Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
13
-
Өз халқым ортасындағы менің абыройым-
ды, беделімді үлық дәрежелі әкімдер мұншалық
ілтифатпен бағалайды деп ойлаған жоқ едім. Және
халқыма менің ететін әсерімді осындай жолмен пай-
далануды ұлықтар ойлар-ау деп күткен де
емес
едім...
Менің халқым діндар болмаса да, фанатик бол-
маса да өздерін мұсылманбыз деп санайды. Оның
тарихы, болашағы жақсылыққа ауысып өзгереді,
өседі деп үміт еткенде, мен мүлде дінді өзгерту
арқылы жақсылыққа жетеді екен деп ойлаған
емеспін.
Халқым шала мұсылман болса, мен өзім
де сондай ғана мұсылманмын. Шала діндар күйінде
күн кешемін. Бұл жасқа дейінгі өмірімде дін ұстазы,
дін өсиетшісі болып көргенім жоқ. Сөйтіп мен нашар
молда болған кісі едім. Енді менен «жақсы поп
жасауға болады» деген сіздердің сенімдеріңіз
қалайша туғанын әлі аңғарып болғаным жоқ...
Сөйтіп Лосовский Абайды ұта алмай, әзірше,
ең
алды мен,
м иссионерлік
міндетті
алатын
Құнанбаев ете алмай кетті...» (Мұхтар
Әуезовтің
әдеби-мемориалды музейі. Папка №9, 135-142-бет-
тер) - деп жандаралдың аузымен жазушы патша
үкіметінің қазақ елін православие дініне шоқындыру
арқылы орыстандыру саясатын жүргізгенде, осы
саяси мақсат кездеген әрекеттің айтулы идеологы
болған миссионер ғалымдардың аты аталып, түсі
түстеліп, жаңа ұрпақ алдына елуінші жылдар ішінде
жаңадан таңбаланып көрсетілуінде
мәселенің айс-
берг сияқты ұшар басы айтылса да, су астындағы
мол жағының танымдық зор мәселе екендігін біліп
барып айтып отыр. Романда жанама түрде болса