығушылығын жетелеу. Қазіргі таңда білім беру үрдісінде оқушыларға білімді жаттанды түрде игерту емес, шығармашылық түрде меңгерту негізгі көкейтесті мәселелердің бірі болып отыр. Яғни, жаңа дәуірдің мұғалімдерінен оқушылардың шығармашылық іс-әрекеттерін, оқушылардың өз бетімен білім ала алуын дамыту арқылы олардың білімдерінің сапасын арттыру, деңгейін көтеру талап етіледі. Ал, бұл мәселені шешудің бірден-бір тиімді жолы оқушыларды оқу-зерттеу ісіне баулу арқылы оларға білімді зерттеушілік іс-әрекет деңгейінде игерту болып табылады. Оқушылардың оқу-танымдық, шығармашылық әрекеттерін, яғни олардың өздігінен білім алудағы танымдық белсенділіктерін дамыту олардың пәнге деген қызығушылықтарын арттырумен, өздігінен білім алуға деген дағдыларын қалыптастырумен, ізденімпаздыққа, шығармашылыққа тәрбиелеумен байланысты. Соңғы кезде білім алушылардың танымдық ізденімпаздық қабілеттерін арттыруға көп көңіл бөлініп отыр (Л.В. Занков, А.Е. Әбілқасымова, Н.А.Половикова, Т.И. Шамова, П.И. Пидкасистый және т.б.). Баланың интелектуалдық ойлау қабілетін үш бағытта жылдамдатуға болады ойлаудың түсінікті құрылуы сөйлеу интелектісі жоспар құру Жақсы білімді қалыптастыру белгілі бір мақсатқа бағытталған ойлаусыз жүзеге аспайды, сондықтан ол қазіргі уақытта мектептегі оқытудың негізгі мақсаттарының бірі болып табылады. Мектептерде математика пәнін оқытудың алдында жалпы мақсаттармен қатар осы ғылымның ерекшеліктеріне сүйенетін спецификалық мақсаттар да тұр. Олардың бірі – математикалық ойлауды қалыптастыру және дамыту. Бұл оқушылардың математикалық жетістіктерінің пайда болуына және нәтижелі дамуына себеп болады. Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту үшін өздігінен жұмыс істеуге баулу, өз ойын тұжырымдауға дағдыландыру, оқушылардың белсенділігін арттыру барысында проблемалық сұрақтарды пайдалану, проблемалық ситуациялар туғызу. Тиімді оқытудың негізгі бір шарты–білімнің мазмұнын дәл, тиянақты анықтау. Негізгі ұғымдар мен мәселелерді, теория мен фактілерді қажеттілігі мен тиімділігіне сай іріктей білу, өз бетімен оқи білуге, білім алуға үйрету. Сонымен қоса қазақ тілінде «Сын тұрғысынан ойлауды дамыту» бағдарламасы: «Ой шақыру», «Сұрақ қою», «Кубизм», «Кластер», «Түртіп алу», «Бес жолды өлең» стратегияларын сабақты өткізу барысында тиімді пайдаланады. Ізденімпаздықтың қалыптасуының жоғары деңгейіне –оқушылардың танымдық есептерді анықтай және тани білуі, яғни ойша математикалық моделін құра алуы; іс-әрекет етуге тез бейімделуі; іс-әрекетін жоғары дәрежеде ұйымдастыра алуы мен өзгелердің көмегін, нұсқауын қажетсінбеуі жатқызылады. Американдық педагог-математик Дж. Пойаның айтуынша математиканы білу деген – есептерді шығара білу, яғни стандарттық есептерді ғана емес, ойлаудың еркіндігін, сананың салауаттылығын, өзіндік болмысты, тапқырлықты керек ететін есептерді шығару. Ол өзінің «Математические открытия», - деген еңбегінде оқыту үрдісінде оқушыларды өзіндік зерттеуге үйрететін есептерге тән үш сәтті салыстырмалы түрде атап көрсетті: 1.Әдетте оқушы есепті мұғалімнен немесе оқулықтан дайын түрде алады әрі мұғалім есептің қаншалықты оқушыларды қызықтыратынына мән бермейді. Ал, зерттеуге баулу мәселесін шешуге байланысты есептерді қарастыруда, математик үшін есептерді таңдап алу аса маңызды болғандықтан (ол өзін қызықтыратын және еңбегіне тұратын, сонымен қатар, оны шығара алатындай есепті табуы немесе ойлап табуы қажет), мұғалім есептерді қоюда, есептерді құруда оқушыларды да оған қатыстыратындай әрекет жасайды. 2.Мектеп оқулықтары мен есептер жинағының көпшілігіндегі есептердің бір-бірімен байланысы аз: олар көбінесе қандай да бір нақты ережені сипаттау үшін қолданылады және оны қолдану тәжірибесін игеруге ғана мүмкіндік береді. Ал, ондай есептерге қарағанда терең мағыналы есептер олардан жаңа қызықты есептер пайда болатын сұрақтарды туындатады, бұл үрдіс өз жалғасын алдында қойылған есептің тармағы кеңірек мәселелерді қамтығанша жалғасады. 3.Мектеп тәжірибесінде «ойлап табу» мәселесіне көп мән берілмейді, ал кез келген зерттеуде «алдымен ойлап тап, содан соң дәлелде», - деген талапты ереже деуге болады. Зерттеу қызметіне баулитын есептерде маңызды рөлді бақылаулар, болжаулар, индуктивтік ой-қорытулар және т.б. сол сияқты шынайылық бар пікірлер атқарады. Математика- барлық ғылымдардың логикалық негізі, демек, математика – оқушының дұрыс ойлау мәдениетін қалыптастырады, дамытады, оны шыңдай түседі және әлемде болып жатқан жаңалықтарды дұрыс қабылдауға көмек береді. Математика сабағында оқытудың әр түрлі әдіс-тәсілдерін қолдана отырып, оқушылардың шығармашылық ізденістерін, өз бетінше жұмыс істеу белсенділіктерін арттыру барысында теориялық білімдерін кеңейтіп, логикалық ойлау қабілеттерін дамытуға болады.Әр сабақта оқушылардың тақырып бойынша ойын,пікірін, түсінігін, дәлелдерін білуге ұмтылу керек. Ұстаздар шәкірттен білмейтінін сұрап сол бойынша оның ойын,түсінігін, дәлелдеулерін келтіруіне жетелеу керек. Мәселен «Екі жерде екі қанша болады?» деп сұрамай, « Неліктен 2x2 =4» болады деп ойлайсыңдар? Өз ойыңды қалай дәлеледеп бересің? деп сұраған дұрыс болады.Бұл сұраққа оқушының не деп жауап беретінін білмейміз ғой.Мұнда дұрыс жауап беру ғана жеткіліксіз дәлелдеп беруі керек 2x2=4 3x3=9 6x6=36 4=4 9=9 36=36 8x8=64 9x9=81 64=64 81=81 Назарларыңызға рақмет! жүктеу/скачать 1,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу: