Химия лаб раб

Химиялық реакцияның жылдамдығы көлем өзгермеген жағдайда реакцияға қатысатын не одан шыққан өнімнің бірінің концентрациясының белгілі бір уақыт бірлігінде өзгеруімен өлшенеді.

Химиялық реакция жылдамдығы реакцияға түсетін заттардаң табиғатына және реакцияның жүру жағдайларына байланысты. Реакция жылдамдығына мына жағдайлар әсерін тигізеді:

1. 
   Реакцияға түсетін заттардың концентрациясы С;
   
2. 
   Реакцияның температурасы t⁰С;
   
3. 
   Егер реакцияға газ тәрізді заттар қатынасса, жылдамдыққа қысым Р әсер етеді;
   
4. 
   Реакция жылдамдығына катализатор да әсер етеді.
   

1. 
   Пробиркалар; Секундомер; Өлшеуіш цилиндр;
   
2. 
   Натрий тиосульфатының (Na₂S₂O₃) 1 н ерітіндісі;
   
3. 
   Күкірт қышқылының 2 н ерітіндісі;
   
4. 
   0,5 г мрамор, тұз қышқылының 2 н ерітіндісі;
   
5. 
   темір (ІІІ) хлоридінің 0,5 н және 2 н ерітінділері;
   
6. 
   Калий хлоридінің ұнтағы;
   
7. 
   Калий роданидінің (KSCN) 1 н ерітіндісі.
   

Натрий тиосульфаты мен күкірт қышқылының өзара әрекеттесуі. Реакция мына теңдеу бойынша жүреді:

Әр түрлі концентрациялы натрий тиосульфатының ерітіндісін дайындаңыз.

Ол үшін құрғақ пробирканың біріншісіне 5 мл 1 н Na₂S₂O₃ ерітіндісін және 10 мл су, екіншісіне – 10 мл 1 н Na₂S₂O₃ ерітіндісін және 5 мл су, үшіншісіне – 15 мл 1 н Na₂S₂O₃ ерітіндісін құйыңыз.

1, 2, 3 пробиркаға 5 мл 2 н H₂SO₄ қосып, оны қосқаннан бастап, ерітіндінің бос түскен күкірттен лайланғанға дейінгі уақыт аралығын өлшеңіз.

Реакция жылдамдығының концентрацияға тәуелді сызбанұсқасын сызыңыз.

Үш пробиркаға 5 мл-ден 1н Na₂S₂O₃ ерітіндісін құйыңыз. Бірінші пробиркаға

Реакция жылдамдығының температураға тәуелділігінің сызбанұсқасын сызыңыз. Температураны 10⁰С , 20⁰С көтергенде реакция жылдамдығы қалай өзгереді?

0,5 г мрамор түйірін және 0,5 г мрамор ұнтағын өлшеп алып, әрқайсысын бөлек пробиркаға салыңыз. Бір мезгілде әр пробиркаға 5мл-ден 2н тұз қышқылын құйып, секундомерді қосыңыз. Әр жағдайдағы мрамордың толық еруінің уақытын көрсетіңіз. Реакция теңдеуін жазыңыз.

Төрт пробиркаға 2-3 мл 0,5 н FeCl₃ және 2 мл калий роданиді ерітінділерін құйыңыз. Ерітінділерді шыны таяқшамен араластырып, штативке орнатыңыз. Бір пробиркадағы ерітіндіні тәжірибе нәтижелерімен салыстыру үшін сақтаңыз. Бірінші пробиркаға 1 тамшы 2 н KSCN ерітіндісін, 2-не 1 тамшы 2 н FeCl₃ ерітіндісін, 3-не бірнеше KCl түйірлерін қосыңыз. Эталон түсімен, алынған ерітінділердің түстерін салыстырыңыз.

1. Реакция теңдеуін құрып, тепе-теңдік тұрақтысын өрнектеңіз.

2. Берілген тепе-теңдік жүйесінде FeCl₃, KSCN, KCl қосқан кезде, теңдік қай бағытқа ауысады?

1. 
   Темір хлоридінің алюминий немесе калий роданидімен реакция теңдеуін жазып, тепе-теңдік константасын анықтаңыз.
   
2. 
   FeCl₃ + KSCN = K₃[Fe(SCN)₄] + 3KCl реакция кезінде қай зат ерітіндіге қызыл түс береді? Концентрацияны жоғарылатқанда реакция тепе-теңдігі қай бағытқа өзгереді?
   
3. 
   Na₂S₂О₃ + Н₂SО₄ = Na₂SО₄ + Н₂S₂О₃ = Н₂О + SО₂ + S реакциясына концентрация қалай әсер етеді?
   

Вант-Гофф теңдеуі. Реакция жылдамдығын анықтайтын формулалар мен тепе-теңдік тұрақтылары.

1. 
   Реакция жылдамдығына әрекеттесуші заттардың концентрацияның әсері.
   
2. 
   Катализатордың реакция жылдамдығына әсері.
   
3. 
   Химиялық тепе-теңдік. Тепе-теңдік тұрақтысы, оның физикалық мәні.
   
4. 
   Химиялық тепе-теңдіктің ығысуы. Ле-Шателье принципі.
   
5. 
   Гомогенді, гетерогенді реакция дегеніміз не? Мысал келтір.
   
6. 
   Химиялық реакцияның температуралық коэффициенті дегеніміз не?