Сабақ Ортақ тақырып: Жанды табиғат Бөлімше: 2 Климат және ауа райы

Қоңырау соғылды, сабағымызды бастаймыз. Құлағымыз түрулі, көзіміз ашық болсын.

Тыңдаймыз, есте сақтаймыз, бір минутты да жоғалтпаймыз.
1. Сабақ тақырыбын хабарлау

Қосалқы алғы бетті қарау. Бөлімнің тақырыптарын және сұрақтарын анықтау.

– Бүгінгі сабағымызда «Отбасы деген не?», «Отбасы мүшелерін не біріктіреді?», «Отбасы мүшелерін қалай атайды?», «Жасы бір адамдарды қалай атайды?», «Отбасында қалай тату-тәтті өмір сүру керек?» деген сұрақтарға жауап іздейміз.

1. 
   Үй тапсырмасының орындалуын тексеру.
   

2. 
   (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі.
   

• 
  Отбасы дегеніміз не?
  
• 
  Бірге тұратын барлық адамдарды отбасы деп атауға бола ма?
  
• 
  Отбасы мүшелерін не біріктіреді?
  
• 
  Отбасы мүшелерін тағы не біріктіреді?
  

Отбасы мүшелері бір-бірімен ұрысады, бір-бірін ренжітеді.

Отбасының әрбір мүшесінде өзінің жеке пәтері бар. Отбасы мүшелері бір шаңырақ астында өмір сүреді. Отбасының әрбір мүшесінде өзінің бюджеті бар.

Отбасының әрбір мүшесі өз алдына бөлек демалады.

Отбасының әрбір мүшесінде өз шаруашылығы бар.

• 
  Отбасы мүшелерін бір-біріне деген жауапкершілік, сүйіспеншілік, өзара көмек, өзара түсіністік біріктіреді.
  

– Мәтінді оқып шығыңдар. Мәтінге берілген тапсырманы екіден отырып, орындаңдар.

4. 
   (Ұ) Қабылдауды тексеру. Уәждеме. «Кімді қалай атаймыз?» ойыны Отбасында екі қыз бар. Олар бір-біріне кім болып келеді? (Апалы-сіңлілер) Әкемнің әкесі (Ата).
   

Отбасында екі ұл бар. Олар бір-біріне кім болып келеді? (Ағалы-інілілер) Әкемнің ағасы (аға)

Отбасының ұйытқысы (ана) Рудың жалғасы, мұрагер (ұл).

Ата-ананың баласы, бірақ ұл емес (қыз) Ағамның ұлы (іні)

Әкемнің анасы (әже)

Әкемнің немесе анамның әпкесі (апа немесе әпке).

4. 
   Сергіту сәті
   

Кімнің ағасы бар болса, қолдарын көтерсін.

Кімнің сіңлісі немесе қарындасы болса, отырсын.

Кімнің әжесі мен атасы осында тұрса, орнында тұрып секірсін. Кімнің алыс туысқандары бар болса, адымдап жүрсін.

4. 
   Сабақтың тақырыбы бойынша қорытынды
   

Оқулық

Сабақ несімен қызық болды?

• 
  Отбасы дегеніміз не екен?
  
• 
  Сендер үшін отбасының маңыздылығы қаншалықты?
  

Мұғалімнің аты-жөні:

1. 
   отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастарды түсіндіру;
   
2. 
   әулет шежіресін құрастыру.
   

• 
  рудың ендігі жалғасы өздері екенін жете түсінеді;
  
• 
  шежіренің не екенін біледі.
  

• 
  шежірені білудің қажеттілігі туралы пікірлерін дәлелдейді;
  
• 
  өзінің атасы немесе арғы атасы жайында әңгіме құрастырады.
  

Ру, Жеті Ата, шежіре.

Неліктен көптеген халықтарда шежірені ағаш кейпінде бейнелейді? Біз өзіміздің шежіремізді білеміз бе?

«Адамдар неліктен өзінің шежіресін құрастырады?» деген сұрақтың жауабын оқушы дәптеріне жазу.

Сабақты ақын Омар Хайямның сөздерінен бастаймын:

• 
  Бүгінгі сабағымыз не жайында болмақ, қалай ойлайсыңдар? Сабақтың соңында біз нені білуіміз керек? Нені үйренуіміз керек?
  
• 
  Дұрыс айтасыңдар, балалар! Біз бүгін отбасы және шыққан тегіміз жайында айтатын боламыз.
  

• 
  бірінші, «шежіре» дегеніміз не екенін білетін боламыз;
  
• 
  өзіміздің шежіремізді құрастыруды үйренеміз.
  

Шежіре ағашы

Жаңа сабақ

бабаларыңның есімдерін білесіңдер ме? Бұл сұраққа келгенде көбісі қиналып қалғаны көрініп тұр. Бірақ сендерге қызық бола бастады. Арғы аталарыңның кім екенін білуге деген қызығушылықтарың оянды. Көбісі осы сұрақтың жауабын алу үшін өзінің

шежіресін – шығу тегінің тарихын құрастыра бастайды.

Оқулықтағы бірінші азат жолды оқу.

Бүгін сендер ағаш түрінде өз шежірелеріңді құрастыруға тырысып көресіңдер. Ол үшін, ең алдымен, слайдты көріп алайық.

Көптеген қазақтар өзінің шежіресін жақсы біледі.

Шежіре адамдарды көп нәрсеге міндеттеген. Ер адамдар лайықты өмір сүруге тырысқан.

Электронды қосымша Оқулық

• 
  кім тапсырманы түсінсе немесе тапсырманы түсіндіре алса, бас бармақты жоғары көтеріңдер;
  
• 
  кім әлі тапсырманы түсінбесе, бас бармақты жанына бағыттаңдар;
  
• 
  кім тапсырманы анық түсінгенін әлі де айта алмаса, қол бұлғаңдар.
  

• 
  әкесі жағынан өзінің шежіресін құрастырады (Жеті Ата);
  
• 
  ағаш бейнесінде өзінің шығу тегінің тармағын құрастырады (әкесі мен анасы жағынан); Топтардың тапсырмаларын тыңдау.
  

Сұхбатты қорытындылау.

Оқушылар топта жұмыс істей отырып, сыныптастарының өз Жеті аталарын қаншалықты білетінін анықтайды. Бір-біріне сұрақ қоюдың нәтижесінде, қорытындылар шығарады:

• 
  мен өз ата-бабаларым жайлы көп мәлімет білуім үшін отбасымның тарихын зерттейтін боламын.
  

• 
  сыныбымыздағы оқушылардың көбі үлкендердің әңгімесін мұқият тыңдайды екен және өздерінің ата-бабаларының есімдерін біледі екен. Сол үшін біз өте қуаныштымыз!
  

Дәптер

Сұраққа жауап беру үшін 25-ті 7-ге көбейту керек. Сонда 175 болады. Демек Жеті Атаны білу деген екі ғасырдың тарихын білу дегенді білдіреді.

тарихымен таныспайсың, бүкіл адамзаттың тарихымен танысасың.

«Ана тілі» ЖШС, Алматы

адаммын, сонымен қатар, мен – менмін, басқа ешкім емес». Қалай түсіндіңдер, балалар? Сендердің қабілеттерің, қызығушылықтарың, сонымен қоса, бойларыңдағы таланттарың сендерге ата-аналарыңнан, сондай-ақ, сендер ешқашан көрмеген ата-бабаларыңнан берілген.

Күндердің күнінде сендер де ата-ана, ата-әже боласыңдар. Сендердің ұрпақтарың да сендердің өмірлеріңе бұрылып, кім болғандарыңды, қандай өмір сүргендеріңді білуге тырысады.

Ұрпақтарың сендермен мақтанатындай лайық өмір сүріңдер деп тілеймін.

Адамдар неліктен өзінің шежіресін құрастырады?

Мұғалімнің аты-жөні: Сынып:

Бөлімше: Денсаулық және қауіпсіздік

өзінің бойындағы қабілеттерін анықтау.

• 
  адамдар не үшін спортпен айналысатынын түсіндіреді;
  
• 
  қыстық және жаздық спорт түрлерін ажырата алады.
  

• 
  қандай да бір спорт түрімен айналысуға қажетті негізгі қабілеттерді және өзінің бойындағы қабілеттерді анықтайды;
  
• 
  тақырыпты талқылайды, пікірлерімен бөліседі.
  

• 
  белгілі бір спорт түрін таңдағанына қатысты өзінің пікірін дәлелдейді;
  
• 
  өзінің мектебіндегі (ауылындағы, қаласындағы) спорт секциялары туралы ақпарат жинайды.
  

Спорт, спорт түрлері, спортпен айналысуға арналған адам бойындағы туа бітті қасиеттер, спорт жарыстары, олимпиада ойындары.

Спортпен айналысу денсаулықты нығайтады, көрікті сымбат сыйлайды, тыныс алу жолдарының жұмысын жақсартады, төзімділікке үйретеді, иілгіштікті дамытады.

• 
  спорттың қандай түрлері бар?
  
• 
  адамдар спортпен қандай мақсатта айналысады?
  
• 
  спорт адам мінезіндегі қандай қасиеттерді қалыптастырады?
  
• 
  спортпен айналысуға арналған адам бойындағы туа бітті қасиеттердің қандай маңыздылығы бар?
  

Үлгі бойынша сөйлем құрастыру: «Спорт дегеніміз – ...».

Жанға дауа, қолға күш. Сергітетін адамды Қимыл менен қозғалыс.

Суреттерге қара. Адамдар не үшін спортпен айналысады? Кем дегенде 3 себебін атап шық.

Өзіңе деген _Спорт Зиянды әдеттерден

сенімділік арылу

Жақсы ұйқы

Спорт деген – қозғалыс! Спорт деген – сұлулық! Спорт деген – өмір!

Спорт деген – ! Спорт – бұл !

(Ұ, Ж) Сабақтың соңында қандай мақсаттарға қол жеткізуіміз керек, қалай ойлайсыңдар?

Оқулық Тақта

• 
  спорттың қандай түрлері бар екендігін білеміз;
  
• 
  спорттың әр алуан түрлерімен айналысу үшін қажетті физикалық мүмкіндіктерді анықтаймыз.
  

Жаңа сабақ

Мұнда спорттың жеті түрі айтылған, оның ішінде спорттың ерекше түрі – кайтингте бар. Кайтингте спортшы батпырауықтың көмегімен жылжып отырады.

Бүгінде әлемде 200-ден астам спорт түрі бар деп есептелінеді. Осындай көп спорт түрлерін қалай реттеуге болады?

Спорт түрлерін әртүрлі топтарға бөледі. Мысалы, өткізу уақытына қарай қыстық және жаздық болып бөлінеді.

Дұрыс айтасыңдар, балалар! Спорттың қыстық түрлерін өткізуге, ең алдымен, қар мен мұз керек. Ал жаздық спорт түрлерінен өтетін жарыстар жылдың кез келген мезгілінде спорт залында немесе стадионда өте береді.

Балалар! Соңғы Олимпиада ойындары қашан және қайда өтті, кім біледі? Қазақстандық спортшылардан кімдер жүлдегер атанды?

Білетіндерге жарайсыңдар дегім келеді! Ал қалғандарыңа ғаламтор ресурстарына жүгініп, олимпиада жайында ақпарат алуларыңа кеңес беремін.
(Ж) Суреттердегі спорт түрлері қыстық па әлде жаздық па анықта. Алдымен спорттың жаздық түрлерін, сосын қыстық түрлерін ата.
Пантомима: ыммен немесе қозғалыспен қандай да бір спорт түрін бейнеле. Қалғандары жауабын табады.

Мұғалім: Ал енді балалардың спортпен қалай айналысатынын қараймыз.

Электронды қосымшадан «Балалар спорты» бейнеролигін көру (тапсырмаға дейін)

Дәптер