Сабақ мақсаты: тарихи кәсіпкерліктің ерекшеліктері туралы білу
-тапсырма Саудагерлердің қандай елдермен және немен сауда жасағанын ойланыңыз. Ол үшін ежелгі Қазақстан қандай ресурстарға ие болған? 2-тапсырма
жүктеу/скачать 70 Kb.
|
1 2
Байланысты:Кейс әдісі
- Бұл бет үшін навигация:
- 3-тапсырма Сіз даланың кәсіпкерлік ортасы туралы қандай қорытынды жасай аласыз «Баймұхамбет Косшығұлов Қазақстандағы бірінші кондитер» кейсі
| 1-тапсырма
Саудагерлердің қандай елдермен және немен сауда жасағанын ойланыңыз. Ол үшін ежелгі Қазақстан қандай ресурстарға ие болған? 2-тапсырма Ұлы далада табысты сауда жасау үшін керуенбасы қандай құзыреттер мен білімдерге ие болу керектігін айтыңыз. 3-тапсырма Сіз даланың кәсіпкерлік ортасы туралы қандай қорытынды жасай аласыз? «Баймұхамбет Косшығұлов Қазақстандағы бірінші кондитер» кейсі XIX ғасырдағы Қазақстандағы бизнес-қызмет Ұлы Жібек жолымен ғана шектелмеген. Дала логистикасынан басқа қазақстандық кәсіпкерлердің табыстары мен қиындықтарын көрсететін басқа да қызмет салалары болды. Қазір біз сіздермен бірге Қазақстанның бірінші кондитері Баймұхамбет Қосшығұловтың – табысты кәсіпкер, оның фабрикасы дәмді тәттілер шығарғаны соншалықты ол Ресей империясының құрметті атағына ие болған тарихын қарастырамыз. Революцияға дейінгі жылдары Ақмола (қазіргі Астана) өзінің ыңғайлы орналасуының арқасында сауда орталығына айналды — қала Петропавл-Ташкент-Қашғар керуен жолының түйіскен жерінде тұрды. Мұнда күзде және көктемде ірі жәрмеңкелер өтті, ал 1890 жылы қаланың орталық алаңы Қонақтар қатарында — бір қабатты тастан қаланған дүкендердің екі корпусы пайда болды. Баймұхамбет Қосшығұлов жетім болатын және оны татар көпесі оқытып асырап алды. Оқуды аяқтаған соң, ол өз бизнесін ресейлік және ортаазиялық нарықтарға жеткізілген ұн диірменінен бастады: сол кезде Ақмола ұны Еуразияда үздік деп саналды. Ұн сияқты ресурсқа ие бола отырып, ол уақыт өте келе 1895 жылы кондитерлік фабриканы салды. Оның табысы жақсы болып, Баймұхамбет көпес Ақмолада үш кондитерлік дүкенін ашты. "Қосшығұлов пен оның ұлдары" кондитерлік фабрикасының пряниктері Қазақстанда ең танымал болды. Пряниктерден бөлек, фабрикада печенье, кептірілген нан, зефир және халва, шоколад және кәмпиттер шығарылатын болған. Уақыт өте келе Ресей мен Қытайға кондитерлік өнімдерді жеткізу ұйымдастырылды. 1915 жылы 1-ші гильдияның көпесі (яғни ірі бизнесмен, өйткені гильдиялар көпес капиталының мөлшеріне сәйкес бөлінді; бірінші гильдия капиталдың ең жоғары мөлшерін білдірді) Баймұхамбет Қосшығұлов "Ұлы мәртебелі Император сарайының жабдықтаушысы" атағын алды. Мұнымен Баймұхамбет Қосшығұлов тоқтап қалған жоқ. Халықаралық сауда туралы кең білімге, ішкі және сыртқы нарықтарда өз өнімдерін өндіру мен сатудың тиісті тәжірибесіне ие бола отырып, Баймұхамбет олардың әлеуеті мен халықтың қандай да бір тауарларға деген қажеттілігін сезінді. Сондықтан уақыт өте келе ол өз бизнесін кеңейтті және сол уақыт үшін жаңа сауда түрімен — керосин мен мұнайды сатумен айналысты. Тіпті, оның компаниясының тарихы туралы осындай қысқа мәліметтердің өзі де Баймұхамбеттің ерекше бизнес-әлеуетін көрсетеді. Ол ұн өндірумен тоқтап қалса да болар еді – өйткені бизнес табысты болды және оған тұрақты табыс әкелді. Бірақ кәсіпкер дамудың жаңа жолын көріп, өз ресурстарын талдап, нарықтың бәсекелестігі мен әлеуетін бағалап, кондитерлік өнімдер өндірісін іске қосты. Ақмола жергілікті нарығының ресурстары таусылған кезде, Баймұхамбет өзінің бизнесін одан әрі дамыту тәсілін тапты – Ақмоланың тиімді сауда жағдайын және Ресей мен Қытай нарықтарына жақын орналасуының артықшылықтарын бағалай отырып, ол өз бұйымдарын шетелге жеткізуді ұйымдастыра алды. Баймұхамбет бизнесі әрбір жаңа кезеңде табысты болды. Ол табысты диірмен, содан кейін жергілікті көпес, содан кейін халықаралық сауда жабдықтаушысы болды. Оны әр жолы тәуекелге бел буып, жаңа бизнес-шешімдерді іске асыруға не мәжбүр етті? Алдыңғы сабақтардың материалына сүйене отырып, Баймұхамбет тәуекелден қорықпаған және өз ісі үшін үнемі жақсарту жолдарын іздеген нағыз кәсіпкер, жаңашыл адам болған деп сеніммен айта аламыз. Оның керосин мен мұнайды сату бойынша жаңа бизнеске кірісу фактісі, сондай – ақ тұтынушылардың қажеттіліктерінің өзгеруін болжай отырып, бір қадам алға ойлай білуі және осы жаңа қажеттіліктерді қанағаттандыруы оның кәсіпкерлік ойлау қабілетін көрсетеді. Баймұхамбет Қосшығұлов сондай-ақ "әлеуметтік жауапкершілігі бар бизнесмен" болды. Ол пайда алып қана қоймай, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырған қаланың инфрақұрылымын дамытуға да ақша салды. Осылайша, ол Әуезов және Иманов көшелерінің қиылысында орналасқан кірпіштен қаланған мешіт салды. Жергілікті тұрғындар оны "Тас мешіт" немесе "Қызыл мешіт" деп атаған. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде Қосшығұловтар майданға гуманитарлық көмек жөнелтуді ұйымдастырған меценаттардың бірі болды. Біз сіздермен революцияға дейінгі кезеңде Қазақстанда бизнес жүргізу әлеуетін көрсететін екі бизнес-кейспен таныстық. Біздің көзіміз жеткендей, кез келген уақытта және кез келген елде бизнесмендер өңір экономикасының дамуына жауап беретін қозғаушы күш болып табылады және ол белгілі бір уақытта белгілі бір жерде "не", "қалай" және "кім үшін" өндіріледі деген сұрақтарға жауап береді. Бұл ретте, сол кезде де, қазір де, қолда бар ресурстармен дұрыс жұмыс істей алатын кәсіпкерлер табысқа жете алады, өйткені ол түйелер мен дала қашықтығы немесе диірмен мен қалалық сауда қатарлары болсын, нарық қажеттілігін сезінеді, тәуекелдерді өзіне алудан қорықпайды, тәжірибеде жаңа шешімдерді тексереді, сондай – ақ ең басты капиталды - өзінің және өз қызметкерлерінің адами және зияткерлік ресурстарын дұрыс қолдана алады. 4-тапсырма Баймұхамбет Қосшығұлов не себепті өз бизнесін Ақмолада ашуға шешім қабылдады деп ойлайсыз. Орналасқан жері оның дамуына қалай әсер етті? Оның табыстылығына әсер етті ме? Нарықта бизнесті оқшаулаудың маңыздылығы туралы қорытынды жасаңыз. 5-тапсырма XIX ғасырдың бірінші ширегі мен ХХ ғасырдағы Қазақстанда бизнесті жүргізудің артықшылықтары мен кемшіліктері туралы жалпы қорытынды жасаңыз. жүктеу/скачать 70 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2