Сабақтың тақырыбы: Буын, буын түрлері Сабақтың мақсаты

3. Тәрбиелік: Жауапкершілік пен ұқыптылыққа тәрбиелеу.

а) Оқушылармен амандасу, түгендеу, жинақтау.

б) Сабақтың ұранымен таныстыру

Құдіретті жасай бер, анам тілі,

Өзің барда ғажап – ақ ғалам күллі.

Шабыт құйып, сән беріп сендік қуат

Жол көрсетіп, әрлейді әрбір күнді
в) оқушыларды психологиялық жағынан сабаққа дайындау мақсатында тренинг өткізу.

Оқушылар жұптарымен қол ұстасып тұрып бір – біріне сәттілік, жақсы тілектер тілейді.Топқа бөлінеді

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.

Сұрақ-жауап

Үлестірмелі кепе қағаздары

Дәптермен жұмыс
ІІ . Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі:

Сабақтың оқушыларға тақырыбы мен мақсат-міндеттерін айту. Оқушылардың бұрыннан білетін білімдерін еске түсіру арқылы буын тақырыбынан өткенді қайталау.

Тақтаға жаңа тақырыпты меңгертуге арналған сөздер жазылған плакат ілінеді. Сол плакат арқылы буын тақырыбы түсіндіріледі.

Буын дегеніміз – сөз құрамындағы бір немесе бірнеше дыбыстардың тобынан жасалған фонетикалық бөлшек.

О-қу-шы-лар са-бақ-қа кел-ді.

Сөздің әрбір фонетикалық бөлшегі болған буын бір немесе бірнеше фонемадан құралады.

Буынға тән белгілер:

1. дауысты дыбыссыз буын болмайды.

А-та, ба-ла-лық, дәп-тер.

2. Бір ғана дауысты дыбыс буын құрай алады.

А-на, а-ға, а-ла-мын.

3. Бір буында бір ғана дауысты дыбыс болады.

Са-на-мақ, та-ға-ла, қа-зақ.

Са-на-мақ, та-ға-ла, қа-зақ.

Буын жеке дауыстыдан және дауысты мен дауыссыз дыбыстардың тіркесінен жасалатын болғандықтан, оның құрамы үнемі бір қалыпты болмайды. Қазақ тілінде буынның үш тілі бар.

1. 
   Ашық буын. Жалғыз дауыстыдан құралған немесе дауыссыздан басталып, дауыстыға аяқталған буынды ашық буын дейміз.
   

2. 
   Тұйық буын. Дауыстыдан басталып, дауыссызға аяқталған буынды тұйық буын дейміз.
   

3. 
   Бітеу буын. Дауыссыздан басталып, дауыссызға аяқталған буынды бітеу буын дейміз.
   

Сөздік қорды құрайтын түбір сөздердің көбі тұйық және бітеу буынды болып келеді. Ашық буынның өз алдына сөз болуы өте сирек кездеседі.

Оқушыларды қатар бойынша топқа бөліп, шығармашылық жұмыс жасату.

Берілген үлгі бойынша оқушылар сөз құрастыру керек.

І топ.

а.б+а.б+а.б (ша-ға-ла, са-на-ма)

б.б+б.б+б.б (дос-тар-дың, қан-жар-дың)

б.б+а.б+б.б (дос-та-рым)

б.б+б.б+а.б (дос-тар-ды, сан-дық-ты)

а.б+а.б+а.б (ба-ла-лы, ша-на-ны)

б.б+б.б+б.б (тас-тар-дың, жас-тар-дың)

а.б+а.б+а.б (та-ға-ла, қа-ла-ға)

а.б+а.б+б.б (та-ға-ның, са-на-ның)

т.б+б.б+а.б (ас-тың-да)

Оқушыларға буын тақырыбына байланысты сөзжұмбақ шештіру.

1. 
   Буын түрі
   
2. 
   Қ-Т-С дыбысы қандай дыбыс?
   
3. 
   Жақтың қатысына қарай дауысты дыбыс қалай бөлінеді?
   
4. 
   Тілдің қатысына қарай дауысты дыбыс қалай бөлінеді?
   

• 
  Жаңа тақырып бойынша интерактивті тақта арқылы қызықты ойындар, жұмбақтар, сергіту сітін өткіземін.
  

• 
  "Асыл сөз маржандары" Тұрақты сөз тіркестерінің мағынасын ашу.
  1. Ат ізін салмау ха - бар - лас - пау
  2. Бармағын тістеді ө - кін - ді
  3. Жұлдызы оңынан туу жо - лы бо - лу
  4. Жігері құм болу шар - шау, жа - сып қа - лу
  5. Сөзі мірдің оғындай өт - кір сөз
  6. Өрісі кең бі - лім - ді
  7. Сіркесі су көтермейді еш - те - ңе - ні кө - ңі - лі жақ - тыр - май - ды
  8. Үріп ауызға салғандай сүп - сүй - кім - ді
  9. Шырағы сөнді ү - мі - ті ү - зіл - ді
  10. Тонның ішкі бауындай ө - те жа - қын, өз а - да - мын - дай
  
  
  

1. 
   Ашық буынды сөзді тап.
   

А) оқушы б) дауысты с) дүлдүл

А) тамаша б) еркіндік с) басылым

А) анар б) ант с) қант

А) темір б) жез с) ат

А) қысаң б) бітеу с) езулік

А) оқулық б) шағала с) өрнек