Ca(OH)
2
+ CO
2
= CaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O =
4–тәжірибе.
Судың кермектілігі және суды жұмсарту. Табиғаттағы судың кермектілігі суда еріген магний және
кальцийдің әр түрлі тұздарына байланысты болады. Кермектілікті уақытша және тұрақты деп екіге бөледі. Құрамында
еріген кальций мен магний гидрокарбонаттары бар суды қйнату арқылы жоюға болады. Суды қайнатқанда
гидрокарбонаттар карбонаттарға ыдырайды да, түзілетін аз еритін карбонаттар тұнбаға түседі. Егер суда еріген магний
және кальцийдің күкірт тұздары мен хлорлы тұздары, т.б. болса, ондай суды тұрақты кермекті су деп атайды. Оны кетіру
үшін әр түрлі химиялық тәсілдер қолданылады. Суға ондағы тұздарды тұнбаға түсіретін заттар қосады, мысалы, сода,
сөндірілген әк және т.б. . Кермекті суда сабын нашар көпіреді, қайнатқанда ыдысты бүлдіретін қақ тұрады, ол көптеген
техникалық жұмыстарға зиян келтіреді.
5-тәжірибе.
Судың кермектілігін келтіру. Кермекті судан 1- 2іңдер. Ал, екіншісіне мл алып, үстіне бірнеше тамшы
соданың ерітіндісін тамызыңдар. Көмір қышқыл кальцийдің орта тұзының тұнбаға түскеніне назар аударыңдар. Енді екі
пробиркаға да бірдей мөлшерде кальций сульфатының ерітіндісін құйыңдар. Бір пробиркадағы ерітіндіні қайнатып
көріңдер. Ал екіншісіне соданың бірнеше тамшы ерітіндісін қосып, көмір қышқыл кальцийдің тұнбаға түскенін
байқаңдар. Реакция теңдеуін жазыңдар.
6-тәжірибе.
Судың кермектілігін қолдан жасау. Алты пробирка алыңдар да сыртынан нөмерлеңдер. Әрқайсысына 5 мл-
ден дистилденген су құйыңдар. Содан соң, бірінші пробиркаға 8-10 тамшы кальций гидрокарбонатын, үшіншісіне 6-8
тамшы магний сульфатын, төртіншісіне 6-8 тамшы кальций хлоридін, бесіншісіне осындай мөлшерде кальций
сульфатының ерітіндісін тамызыңдар. Барлық тұздардың концентрациясы бірдей болсын. Алтыншы пробиркадағы суға
ешбір тұздың ерітіндісін құймаңдар. Ол ерітінділерді салыстыру үщін керек болады. Осыдан кейін әрбір пробиркаға 2-
3 мл сабын ерітіндісін құйып, үлкен бармақтарыңмен пробирканың аузын басып тұрып, шайқап араластырыңдар. Қай
пробиркада сабын жақсы көпіргеніне назар аударыңдар. Тәжірибелерді салыстыра отырып, қорытынды жасаңдар.
7-тәжірибе.
Ғанышты (гипсті) қалыпқа құю. Ғаныш құрылыста, медицинада, мүсін жасауда және т.б. мақсаттарда кең
пайдаланылады. Ғанышты өртегенде құрамындағы кристалдық суы жартылай азаяды:
Достарыңызбен бөлісу: |
