2.2 Дискілер атаулары
Компьютерлік жуйедегі әрбір логикалық дискіге латын алфавитінің алғашқы әріптерінен (С:, Б:, Е:, т.с.с.) түратын ат қойылады да, солар арқылы оларды бір-бірінен ажыратып алуға болады. А: мен В: атаулары иілгіш дискетке бөлінген, бірақ қазірде бір ғана дискет қойылатын үя қолданылатындықтан, В: атауы пайдаланылмайды. Осы атаулар көмегімен күнделікті жүмыс кезінде дискілерді пайдалана аламыз. Түтынушылар жүмыс кезінде бүл дискілердің тәуелсіз құрылғылар емес, бір дискінің бөліктері екенін байқамайды да. Логикалық дискімен жүмыс істеу дербес компьютерге қосылған кез келген басқа кұрылғыны пайдалану сияқты орындалады, әрбір логикалық диск жеке құрылғы тәрізді түтынушы талабына сәйкес белгіленеді, яғни форматталады.
Осылай бөліктерге бөліп форматтауды бірден емес, \¥іпс!о\¥5 жүйесін орнатып, біраз жүмыс істегеннен кейін де жүргізуге болады, бірақ мұндайда осы кезге дейін пайдаланылған мәліметтерді (программалар мен құрастырылған файлдар) басқа орынға сақтап қою керек, өйткені форматтау кезінде ақау болса, олар жоғалып кетуі мүмкін.
Кез келген қүрылғылардағы, оның ішінде магниттік дискілердегі ақпараттар жиыны да файлдар түрінде сақталады. Оларды тауып алып пайдалану дискіге жазылып сақталатын файлдық жүйе арқылы атқарылады. Операциялық жүйелер түрлеріне байланысты файлдық жүйелер де әр түрлі болып құрыла береді, сондықтан винчестердің логикалық бөліктерге бөлінуі көбінесе орнатылған операциялық жүйеге тәуелді болып келеді.
Файлдық жүйе маңызды үш жүмыс түрін атқарады, олар:
Катты диск бетіндегі бос және мәліметі бар кеңістікті белгілеп отыру.
Әр түрлі каталогтар (бумалар) мен файлдар атауларын сүйемелдеу.
Әр файлдың дискіге жазылған нақгы орнын физикалык түрде белгілеп отыру.
2.3 Диск кластерлері
Қазіргі операциялық жүйелердің көбісі бірнеше файлдық жүйелермен жүмыс істейді, олардың ең көп тарағандары — ҒАТ32 және КТҒ8 болып табылады. Бүл файлдық жүйелер-дегі мәліметтерді сақтаудың ең кіші бірлігі кластер деп аталады.
Кластер қатты диск секторларының белгілі бір нақты санынан түрады, ал файл сол кластерлерде орналасады.
Сонымен, кластер — диск кеңістігін тиімді түрде пайдалану тәсілін аныктайды. Кластер көлемі аз болған сайын, диск кеңістігінің пайдаланылмай қалатын аймағы көбейеді. Мысалы, файл көлемі — 9 Кбайт, ал кластер көлемі — 8 Кбайт болсын, сонда дискіде бүл файл екі кластерге орналасады, өйткені ол бір кластерге сыймайды. Ал бүл дискінің 7 Кбайт көлемін жоғалтуымызға әкеліп соғады, өйткені екі кластер де мәлімет сақталған болып белгіленеді. Ал енді сіздің миллион файлыңыз болсын делік. Осылай шағын файлдар санының көп болуы дискідегі гигабайттаған орындардың қолданылмай бос қалуына әкеледі. Мүндай нәтижені файлдар қасиетіндегі дискідегі нақты мәліметтер сақталған орын мен олардың кластерлер бойынша алып түрған ауданын салыстыру арқылы көруге болады (файл атында тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, Кцсиеттер - Свойства пунктін таңдап алып, Көлемі - Размер және Дискідегі орны - На диске мәндерін салыстырыңыз). Бүдан басқа да дискідегі мәліметті іздеу және оқу жылдамдығына тікелей әсер ететін тағы бір себеп бар. Ол файлдьщ бөліктерге (фрагменттерге) бөлініп кетуі — файлдың кдтар орналаспаған кластерлерге жазылуы, яғни файлдың бір бөлігі дискінің басында, ал ал екіншісі - дискінің соңьшда орналасуы. Мүндай мәлі-меттерді оку/жазу диск жүмысы жылдамдығының төмендеп - біресе жүріп, біресе токтап түратын, автомобиль көп болған кездегі жолдағы солардьщ ақырьш жылжуы сияқгы күйге әкеледі. Осындай нәтижені болдырмас үшін, диск мәліметтерін түракты түрде дефрагментациялап, яғни файл бөліктері жазьшған кластерлерді қатар орналастыру ісін жүргізіп отыру керек.
Достарыңызбен бөлісу: |
