сонда баратын шығармыз. Ішегімізді суырып жейік деп отырмыз.
Саған беретін садақа қайда?!
Тұрар әлгі әйелге таяп келіп:
– Атшабарға барыңыз. Мирза-ауф дегеннің үйін сұраңыз.
Аштарға сонда тамақ беріледі. Енді құлап қалмай тұрғанда
тезірек жетуге тырысыңыз, – деді.
Әйелдің долырған ерні бірдеңе деп қыбырлағандай болды.
Бала шешесінің жеңінен тартқылады.
– Апыр-ай, нәубет төне бастапты ғой, – деп Сәбден шошынды.
Тұрар артына бұрылып қарап еді, баланың көзіне көзі түсіп
кетіп, тұлабойы дір ете қалды. Нәрестенің жанары баланың емес,
жасамыс адамның көзқарасындай сұмдық екен. Басы қауқиып,
дәу көрінеді. Қылдырықтай мойын сол басты көтере алмай былқ-
сылқ етеді. Аяқ-қолы шидей де, қарны шермиіп қалыпты, аран
аурудың шын нышаны көрініп тұр.
– Сәке, сәл кідіріңіз, – деді Тұрар алдыға түсіп, асыға басып бара
жатқан Сәбденге. Сәбден әлденеден күдіктеніп, қашқақтағандай
ыңғай білдіріп:
–
Асығып тұрмын, Тұраржан. – Жұма намаз...
– Асықпаңыз. Мыналарды екеуміз Мырза-ауфтың үйіне
жеткіземіз. Тастап кетуге қалай дәтіміз шыдайды? Көрдіңіз бе,
шешесі мүлде жүре алмайды. Бала да құлағалы тұр.
– Ойбай, шырағым-ау, сонау Атшабарға бұларды жеткізгенше
күн де батады той. Бұлардың қайсыбірін жарылқайсың, Тұрар?!
Құдай жарылқамаған сорлыға, адамның жаны ашығаннан не
пайда? Мені қинама. – Сәбден қипақтап, ары бұрыла берген.
– Сәке! – деген сөз сақпандай сарт ете қалды. Сәбден селк
етіп тоқтады. – Алыңыз қолтығынан анау әйелді! Мен баланы
көтеремін. Мен сізге үйден шыққанда маған ілес деген жоқпын.
Маған ілескен адамдардың жұмысы осындай болады, біліп
қойыңыз. Ал айтқанымды тыңдамасаңыз – мыналарды сіздің
үйге алып барамын. Бағасыз, бақпасаңыз, зорлап көндіреміз.
– Қайдам, қарағым, жаманшылығым жоқ еді саған, – деп
Сәбден қомыт әйелді әшейін қорыққанынан ғана қолтығынан
демеген болды. Бала шүйке жүндей жеп-жеңіл екен. Шермиген
қарын болмаса, қырым ет жоқ, қу сүйек. Таза киінген бейтаныс
адам өзін көтеріп келе жатқанына сенерін де, сенбесін де білмей,
үңірек көздер Тұрарға кірпік қақпастан тесіле қарайды.
– Әй, қарағым Тұрар-ай, сендей төре адамның жұмысы бұл
емес еді-ау, – деп Сәбден әлгіде Тұрармен қатар келе жатқанын
дәреже көрсе, енді намыстанып, өткеннен де, кеткеннен де,
ұялып қара терге түсіп келеді.
– Қателесесіз, Сәке. Мүмкін, бұл бала кейін халыққа сіз бен
бізден гөрі қажеттірек азамат болып өсер. Өлтіріп алсақ, обалы
екеумізді екі дүниеде де жібермейді.
Арт жақтан ат жеккен арбаның дыбысын есітіп, Тұрар тұра
қалды да, қол көтерді. Делбе ұстап отырған қызыл бет, қаба
сақал тоқ кісі Тұрардың айтқанына көнбей, аттарға қамшы
баса бергенде, Тұрар божыны тартып қалып, жан қалтасынан
револьверді суырып алды. Көзі шарасынан шыға, тілі күрмеліп
қалған қаба сақал арбадан секіріп түсіп, көлікке әйел мен баланы
өзі көтеріп отырғызды.
Арбаға
Тұрар да мініп, қаба сақалға:
– Атшабарға тарт! Тез! – деп бұйырды.
– Кешіре гөр, сен кімсің? –деді арбакеш әлден уақыттан кейін
тілге келіп.
– Әулие-Ата совдепінің мүшесі Тұрар Рысқұлов.
Үңірек көз бала Тұрардың бетіне тағы да ұзақ қарады. Не
жылай білмейтін, не күле білмейтін, сіреспе рең – жүз жасаған,
дүниеден түңіліп болған қақбастың ірепетіндей мүлде енжар,
мүлде самарқау. Бірақ тереңде жатқан көздері ғана шыңырау
түбіндегі суға түскен сәуледей жылтырап, Рысқұловтың
өңменінен өтіп барады. «Мен мұның жасында түрмеде едім-ау»
деген ой Тұрардың басына сап ете қалды.
Достарыңызбен бөлісу: